Polska jest jednym z liderów wdrażania przyjaznego środowiska dla rozwiązań blockchain, nie tylko w zastosowaniach sektora prywatnego, ale również potencjalnie w usługach i rejestrach publicznych. Dzieje się to za sprawą takich inicjatyw jak Strumień Blockchain i Kryptowaluty przy Ministerstwie Cyfryzacji oraz dzięki innym powstającym w Polsce grupom roboczym, centrom i akceleratorom technologii blockchain. Zespoły badawcze stworzyły takie podstawowe dokumenty jak Leksykon pojęć na temat technologii blockchain i kryptowalut, Przegląd polskiego prawa w kontekście zastosowań technologii rozproszonych rejestrów oraz walut cyfrowych czy Kanon dobrych praktyk podmiotów rynku kryptowalutowego w Polsce^[1].

Polscy prawnicy dostrzegają potencjał innych niż Bitcoin protokołów opartych na blockchain. Ciekawe problemy stoją przed poszukującymi kontekstu prawnego dla smart kontraktów opartych na Ethereum czy dla Zdecentralizowanych Autonomicznych Organizacji służących jako cyfrowy substytut osób prawnych i innych zrzeszeń. Potencjalne możliwości smart kontraktów trzeba traktować szeroko, jako nie tylko zastąpienie istniejących relacji kontraktowych, ale potencjalne zautomatyzowanie rozliczania wiązek rozdrobnionych praw majątkowych wielu podmiotów, jak na przykład w przypadku opłat licencyjnych za korzystanie z utworów (tantiemy). Prawnicy przyzwyczajeni do kontraktów opartych na słowie pisanym stoją przed dużym wyzwaniem, jakim jest myślenie w kategoriach języka kodowania.

Dla wdrażania rozwiązań opartych na technologiach blockchain istotna jest świadomość aktualnej linii orzeczniczej i interpretacyjnej w sprawach podatkowych, w tym podatku VAT. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał już pierwsze orzeczenia na ten temat (por. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 22 października 2015 r. w sprawie SKatteverket/David Hedqvist (C-264/14)), które pomagają ustalić zakres obowiązku podatkowego przy transakcjach w walutach cyfrowych. W tym kontekście do prześledzenia są również stanowiska Komisji Europejskiej, orzeczenia polskich sądów administracyjnych i interpretacje polskich organów podatkowych. Ciekawym zagadnieniem jest też egzekucja z walut cyfrowych – w tym zakresie rozważane są nawet zmiany w polskim prawie mające na celu umożliwienie skuteczniejszego postępowania egzekucyjnego. Płatności za pośrednictwem walut cyfrowych są w Polsce możliwe od czterech lat – co wydarzyło się w tym czasie, a co powinno jeszcze wydarzyć, aby środowisko prawno-instytucjonalne można było uznać za rzeczywiście przyjazne dla tej technologii?

Jakie jest miejsce technologii blockchain w rozwijającej się innowacyjnej gospodarce wspólnego rynku UE? Jakie będzie – i jakie powinno być – stanowisko regulatorów odnośnie rozwiązań opartych na rozproszonych rejestrach i walutach cyfrowych? Z drugiej strony, jaki jest stosunek do tej technologii banków i innych wielkich instytucji finansowych w kontekście rozwijającej się branży FinTech? Czy wobec niewątpliwych zalet technologii blockchain, m.in. możliwości ograniczenia lub wyeliminowania roli zaufanych pośredników, zmaleje czy wzrośnie rola organów państwa? Jakie nadużycia (w tym cyberprzestępczość) pojawiają się w związku ze wzmożonym korzystaniem z walut cyfrowych? Jaki wpływ na wspomniane trendy może mieć Brexit? Jakie podejście do tych wyzwań obserwujemy w innych krajach, w tym USA, Szwecji czy Szwajcarii?

Te i inne pytania padną na zbliżającej się bezpłatnej konferencji naukowej Regulacje prawne technologii blockchain i walut cyfrowych, która odbędzie się na Uczelni Łazarskiego w dn. 25 maja 2017 r. Wystąpią na niej czołowi naukowcy zajmujący się technologią blockchain, w tym prof. Krzysztof Piech, dr hab. Konrad Zacharzewski, prof. Kinga Flaga – Gieruszyńska, prof. Włodzimierz Szpringer i dr Wojciech Wiewiórowski.

Konferencja będzie prowadzona w języku polskim. Zaplanowany jest również panel specjalny, w języku angielskim, z gościnnymi prelekcjami on-line nadawanymi z Londynu i Berlina.

Zapisy i szczegółowe informacje na stronie: blockchaintechnology.center/conferences/

^[1] https://mc.gov.pl/projekty/od-papierowej-do-cyfrowej-polski/strumien-blockchain-i-kryptowaluty