Materiały internetowe zdecydowanie różnią się od drukowanych wartością naukową. Nie każdy może sobie pozwolić na wydanie choćby małej broszurki w PWN, ale każdy z nas może umieścić w internecie dokument elektroniczny.

Oczywiście są dokumenty mniej i bardziej wiarygodne i jeśli chcemy sporządzać do nich przypisy musimy nauczyć się odróżniać jedne od drugich.

Cytowany dokument powinien pochodzić z lokalizacji związanej z prasą lub nauką. Widziałem już w projektach prac licencjackich przypisy typu http://stronawiesia.prv.pl. Niestety, musimy przyznać, że zasoby polskiego Internetu, szczególnie w obszarze nauk humanistycznych są po prostu za małe i często przestarzałe (np. z roku 2000). Przygotujmy się na szukanie w znanym języku obcym.

Nie możemy cytować dokumentów nie podpisanych imieniem i nazwiskiem. Wyjątki dotyczą sytuacji gdy cytujemy np. raport organizacji czy pracę znanego zespołu naukowego. Jeśli dokument jest zapisem jakiegoś referatu, czy rezultatów badań naukowych z pewnością znajdziemy nazwiska autorów.

Dokumenty HTML nie są najlepszym źródłem informacji. Lepiej z miejsca nastawić się na szukanie plików PDF. Często mają one swój ekwiwalent papierowy (co zwiększa wiarygodność), a zachodnie uczelnie przywykły do publikowania w tym formacie.

Jeśli chcemy znaleźć interesujące PDF-y np. za pomocą wyszukiwarki Google, to oprócz słów kluczowych powinniśmy wpisać instrukcję "filetype:pdf" (bez cudzysłowu).

W przypadku gdy badamy internautów lub zbieramy opinie w internecie możemy robić przypisy do e-maili lub wiadomości na usenecie. Sposób umieszczania ich w bibliografii podam poniżej.

Przypis (dolny lub w nawiasie) powinien mieć następującą formę:

Autor, rok powstania dokumentu, @: tryb dostępu

na przykład:

Jan Kowalski, 2004, @: http://www.uni.wroc.pl/dokumenty/pracanauk.html

Tryb dostępu należy podać w całości. Nie należy go zaczynać od znaków "www" bo protokół dostępu jest równie istotny jak adres. Wiele dokumentów naukowych będzie dostępnych przez usługę FTP, a ponieważ potrzebny jest pełny adres, uczulam na to, aby w czasie szukania dokumentów do pracy zapisywać sobie w jakimś pliku wszystkie adresy.

Można też spotkać się z inną formą przypisu.

Autor - tryb dostępu.

przykład:

Jan Kowalski - http://www.uni.wroc.pl/

Takie jednak przypadki spotkałem tylko, gdy przypis znajdował się w nawiasie.


Bibliografia

Mamy przypis, ale to na razie połowa drogi. Na końcu pracy umieszczamy bibliografię. Opis bibliograficzny dokumentu internetowego może być umieszczony w różnych standardach. W tym artykule opiszę najbardziej popularny wśród polskich bibliotekarzy standard MLA.

Standard MLA zamieszcza na początku autora, który jest równoznaczny z redaktorem. Następnym elementem jest tytuł i kolejne wydanie. Potem: miejsce publikacji, tytuł postaci elektronicznej, tryb dostępu. Ważny jest zapis kursywą, w nawiasach lub w cudzysłowie.

Opis bibliograficzny pracy autorskiej w standardzie MLA:

Autor/redaktor. "Tytuł wersji drukowanej pracy" (jeśli jest), Wydanie (jeśli jest), Miejsce publikacji. Wydawnictwo. Data. (opcjonalnie) Tytuł wersji elektronicznej. Tryb dostępu. Data dostępu.

Przykład:

Jan Nowak. "Podręcznik Netykiety". 2003. Online. Protokół dostępu: http://www.pwn.edu/publikacje/jannow.html. 20 November 2005.


Artykuł z gazety w standardzie MLA:

Autor. "Tytuł artykułu". tytuł gazety. Wolumin. Zeszyt. Rok. (jeśli są) Protokół dostępu. Data dostępu (czyli dzień w którym znaleźliśmy dokument).

Przykład:

Maria Kowalska. "Jak napisać dobry artykuł". Dziennik Internautów. 2005. Online. Protokół dostępu: https://www.di.com.pl/?lp=123456789. 4 April 2005

Artykuł z grupy dyskusyjnej w formacie MLA.

Autor, "Tytuł Artykułu". Online Posting. Data. Nazwa grupy dyskusyjnej. Data dostępu.

Przykład.

Zbigniew Nowak. "Jak zainstalować Linuksa". Online Posting. 18 May 2004. PL.comp.os.linux. 20 May 2004.


Przypis do wiadomości pocztowej w standardzie MLA:

Nadawca listu (adres e-mailowy nadawcy) . "temat listu". Nazwa odbiorcy listu (adres e-mail odbiorcy). Data wysłania listu.

Przykład.

Marcin Maj (moj@adres.pl). "Przypisy internetowe". E-mail to Justyna Skrupska (adres@justynki.pl). 30 July 2004.


Istnieją jeszcze inne standardy opisu, takie jak CGOS czy APA. Wyczerpanie tematu wraz ze wszystkimi wątpliwościami sprawiłoby, że artykuł nie byłby klarowny. Podane przez mnie wzory są merytorycznie sprawdzone i przetestowałem je "w boju" na własnej pracy licencjackiej. Mam nadzieje, ze to opracowanie okaże się pomocne tym, którzy chcą naukowo używać internetu.