Zestrzelenie pasażerskiego Boeinga 777 odbywającego lot MH17 od początku było tematem z ważnym wątkiem internetowym. Teraz pojawia się kolejny taki wątek, bo oczywiście wszystkim stronom konfliktu na Ukrainie zależy na przekonaniu światowej opinii publicznej, że wina za tragedię nie leży po ich stronie.

Przed minionym weekendem na rosyjskojęzycznej Wikipedii edytowano wpis dotyczący katastrof w lotnictwie cywilnym. Najpierw ktoś edytował go w taki sposób, że artykuł mówił o zestrzeleniu samolotu przez terrorystów za pomocą rakiet, które pochodziły z Rosji. Potem ktoś z Rosji edytował artykuł w taki sposób, że mówił on o zestrzeleniu samolotów przez żołnierzy ukraińskich. Obecnie artykuł jest bardziej neutralny i mówi, że okoliczności katastrofy są wyjaśniane.

Boty od rządowych edycji

Edytowanie wpisu przez Rosjan nie uszło uwadze mediów z powodu bota RUGovEdits, który na Twitterze monitoruje edycje Wikipedii dokonane z adresów IP związanych z rosyjskimi instytucjami rządowymi.

Статья в Википедии Список авиационных катастроф в гражданской авиации была отредактирована ВГТРК http://t.co/peZ60q07Fj

— Госправки (@RuGovEdits) July 18, 2014

Warto w tym miejscu wyjaśnić, skąd wziął się ten bot. Najpierw w USA powstał podobny bot (congress-edits), służący do monitorowania edycji Wikipedii z adresów IP powiązanych z kongresem. Kod źródłowy tego narzędzia jest dostępny do pobrania. To pozwoliło na stworzenie bota RUGovEdits, który służy do monitorowania edycji Wikipedii powiązanych z władzami Rosji.

Bot RUGovEdits odnotował zmodyfikowanie Wikipedii przez Rosjan, bo dokonano tego z komputera należącego do ВГТРК (VGTRK), czyli Wszechrosyjskiej Państwowej Kompanii Telewizyjnej i Radiowej. Jest to główny publiczny nadawca radiowo-telewizyjny na terenie Rosji.

Przejrzystość pomaga

Choć media zauważyły edytowanie Wikipedii przez Rosjan, to trzeba mieć na uwadze, że najwyraźniej również stronie ukraińskiej nie zależało na całkiem neutralnym artykule. Nie jest tak, że tylko jedna strona konfliktu chciałaby mieć wpływ na wersję przedstawioną w Wikipedii.

Nieetyczne wykorzystywanie Wikipedii to szeroki temat, obejmujący także edytowanie Wikipedii w celach komercyjnych. Wikipedia jest ważnym źródłem wiedzy, więc naciski na nią będą się nasilać. Z drugiej strony trzeba przyznać, że przejrzystość w zakresie historii edytowania już nieraz pozwalała na szybkie wykrycie nadużyć.

Więcej o Wikipedii w DI