Przypomnijmy, że e-PUAP to jeden z ważniejszych projektów związanych z polską informatyzacją. Jest to platforma teleinformatyczna, za pomocą której jednostki administracji publicznej mają świadczyć usługi drogą elektroniczną. NIK postanowił zbadać, jak MSWiA realizuje projekt.

Badaniami kontrolnymi objęto okres od stycznia 2005 r. do listopada 2008 r. Skontrolowano łącznie 46 jednostek, w tym 8 urzędów naczelnych i centralnych organów administracji rządowej, 5 urzędów wojewódzkich oraz 30 jednostek samorządu terytorialnego.

NIK po przeprowadzeniu kontroli negatywnie ocenił przebieg i dotychczasowe efekty realizowanego przez MSWiA projektu e-PUAP. Zdaniem Izby, pomimo upływu ostatecznego terminu zakończenia prac, portal e-PUAP nie został formalnie odebrany i nie uzyskał pełnej funkcjonalności, a występujące błędy uniemożliwiały jego wykorzystywanie.

- W konsekwencji realizacja tego projektu w minimalnym stopniu wpłynęła na poprawę komunikacji drogą elektroniczną pomiędzy obywatelami i urzędami oraz na wymianę informacji pomiędzy urzędami – czytamy w dokumencie NIK opisującym wyniki kontroli.

NIK zauważa, że Portal e-PUAP i elektroniczna skrzynka podawcza zostały wprawdzie przekazane do użytkowania w dniu 14 kwietnia 2008 r., lecz do czasu zakończenia czynności kontrolnych w listopadzie 2008 r. występowały błędy w oprogramowaniu, uniemożliwiające prawidłowe jego użytkowanie. Działania MSWiA, zmierzające do wyegzekwowania od wykonawcy prac terminowego i bezbłędnego ich ukończenia, nie były skuteczne.

Było nieźle, ale poza e-PUAP

NIK dodaje jednak, że pozytywnie ocenia przyjmowanie przez skontrolowane podmioty dokumentów drogą elektroniczną, publikację aktów normatywnych w formie elektronicznej, postęp w świadczeniu usług publicznych drogą elektroniczną przez jednostki samorządu terytorialnego. Izba zauważa jednak, że zadania te realizowane były w znacznej mierze... poza platformą e-PUAP.

Mało zainteresowanych

Z innych wniosków przedstawionych w dokumencie NIK warto podkreślić, że NIK negatywnie ocenia fakt, iż MSWiA nie informuje potencjalnych użytkowników o projekcie. Wykazały to wyniki ankiety przeprowadzonej podczas przygotowania do kontroli. Stopień zainteresowania uczestnictwem na portalu e-PUAP był niski.

Spośród 47 skontrolowanych jednostek tylko 16 złożyło wnioski o założenie konta w tym portalu i uruchomienie elektronicznej skrzynki podawczej. Część skontrolowanych jednostek realizowała własne, autonomiczne lub regionalne rozwiązania, które nie rozwiązywały jednak problemu zapewnienia należytego poziomu usług na poziomie ponadregionalnym. W ocenie NIK stanowi to zagrożenie dla niektórych celów wyznaczonych w Planie Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010, w tym zwłaszcza zoptymalizowania nakładów budżetowych.

Błędy wykonawcy i rotacja kadr

Wśród powodów takiego stanu rzeczy NIK wymienia nie tylko błędy wykonawcy prac, ale także rotację kadr występującą w komórkach organizacyjnych MSWiA realizujących zadania z zakresu informatyzacji. W Departamencie Informatyzacji w 2007 r. odeszło z pracy 16 pracowników, a przyjęto 14 nowych, przy ogólnym stanie zatrudnienia 41 osób. W 2008 r. do dnia 30 września z pracy odeszło 27 pracowników, a 23 zostało przyjętych.

Dokument NIK mówi także o projekcie STAP. Ten projekt nie został zrealizowany w latach 2005-2008 i w konsekwencji urzędy administracji publicznej nie uzyskały dostępu do ogólnokrajowego, bezpiecznego i taniego narzędzia komunikacji elektronicznej.

Co na to MSWiA?

Swój komunikat w związku z raportem NIK wydało MSWiA. Zdaniem ministerstwa szereg wniosków przedstawionych w raporcie NIK jest zbieżnych z diagnozą sytuacji w zakresie informatyzacji, przeprowadzoną przez obecne kierownictwo MSWiA na początku 2008 r. Resort zapewnia, że podjęte zostały działania o charakterze organizacyjnym, kadrowym i legislacyjnym, które mają przyśpieszyć realizację projektu.

MSWiA twierdzi też, że w obecnym stanie platforma e-PUAP realizuje wszystkie postawione przed nią zadania, o czym może świadczyć liczba założonych kont i wszczynanych spraw oraz wymienianych dokumentów. W celu zachęcenia urzędów do dostarczania elektronicznych usług publicznych z wykorzystaniem portalu e-PUAP, MSWiA organizuje także warsztaty, podczas których prezentowane są możliwości integracyjne platformy.

Na stronach MSWiA przedstawiono też świetlaną przyszłość e-administracji. W przyszłości portal e-PUAP ma stać się nie tylko punktem kontaktowym w celu załatwiania spraw przez klientów administracji, ale przede wszystkim punktem integracyjnym, za pomocą którego urzędy w poszczególnych procesach administracyjnych będą mogły pozyskiwać informacje z różnych systemów oraz rejestrów teleinformatycznych.

Raport NIK nie opisuje, co prawda, sytuacji aktualnej, ale pokazuje, że na przestrzeni ponad 3 lat prace nad e-administracją szły wolno, a MSWiA nie panowało nad wykonawcami. Czy teraz naprawdę będzie inaczej?