Przedsiębiorcy, bez względu na to, czy są opodatkowani podatkiem dochodowym od osób fizycznych, czy podatkiem dochodowym od osób prawnych, zobowiązani są do wpłat zaliczek na podatek dochodowy. Po zakończonym roku podatkowym muszą je rozliczyć w zeznaniu rocznym, z którego może wynikać wpłata lub zwrot podatku.

O ile nikt nie kwestionuje zasadności wpłacania zaliczek, o tyle konstrukcja ich wpłat budzi niechęć przedsiębiorców. Dlatego przedsiębiorcy uciekają się do różnych form optymalizacji podatkowej polegającej na redukcji zaliczki III kwartału w przypadku rozliczeń kwartalnych oraz zaliczki listopadowej w przypadku płatności miesięcznych.

Przedsiębiorcy często nadpłacają podatek zaliczką listopadową

Obecne przepisy podatkowe są tak skonstruowane, że wysokość zaliczek od stycznia do listopada roku podatkowego ustala się od dochodu narastająco od początku roku, odliczając zaliczki zapłacone w poprzednich miesiącach. Oblicza się je więc od rzeczywistego dochodu wygenerowanego przez przedsiębiorcę. Zaliczki płatne są do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskany został dochód. Zaliczka grudniowa natomiast nie jest wyliczana tym sposobem. Jej wysokość ustalana jest w oparciu o zaliczkę listopadową. W praktyce więc zaliczka listopadowa płacona jest w podwójnej wysokości w terminie do 20 grudnia.

Na podobnych zasadach następuje płatność zaliczek kwartalnych - zaliczka za IV kwartał wynosi tyle co zaliczka za III kwartał. Różnica polega na tym, że o ile zaliczka za III kwartał płacona jest do 20 października, o tyle płatność za IV kwartał musi znaleźć się na koncie urzędu skarbowego do 20 grudnia.

Optymalizacja podatkowa kwitnie

Nie jest to sytuacja komfortowa, ponieważ wygenerowanie dużego dochodu w listopadzie czy też w miesiącach III kwartału w przypadku kwartalnych rozliczeń powoduje, że często przedsiębiorcy nadpłacają podatek, czego konsekwencją jest sztuczne zamrażanie środków finansowych w kasie fiskusa, a tym samym zwiększenie kosztów podatkowych przedsiębiorcy.

Kredyt dla budżetu jest oczywiście do odzyskania ale dopiero po złożeniu rocznego rozliczenia. Od tego momentu urząd skarbowy ma jeszcze trzy miesiące na zwrot podatku. Dlatego przedsiębiorcy uciekają się do różnych sposobów zmniejszenia dochodów listopada czy też III kwartału. Jest to jednak sytuacja sztuczna, nieodzwierciedlająca rzeczywistej sytuacji w przedsiębiorstwie.

Zmiana przepisów okazała się mało realna

Problem ten został zauważony przez rządzących, którzy ustawą z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 209 poz. 1316) wprowadzili stosowne zmiany mające obowiązywać od stycznia 2010 r. Niestety z powodów finansowych (oszczędność 2 mln zł) w ostatniej chwili wycofano się z korzystnych regulacji, podając nowy termin wejścia w życie ustawy – styczeń 2012 r.

Nowe przepisy od stycznia 2012 r.

Regulacje, które zaczną obowiązywać od stycznia 2012 r., wprowadzą zmiany w zakresie płatności ostatniej zaliczki. Wszystkie zaliczki będą wpłacane w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Te same zasady dotyczyć będą zaliczek kwartalnych – te płatne będą w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczkę za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego podatnik będzie wpłacał w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Podatnik nie będzie jednak zobowiązany do wpłaty zaliczki za ostatni miesiąc lub odpowiednio kwartał, jeżeli przed 20 stycznia złoży zeznanie podatkowe i rozliczy podatek z niego wynikający.

Joanna Szlęzak-Matusewicz, Tax Care