Aż 86% właścicieli jednoosobowych działalności gospodarczych przewidywało, że zmiany podatkowe i dotyczące składek ZUS wprowadzone przez Polski Ład będą dla nich niekorzystne. Przedsiębiorcy byli też przekonani, że dotknie ich podwyżka świadczeń – wskazało tak 88% z nich. 

Kto i ile straci?

Aby zilustrować zmiany dla podatników rozliczających się według różnych form opodatkowania, można posłużyć się kilkoma przykładami:

Karta podatkowa

Właścicielka zakładu kosmetycznego w 2021 roku opłacała składkę zdrowotną w kwocie 381,81 zł. Jednak 328,78 zł mogła odliczyć od podatku ustalonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego. Do zapłaty pozostawało więc około 53 zł. Natomiast od 2022 r. składka zdrowotna wynosi dla niej 270,90 zł bez możliwości odliczenia podatku. Zapłaci więc z tego tytułu ok. 220 zł miesięcznie więcej.

Ryczałt ewidencjonowany

Lekarz dentysta rozliczający się wg ryczałtu płacił 381,81 zł składki zdrowotnej, ale mógł odliczyć od podatku 328,78 zł. Płacił więc rzeczywiście około 53 zł. Od stycznia 2022 roku składka zdrowotna dla ryczałtowców wynosi 9%, a jej podstawą jest 60% przeciętnego wynagrodzenia dla osiągających rocznie przychody do 60 tys. zł, 100% przeciętnego wynagrodzenia dla przychodów nie przekraczających rocznie 300 tys. zł, a powyżej tej wartości – 180% przeciętnego wynagrodzenia. W zależności od tego, jaka jest podstawa obliczenia składki, dentysta z naszego przykładu w Polskim Ładzie zapłaci od 305 do 915 zł składki zdrowotnej miesięcznie, a więc przynajmniej o 260 zł miesięcznie więcej. 

Skala podatkowa

W 2021 roku właścicielka niewielkiej działalności osiągała dochody na poziomie 84 tys. zł rocznie. Składka zdrowotna była dla niej obliczana tak samo jak w poprzednich przykładach. Po zmianach Polskiego Ładu stawka składki zdrowotnej wynosi dla niej 9% od dochodu, a więc za miesiąc będzie to 630 złotych. Zapłaci miesięcznie o 580 zł więcej niż obecnie. Dzięki podwyżce kwoty wolnej oraz drugiego progu podatkowego w skali roku straci „tylko” 1300 zł.

Podatek liniowy

Przedsiębiorca, który się rozliczał liniowo i osiągał roczne przychody w wysokości 100 000 zł, w 2021 roku z tytułu składki zdrowotnej zapłacił rocznie ok. 636 zł. Od 2022 roku składka zdrowotna wynosi dla niego 4,9% dochodu, a więc 4908 zł rocznie. Różnica na składce wyniesie więc ponad 4200 zł w skali roku. 

Czeka nas migracja na ryczałt?

Już w listopadzie 31% ankietowanych przez inFakt przedsiębiorców deklarowało, że będzie chciało zmienić formę opodatkowania w związku z Polskim Ładem. Główną motywacją do takiej zmiany była wysokość składki zdrowotnej po zmianach (64% wskazań). Co ważne, przedsiębiorcy muszą dokonać wyboru do 20 dnia miesiąca miesiąc po miesiącu, w którym osiągną pierwszy przychód. W związku z tym pierwszym terminem jest 20 lutego. Natomiast ponad połowa (54%) badanych nie wiedziała, co zrobić i zapowiadała, że będzie szukać wsparcia u swoich księgowych.

Wśród tych, którzy są zdecydowani na zmianę sposobu rozliczania z fiskusem, dominuje chęć przejścia na ryczałt ewidencjonowany. Taką wolę wyraziło 80% z nich. W tym gronie 77% rozliczało się liniowo, a 21% według zasad ogólnych.

Warto podkreślić, że obniżki ostatecznie dotyczą tylko dwóch stawek ryczałtu. Zmiana z 17% na 14% nastąpiła dla branży budowlanej, zawodów medycznych oraz zawodów technicznych. Natomiast dla branży IT stawka 15% zmieniła się na 12%. Od 1 stycznia 2022 r. stawek ryczałtu jest łącznie dziewięć, od 17% do 2%.

Metodologia badania

Badanie zostało zrealizowane w listopadzie 2021 roku na grupie 1142 osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.