Dzięki przepisom ustawy wdrażającej RODO, którą podpisał wczoraj Prezydent klienci usług bankowych uzyskają wyjaśnienie decyzji kredytowej. Nowe prawo może poprawić sytuację kredytobiorców.

Katarzyna Szymielewicz, prezeska Fundacji Panoptykon, która walczyła o prokonsumenckie zmiany w prawie bankowym,  zauważa, że do tej pory mieliśmy tylko ogólną wiedzę o tym, jak przebiega ocena zdolności kredytowej. W dużym uproszczeniu wiemy, że bank bada historię zobowiązań klienta, jego aktualną sytuację finansową – czy stać go na spłatę raty w danym momencie – i ryzyko, że nie spłaci zaciągniętego kredytu. Dzięki nowemu prawu do wyjaśnienia oceny zdolności kredytowej każdy klient będzie mógł dowiedzieć się, jakie dane miały wpływ na decyzję w jego sprawie.

Często klient, którego sytuację finansową bank ocenia negatywnie, bez informacji pozostaje bezradny. Chciałby wziąć kredyt, ale nie wie, czy za mało zarabia, czy w jego historii kredytowej pojawiło się coś, co zaważyło na decyzji banku. Ów mechanizm wyjaśniała Izabela Dąbrowska-Antoniak, dyrektor Wydziału Klienta Rynku Bankowo-Kapitałowego w biurze Rzecznika Finansowego w rozmowie z Katarzyną Szymielewicz w podcaście Panoptykon 4.0. Ekspertka dodała, iż zdarzają się sytuacje błędnego przetwarzania danych w bazach. Klient może żądać sprostowania, ale musi wiedzieć czego ono ma dotyczyć.

Co daje nowe prawo? Wojciech Klicki z Panoptykonu wyjaśnia, że jeśli bank popełnił błąd w ocenie wniosku, na przykład pomylił kwotę zarobków, będzie można to sprostować. Jeśli problemem okazał się wysoki limit na kartach kredytowych, świadomy tego problemu klient może łatwo poprawić swoją zdolność kredytową, likwidując niektóre z nich, ewentualnie zwrócić się do pracodawcy po podwyżkę i wrócić do banku po jej otrzymaniu.

O wyjaśnienie decyzji kredytowej będzie mógł zwrócić się do banku każdy, kto ubiega się o kredyt, niezależnie od tego, czy decyzja była odmowna czy pozytywna. Maciej Kawecki, dyrektor Departamentu Zarządzania Danymi Ministerstwa Cyfryzacji zaznacza, iż dla konsumentów, którzy zainteresowani są uzyskaniem informacji, na podstawie jakich informacji dokonano oceny ich zdolności kredytowej, procedura jest bezpłatna. Banki nie powinny obciążać konsumentów także przez podwyższanie kosztów samych produktów bankowych. Katarzyna Prusak-Górniak, dyrektor Departamentu Prawnego Ministerstwa, dodaje, iż w wyjaśnieniu powinny się pojawić czynniki, które miały wpływ na ocenę zdolności kredytowej, w tym dane osobowe klienta. Na przykład jeśli bank odpowie, że problemem jest wysokość dochodów, powinien podać, jaką kwotę wziął pod uwagę w swojej analizie. Przy czym zaznaczyć należy, że bank nie ma obowiązku ujawnienia wag oceny zdolności kredytowej.

Zmiana w prawie bankowym to element wdrażania do polskich przepisów ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO). Polska jako pierwsza wprowadziła prawo do wyjaśnienia decyzji dla każdej osoby ubiegającej się o kredyt.

Źródło: Fundacja Panoptykon

Czytaj także: RODO puka do drzwi. Akredytowany kurs inspektora ochrony danych (IOD). Recenzja oraz sprawdź zapisy na najbliższe akredytowane kursy IOD >>