Przychód osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej

Nie ma wątpliwości, że kwoty otrzymywane za emitowanie reklam na stronach internetowych są wynagrodzeniem stanowiącym przychód podatnika. Pewne rozbieżności pojawiły się natomiast, jeśli chodzi o określenie źródła tego przychodu. W powyższej kwestii wydawane są, często równolegle, różne interpretacje organów podatkowych i sądów administracyjnych.

Zgodnie z jedną linią wynagrodzenie za umieszczanie reklam firmy na własnej witrynie internetowej należy zakwalifikować do tzw. przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. Zdaniem organów podatkowych umowy stanowiące podstawę do udostępnienia powierzchni reklamowej na stronie internetowej należy zaliczyć do umów nienazwanych – stosunki prawne regulowane umową kreowane są przez strony w sposób dowolny oraz odpowiadający stronom i nie można im jednoznacznie przypisać cech umowy najmu (dzierżawy) czy umowy zlecenia. Ponadto, zdaniem części organów, o klasyfikacji prawnej umowy wynajmu powierzchni reklamowej powinny decydować normy prawa cywilnego z uwagi na fakt, że ustawa o PIT nie zawiera w tym względzie odrębnych, samodzielnych definicji. Według prawa cywilnego natomiast przedmiotem dzierżawy może być jedynie rzecz (przedmiot materialny) i prawo. Strona internetowa nie jest natomiast ani rzeczą, ani prawem. W konsekwencji nie może być przedmiotem dzierżawy w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Skutkiem powyższego podatnik, który osiągnął taki przychód, jest zobligowany do wykazania go w zeznaniu podatkowym – druk PIT-36, który jest składany za rok podatkowy oraz do obliczenia podatku należnego od sumy uzyskanych dochodów według skali podatkowej.

Z drugiej strony, część organów podatkowych stoi na stanowisku, iż usługa umieszczania reklam na stronach internetowych stanowi umowę najmu lub dzierżawy, bądź umowę podobną do umowy najmu i dzierżawy. Istotą zawieranych umów jest, zdaniem organów, okresowe, odpłatne umożliwienie korzystania z części stron internetowych podatników w sposób pozwalający na pobieranie pożytków. W związku z powyższym wynagrodzenia wypłacane przez podmiot zajmujący się świadczeniem usług reklamowych osobom fizycznym - właścicielom stron internetowych (nie prowadzącym w tym zakresie działalności gospodarczej) z tytułu umów pozwalających na korzystanie z części stron internetowych i na zamieszczanie reklam w części oddanej do korzystania należy zakwalifikować jako przychody w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT.

Skutkiem takiej klasyfikacji jest obowiązek – ciążący na beneficjencie takich przychodów, czyli właścicielu strony internetowej – samodzielnego rozliczania zaliczek na podatek dochodowy lub samodzielnego rozliczania zryczałtowanego podatku dochodowego.

Zryczałtowana forma opodatkowania

Osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, które uzyskują przychody ze źródeł przychodów najem-dzierżawa mogą rozliczać się na zasadach ogólnych lub w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Jeżeli zatem uznamy, iż świadczona usługa jest usługą najmu lub dzierżawy, można opodatkować się zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Przy wyborze tej formy opodatkowania na wielkość należnego podatku nie mają wpływu ponoszone w związku z wynajmem koszty. Podatek jest opłacany od uzyskanego przychodu, w wysokości określonej w ustawie.

Dodatkowo, aby skorzystać ze zryczałtowanej formy opodatkowania, należy złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy najpóźniej do 20 stycznia roku podatkowego. Podatnik rozpoczynający uzyskiwanie przychodów z tytułu najmu w trakcie roku podatkowego składa powyższe oświadczenie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia wynajmowania, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność gospodarczą

W odniesieniu do przedsiębiorców wydaje się, iż nie ma wątpliwości odnośnie kwalifikacji podatkowej umów dotyczących udostępniania stron internetowych na cele reklamowe. Ustawy podatkowe nie zawierają odrębnych regulacji dotyczących działalności w internecie. Podmiot, który w ramach swej działalności gospodarczej wynajmuje powierzchnię domeny internetowej innym podmiotom w celach reklamowych, uzyskuje z tego tytułu przychód z działalności gospodarczej.

Reverse charge, czyli samoobliczenie VAT przez nabywcę

Zgodnie z przypisami o VAT, w przypadku usług świadczonych na rzecz podatników z innych państw członkowskich – takich jak Google w Irlandii – są one opodatkowane w miejscu siedziby usługobiorcy. Oznacza to, że usługodawca w Polsce nie ma obowiązku rozliczenia VAT. Obowiązek podatkowy będzie spoczywał na usługobiorcy, a rozliczenie podatku należnego odbędzie się na podstawie reguły tzw. odwrotnego obciążenia (reverse charge). Przedsiębiorca wystawia zatem na rzecz Google w Irlandii fakturę niezawierającą VAT, ze stosowną adnotacją. Obowiązek naliczenia i rozliczenia VAT będzie natomiast spoczywał na Google.

Zwolnienie podmiotowe z VAT

Warto przypomnieć, iż zgodnie z przepisami o VAT dotyczącymi zwolnienia podmiotowego, zwolnieni od tego podatku są podatnicy, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 100 000 zł. Jeżeli wartość sprzedaży przekroczy powyższą kwotę, zwolnienie traci moc w momencie jej przekroczenia.

W związku z tym, osoba świadcząca usługi w programie Google Adsense, która nie przekroczy powyższego limitu przychodów, nie musi rejestrować się w Polsce jako podatnik VAT, a tym samym wystawiać faktur VAT.

Obowiązek rejestracji na VAT UE

Zgodnie z przepisami o VAT, osoba świadcząca usługi na rzecz podatników z innych państw członkowskich UE, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT (tj. usługi opodatkowane w siedzibie usługobiorcy), ma obowiązek rejestracji na VAT UE , bez względu na zwolnienie podmiotowe z podatku VAT (lub też np. wykonywanie wyłącznie czynności zwolnionych od podatku). Oznacza to, że w przypadku emitowania reklam na rzecz Google z siedzibą w Irlandii podatnik musi złożyć zgłoszenie rejestracyjne na VAT UE.

Informacje podsumowujące w odniesieniu do usług

Podmiot świadczący usługi na rzecz podatników z innych państw członkowskich, dla których zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ustawy miejscem świadczenia jest państwo członkowskie, w którym nabywca co do zasady ma siedzibę, ma obowiązek składania informacji podsumowujących w odniesieniu do świadczonych usług. Obowiązek wykazywania tego rodzaju usług w informacjach podsumowujących nie dotyczy usług zwolnionych od podatku od wartości dodanej lub opodatkowanych stawką 0%. Usługa udostępniania powierzchni reklamowych na  stronach internetowych nie korzysta ze zwolnienia z VAT lub stawki 0%. W związku z tym podmiot świadczący takie usługi będzie miał obowiązek składania do właściwego urzędu skarbowego informacji podsumowującej. Informacje podsumowujące w zakresie usług składane są co do zasady kwartalnie.

fot. - Agnieszka Kasperek

Poradę dla Czytelników Dziennika Internautów przygotowała Agnieszka Kasperek, prawnik z Departamentu Podatkowego w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy