Większa aktywność KAS 

Od stycznia do czerwca br. organy KAS nałożyły 50 203 mandaty karne za wykroczenia skarbowe i wykroczenia. To o 19,4% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy takich przypadków odnotowano 42 036. Jak stwierdza doradca podatkowy Natalia Stoch-Mika, wskazany wzrost rdr. po zniesieniu obostrzeń związanych z COVID-19 nie stanowi większego zaskoczenia. Ekspert podkreśla, że w czasie największej liczby zachorowań spora część urzędników skarbowych nie pracowała. Ewentualnie wykonywała obowiązki zawodowe zdalnie. To przełożyło się na mniejszą liczbę wystawianych mandatów.

– Wzrost rdr. może wskazywać zarówno na błędy podatników lub niestosowanie się do przepisów prawa podatkowego bądź błędną interpretację przepisów, jak i wyższą skuteczność organów KAS, a także – co gorsza – na łatanie dziur w budżecie. Ciężko tutaj określić główną przyczynę, ale jedną z najważniejszych będą spory z organami podatkowymi ze względu na odmienne interpretacje przepisów. Mamy bowiem coraz większy stopień komplikacji prawa podatkowego, przez co podatnikom coraz ciężej się poruszać w przepisach – komentuje doradca podatkowy Ewa Flor.

W I połowie br. najwięcej mandatów karnych za wykroczenia skarbowe i wykroczenia zostało nałożonych przez Izbę Administracji Skarbowej w Warszawie – 8 769 (w I poł. 2021 r. – 6 905). Dalej mamy IAS-y w Lublinie – 8 435 (8189 – 1. miejsce w I poł. ub.r.), Katowicach – 3 384 (2 999), Rzeszowie – 3 257 (3 111) i Białymstoku – 3 084 (2 351). Natomiast najmniej takich przypadków odnotowano w Opolu – 954 (1 133), Kielcach – 1 135 (965) i Olsztynie – 1 246 (1 006). W trzech IAS-ach zauważono rdr. spadek liczby nałożonych ww. mandatów. Poza Opolem (z 1 133 na 954), tak było również w Łodzi (z 2055 na 2052) i w Zielonej Górze (z 2910 na 2762). 

– Część Izb Administracji Skarbowej z największą liczbą nałożonych mandatów jest z miast położonych niedaleko granicy. One mają w zasięgu terytorialnym obszary graniczne, co może wpływać na statystyki wykroczeń i przestępstw, np. związanych ze znakami akcyzy czy cłami. Natomiast IAS-y z najmniejszą liczbą nałożonych mandatów oraz ze spadkami w tym zakresie to obszary o mniejszym zasięgu terytorialnym, gdzie jest też fizycznie mniej podatników – dodaje Ewa Flor. 

Kwoty mandatów za wykroczenia skarbowe w górę

W pierwszych sześciu miesiącach br. organy KAS nałożyły mandaty karne za wykroczenia skarbowe i wykroczenia na łączną kwotę blisko 35,6 mln zł. To o 59,9% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy opiewały na ok. 22,3 mln zł.

– Oczywiście wzrost kwoty wystawianych mandatów za wykroczenia skarbowe i wykroczenia może oznaczać szukanie dodatkowych środków do budżetu państwa. Od wielu lat obserwujemy zaostrzenie kursu w tym kierunku. W mojej ocenie, w najbliższym czasie nic się nie zmieni, a nawet może się pogorszyć – zaznacza doradca podatkowy Natalia Stoch-Mika.

Zestawienie z najwyższymi łącznymi kwotami mandatów karnych za wykroczenia skarbowe i wykroczenia otwiera IAS w Warszawie – 6,9 mln zł (I poł. 2021 roku – 4,1 mln zł). Dalej widać Lublin – 4,3 mln zł (analogiczny okres ub.r. – 3,2 mln zł), Białystok – 3,7 mln zł (blisko 2,3 mln zł), Gdańsk – ok. 2,8 mln zł (prawie 1,7 mln zł) i Bydgoszcz – 2,5 mln zł (ok. 773 tys. zł). Na końcu tabeli są takie miasta, jak Opole – niespełna 515 tys. zł  (I poł. 2021 roku – 371 tys. zł), Kielce – 683 tys. zł (383 tys. zł) i Olsztyn – 690 tys. zł (389 tys. zł). We wszystkich IAS-ach wzrosła rdr. łączna kwota mandatów karnych za wykroczenia skarbowe i wykroczenia.

– Warszawa jest administracyjnie największym obszarem. Na nim działa wiele firm narażonych na pomyłki. To przekłada się na liczbę wystawianych mandatów za wykroczenia skarbowe i wykroczenia, a także łączną kwotę za tego typu zdarzenia – podkreśla Natalia Stoch-Mika.

Średnia kwota mandatu to 709 zł

Jak wynika z ww. danych, w I połowie br. średnia kwota mandatów karnych za wykroczenia skarbowe i wykroczenia wyniosła 709 zł. To o 33,9% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy było to 529,46 zł. Według Natalii Stoch-Miki, od jakiegoś czasu wystawiane mandaty skarbowe są zbyt wysokie i niewspółmierne do popełnionego czynu. Podatnicy niejednokrotnie dostają bardzo duże kary za nieświadome popełnienie wykroczenia, które nie uszczupla w żaden sposób środków w budżecie państwa.

– Średnia kwota mandatu stała się wyższa poprzez podwyżkę stawek dziennych za sprawą podniesienia płacy minimalnej. Nie można twierdzić, że świadczy to o zaostrzeniu kursu przez organy KAS czy o wzroście nielegalnych procederów przez podatników. Minimalny mandat wynosi 310 zł, a maksymalny – 15 050 zł przy wykroczeniu skarbowym, a więc średnie są relatywnie niewielkie – podkreśla Ewa Flor. 

Jak przekonuje Natalia Stoch-Mika, uczciwie działający podatnicy, którzy rzetelnie rozliczają się z urzędem skarbowym, nie muszą się obawiać mandatów karnych. A jeśli przedsiębiorcy są nieświadomi swoich obowiązków wobec fiskusa, to powinni przed każdą nową dla nich transakcją zaczerpnąć informacji na ten temat u specjalistów, np. u doradców podatkowych. Zdaniem ekspertki, liczba nakładanych mandatów w kolejnych miesiącach będzie na podobnym poziomie. Niestabilny system podatkowy w Polsce nie sprzyja przedsiębiorcom. Oni narażeni są na pomyłki, co z kolei ma wpływ na liczbę wystawianych mandatów.

– W drugiej połowie br. należy spodziewać się podobnego wzrostu rdr. liczby wystawionych przez organy KAS mandatów karnych za wykroczenia skarbowe i wykroczenia. Prawdopodobnie w podobnym stosunku jak ostatnio wzrośnie łączna kwota ww. kar. By nie zostać ukaranym, podatnik powinien przede wszystkim dopełniać swoich obowiązków w ustawowych terminach lub ze względu na niejasność i skomplikowanie prawa podatkowego skonsultować się z doradcą podatkowym. A jeśli już dojdzie do zaniedbań, to należy współpracować z organami podatkowymi lub np. złożyć czynny żal – podsumowuje doradca podatkowy Ewa Flor.