W filmie „There is a city” widzimy tętniącą życiem stolicę, która na dźwięk syren zamiera. W tle słyszymy utwór „Infinite Horizons” zespołu God Is An Astronaut. Tych, którzy nie wiedzą, o co chodzi, końcowe napisy zachęcają „Find out why we do it”.

- Chciałem przedstawić tę piękną tradycję Warszawy i pokazać, że bez względu na naszą subiektywną ocenę Powstania warto się zatrzymać i oddać hołd - tłumaczy na łamach „Gazety Wyborczej” reżyser filmu Wojtek Jeżowski.

Dziś, 1 sierpnia, obchodzimy bowiem 68 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Do 3 października 1944 r. żołnierze Armii Krajowej prowadzili heroiczną walkę, w wyniku której zginęło 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były jeszcze większe i wyniosły 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy - ok. 500 tys. - wypędzono z miasta, które po powstaniu zostało niemal całkowicie zburzone.

- W Polsce widzę albo triumfalizm, albo samobiczowanie. A potrzebna jest spokojna trzeźwa żałoba - ocenia brytyjski historyk Norman Davies, autor wielu prac dotyczących historii naszego kraju. Wokół powstania narosło bowiem wiele kontrowersji. W Dzienniku Internautów nie będziemy ich roztrząsać, opiszemy za to kilka ciekawych inicjatyw związanych z Powstaniem Warszawskim.

Zaczynamy od wspomnianego wyżej filmu Wojtka Jeżowskiego, który bez zbędnego patosu pokazuje ważny moment z życia stolicy:

Na uwagę zasługuje też wielopłaszczyznowy projekt „Morowe Panny” realizowany od maja do sierpnia br. przez Muzeum Powstania Warszawskiego. Jak można przeczytać na stronie www.morowepanny.pl, akcja promuje współczesną kobiecość, odwołując się do historii kobiet - uczestniczek Powstania Warszawskiego. Były już spotkania, happeningi, wystawa fotografii Tomasza Sikory „Morowe Panny, czyli współczesne portrety niewiast dzielnych”, debata „Kim są Morowe Panny?”, koncerty... Zwieńczeniem projektu ma być wydanie płyty, na której zaśpiewają: Halina Mlynkova, Anita Lipnicka, Paulina Przybysz, Katarzyna Groniec, Jadwiga Basińska, Ania Brachaczek, Lilu, Mona, Paresłów i Marika, której piosenka „Idziemy w noc” promuje album (można jej posłuchać na YouTube).

Akcji towarzyszy poniższa grafika, która wzbudza kontrowersje w kręgach feministycznych. Jak mówi kulturoznawczyni i działaczka społeczna Sylwia Chutnik: Bardzo bym nie chciała, żeby „morowe panny” oznaczały tylko panny w moro, takie pin-up pamięci o Powstaniu, które podkręcają jego „atrakcyjność”. Istnieje niebezpieczeństwo, że robienie z powstanek seksownych wojowniczek sprawi, że będą postrzegane jako „kociaki”, dekoracja wydarzeń, a nie prawdziwe osoby z jednostkowymi historiami.

W tym miejscu warto przywołać inny projekt - realizowany przez Muzeum Historii Kobiet i noszący tytuł „Powstanie w bluzce w kwiatki. Życie codzienne kobiet w czasie Powstania Warszawskiego”. Jak na swoim blogu tłumaczy Anna Dryjańska z Fundacji Feminoteka: Popkulturowy wizerunek Powstania ma tyle wspólnego z Powstaniem, co kreskówkowe, morowe seksbomby z kobietami z krwi i kości. Tak wyglądało życie codzienne powstanek i cywilek w czasie Powstania Warszawskiego. Bez retrohipsterstwa. Bez lukru. Bez znieczulenia.

Dokument można obejrzeć online, a poniżej zamieszczamy jego krótką, ale treściwą zapowiedź:

Na zakończenie proponujemy wizytę w Wirtualnym Muzeum Łączności, które powstało z inicjatywy Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Pod adresem www.1944.uke.gov.pl zamieszczono historie i wspomnienia uczestników powstania, relacje świadków, zdjęcia i schematy eksponatów, mapy, plakaty, dokumenty archiwalne oraz nagrania dźwiękowe.

Stronę przygotowano, by uczcić pamięć o powstańcach, ale nie tylko - jej pomysłodawcy chcieli przybliżyć wszystkim zainteresowanym zagadnienia łączności w trakcie walk na ulicach i w podziemiach stolicy. Pokazano, jak miejska sieć telefoniczna została przystosowana do działań bojowych, jak w tym czasie funkcjonowały łączność radiowa i Harcerska Poczta Polowa. Nie zapomniano też o roli kobiet, które brały czynny udział w powstaniu jako łączniczki i kurierki.

Więcej o inicjatywach związanych z Powstaniem Warszawskim w di24.pl