Jestem nauczycielem, który na łamach portalu ipolski.pl tworzy e-zasoby do nauczania języka polskiego. Nie mam problemu z tekstami znajdującymi się w domenie publicznej, ale mam wątpliwości związane z publikacją tekstów, które nie należą do domeny publicznej.

Czy mogę udostępniać w moim prywatnym niekomercyjnym i edukacyjnym serwisie antologie fragmentów tekstów i wierszy z zadaniami i instrukcjami dla uczniów i wskazaniem źródeł, (...) czy też (tak jak robię do tej pory) powinienem je ukryć dla internautów i udostępniać tylko uczniom, którym daję klucz dostępu?

Zastanawiam się, czy jeżeli autor lub wydawnictwo opublikowali fragmenty książki, mogę je wykorzystać i skopiować w celach edukacyjnych do serwisu i uczynić częścią takiej antologii?

Gratuluję inicjatywy stworzenia edukacyjnego serwisu. Umieszczając na jego łamach różne utwory, takie jak np. utwory literackie, trzeba pamiętać o tym, kto jest podmiotem uprawnionym do rozporządzania danym dziełem (nawet pomimo śmierci autora) i na jakiej licencji został owy utwór wydany. Dlatego jeżeli chciałbyś udostępniać go szerokiemu gronu odbiorców, to najbezpieczniej jest postępować według 3 prostych kroków:

1. Sprawdzamy, na jakiej licencji został wydany dany utwór. Jeżeli nie możemy tego ustalić, przechodzimy do pkt. 2.
2. Kontaktujemy się z autorem/twórcą. Jeśli nie jest to możliwe, przechodzimy do pkt. 3.
3. Kontaktujemy się z organizacjami zbiorowego zarządu w celu sprawdzenia, czy dany twórca (bądź odpowiednio jego spadkobierca) jest członkiem organizacji zbiorowego zarządu.

W Polsce mamy obecnie 14 organizacji zbiorowego zarządu: KOPIPOL, PRO, REPROPOL, SAiW Copyright Polska, SARP, SAWP, SFP, STL, STOART, ZAiKS, ZASP, ZPAF, ZPAP, ZPAV.

Są to stowarzyszenia zrzeszające twórców, wykonawców, producentów oraz organizacje radiowe i telewizyjne, których statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich oraz pokrewnych. Organizacje te zajmują się m.in. udzielaniem zgody na korzystanie z utworów i pobieraniem wynagrodzeń od korzystających z chronionych przedmiotów (inkaso).

Ponadto organizacje zbiorowego zarządzania mogą brać udział w procesach cywilnych (domniemanie posiadania legitymacji procesowej) i sprawach karnych (w sprawach o przestępstwa określone w art. 115–119 ustawy z dnia z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych są pokrzywdzonym).

Warto wiedzieć, że wolno w celach np. dydaktycznych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w antologiach, podręcznikach czy wypisach. Jednakże w takim wypadku twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia (odpowiednio w imieniu twórcy może wystąpić właściwa organizacja zbiorowego zarządu).

Beata Marek

Beata jest prawnikiem i właścicielem Cyberlaw. Na co dzień łączy biznes z prawem i bezpieczeństwem teleinformatycznym. Uwielbia pracę w interdyscyplinarnych zespołach i atmosferę startupów. Specjalizuje się w prawie nowych technologii.

Autorka wielu publikacji i prelegentka na licznych, branżowych konferencjach. Dyrektor ds. prawnych w ISSA Polska – Stowarzyszeniu do spraw Bezpieczeństwa Systemów Informacyjnych, wiceprezes Cloud Security Alliance Polska, członkini International Cyber Threat Task Force, a także Fundacji Bezpieczna Cyberprzestrzeń. Redaktor naczelna kwartalnika naukowego „ICT Law Review” oraz autorka bloga dla programistów i e-przedsiębiorców cyberlaw.pl.

Co wolno, czego nie wolno w internecie? Jeśli masz wątpliwości lub po prostu nie wiesz, wyślij nam swoje pytania pod adres redakcja@di24.pl.