Czym jest publiczne udostępnianie dzieł chronionych? Trybunał Sprawiedliwości UE już kilkakrotnie wypowiadał się w tej sprawie. Dzięki temu wiemy, że odtwarzanie muzyki w gabinecie dentystycznym nie jest publicznym udostępnianiem, ale puszczanie muzyki w hotelu już tak. Robi się to bardziej skomplikowane jeśli analizujemy zachowania w internecie. 

Coraz szersze pojęcie

W ubiegłym roku Trybunał uznał, że linkowanie może być publicznym udostępnianiem. To było trochę szokujące. Dodatkowo rzecznik generalny TSUE stwierdził, że sprzedaż odtwarzaczy może być publicznym udostępnianiem. Pojawiły się obawy, że to pojęcie jest rozszerzane do niebezpiecznych granic. 

Zadajmy kolejne pytanie. Czy udostępnianie wyszukiwania torrentów jest publicznym udostępnianiem? W praktyce torrenty pozwalają pobierać utwory chronione prawem autorskim, ale z drugiej strony sam torrent nie jest filmem czy muzyką. Więc jak jest? Na to pytanie ma odpowiedzieć Trybunał Sprawiedliwości UE w ramach sprawy Stichting Brein vs Ziggo BV (C‑610/15). Wyroku jeszcze nie ma, ale 8 lutego została wydana opinia rzecznika generalnego TSUE. Będzie ona stanowić istotną wskazówkę dla orzekających sędziów. 

Warto odnotować, że rzecznik generalny wypowiadający się w tej sprawie to Maciej Szpunar. Jako rzecznik generalny zwykle wykazywał się on elastycznym, acz trzeźwym podejściem do problemów cyfrowych. 

Czy wyszukiwarki torrentów udostępniają utwory?

Sprawa C‑610/15 dotyczyła sporu między fundacją walczącą z piractwem (Stichting Brein) a dostawcami dostępu do internetu. Fundacja wystąpiła do sądu o nakazanie dostawcom Ziggo BV i XS4ALL zablokowania dostępu do The Pirate Bay. Fundacja twierdziła, że liczne naruszenia są dokonywane z pomocą tej wyszukiwarki.

Sprawa była odsyłana do kolejnych sądów, aż wreszcie Hoge Raad der Nederlanden (sąd najwyższy Niderlandów) postanowił zawiesić postępowanie i zadać Trybunałowi dwa pytania.

1. Czy operator strony internetowej dokonuje publicznego udostępniania jeżeli witryna ta nie zawiera chronionych utworów, ale jednak umożliwia pobieranie utworów z komputerów innych użytkowników?
2. Jeśli tak, to czy przepisy unijne stanowią podstawę dla wydania nakazu przeciwko takiemu pośrednikowi internetowemu?

Istotna jest świadomość pośrednika

Maciej Szpunar odpowiedział, że działanie operatora takiego jak The Pirate Bay stanowi publiczne udostępnianie jeżeli operator ten miał świadomość, że utwór został podany do wiadomości w sieci bez zezwolenia podmiotów praw autorskich i nie interweniował, aby uniemożliwić dostęp do tego utworu.

Skąd taki wniosek? Maciej Szpunar zauważył, że utwory chronione prawem autorskim są rozpowszechniane jeśli są udostępniane w sieci P2P. To jest "oczywista oczywistość". Równie oczywiste jest to, że liczba potencjalnych odbiorców rozpowszechnionej treści może być znaczna i spełnione jest kryterium "nowej publiczności". Utwór dociera do osób, dla których wcześniej nie był dostępny. 

Są zatem spełnione kryteria publicznego udostępniania, nawet jeśli są one realizowane w szczególny sposób. 

- Prawdą jest, że witryna taka (wyszukiwarka torrentów - red.) ogranicza się do sporządzenia wykazu treści zawartych w sieci peer-to-peer, czyli metadanych odnoszących się do utworów oferowanych w celu wymiany przez użytkowników sieci. Operator witryny nie ma więc zasadniczo żadnego wpływu na pojawienie się danego utworu w tej sieci. Jest tylko pośrednikiem umożliwiającym użytkownikom wymianę treści peer-to-peer. Zatem nie można mu przypisać decydującej roli w publicznym udostępnieniu danego utworu, dopóki nie wie on, że utwór został niezgodnie z prawem publicznie udostępniony, a jeśli został powiadomiony o takiej niezgodności z prawem, dopóki postępuje lojalnie, aby temu zaradzić - stwierdza Maciej Szpunar. 

Rzecznik generalny TSUE podkreśla, że "świadomość naruszeń" ze strony operatora witryny powinna być rzeczywista. Należy więc domniemywać, że operator witryny takiej jak TPB nie wie o bezprawności udostępniania filmu dopóki nie został o tym powiadomiony. Zasady odpowiedzialności są więc podobne jak w przypadku witryn, które przechowują kopie utworów a nie tylko torrenty. 

Czy blokować TPB?

Czy w takim razie TBP powinna być zablokowana? Maciej Szpunar dostrzega, że taki środek (blokada) powinien być stosowany ostrożnie aby nie doszło do naruszenia praw podstawowych i ograniczenia działalności podmiotu, który nie musiał być winny publicznemu udostępnianiu. Niestety wiadomo, że The Pirate Bay to serwis... dość otwarcie piracki. 

- Możliwość zastosowania takiego środka została dopuszczona przez Trybunał w wyroku UPC Telekabel Wien (...) Trybunał dopuścił stosowanie takiego środka w świetle praw podstawowych, stawiając trzy warunki (...) Moim zdaniem w tych okolicznościach pozbawienie użytkowników Internetu dostępu do informacji spowodowane zastosowaniem środka w postaci zablokowania witryny TPB byłoby proporcjonalne do rozmiaru i wagi dokonanych w tej witrynie naruszeń praw autorskich - stwierdził Maciej Szpunar. 

Wynika z tego, że zablokowanie TPB może być zgodne z prawem UE. Z drugiej strony można dyskutować o sensie stosowania tego środka. W przeszłości blokady TPB raczej pomagały temu serwisowi niż szkodziły, a poza tym piractwo nie polega dziś tak bardzo na torrentach jak kiedyś. To jednak temat na osobne dyskusje. 

Poniżej kopia opinii Macieja Szpunara.

Opinia Torrent Udostepnianie by Dziennik Internautów on Scribd

* - Linki afiliacyjne. Kupując książki poprzez te linki wspierasz funkcjonowanie redakcji Dziennika Internautów.