Wybór formy rocznego zeznania podatkowego podatnika zależy od źródła osiąganych przez niego w ciągu roku przychodów. Na złożenie poprawnej deklaracji, także w przypadku np. wynajmu mieszkania opodatkowanego skalą, czas mija 30 kwietnia.

Przedsiębiorcy: PIT-36 dla opodatkowanych skalą i PIT-36L dla stawki liniowej

Rozliczenie dochodów za pomocą druku PIT-36 i PIT-36L dotyczy podatników prowadzących działalność gospodarczą lub działy specjalnej produkcji rolnej. Przedsiębiorca wykaże w nich także przychody ze stosunku pracy, jeśli równolegle pracował na etacie. Dotyczy to także przychodów przedsiębiorcy:

• z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze (jeśli były opodatkowane według skali podatkowej),
• uzyskanych ze źródeł położonych za granicą (np. emerytury, renty),
• uzyskanych z innych źródeł, od których ani płatnik, ani podatnik nie miał obowiązku odprowadzania w ciągu roku zaliczek na podatek,
• od których był zobowiązany samodzielnie odprowadzać zaliczki na podatek.

Co ważne, w sytuacji uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, konieczne może być dołączenie do rocznego zeznania druku PIT/B. W PIT-36 przedsiębiorca uwzględni również przysługujące mu ulgi podatkowe, ma także możliwość połączenia przychodów ze współmałżonkiem.

Zeznanie pracownika w formularzu PIT-37

Po deklarację PIT-37 sięgnąć powinni wszyscy ci, którzy uzyskali przychody za pośrednictwem płatnika (czyli np. pracodawcy, zleceniodawcy) z tytułu wszelkiego rodzaju wynagrodzeń ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, przychodów z praw autorskich i innych praw majątkowych czy przychodów uzyskiwanych osobiście (np. z umów o dzieło i zlecenia, kontraktów menadżerskich), stypendiów, którzy jednocześnie:

• nie prowadzili pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanych na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej,
• nie są obowiązani doliczać do uzyskanych dochodów małoletnich dzieci,
• nie obniżają dochodów o straty z lat ubiegłych.

Będą to także osoby mieszkające poza granicami Polski, które muszą rozliczyć się w Polsce według skali podatkowej.

Za pomocą deklaracji PIT-37 rozliczyć się mogą także wspólnie małżonkowie, jeśli spełniają odpowiednie do tego warunki. Jeżeli jednak jeden z małżonków jest przedsiębiorcą, wtedy właściwym formularzem będzie PIT-36. Na formularzu PIT-37 nie można rozliczyć przychodów:

• z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze (wtedy pracownik złoży PIT-36, na którym rozliczy także dochody z etatu),
• z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, pożyczonych papierów wartościowych (sprzedaż krótka) lub pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających, a także z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część (konieczny jest dodatkowo PIT-38),
• z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów (trzeba złożyć także PIT-39).

Druki PIT-38 i PIT-39 dla obrotów z rynków nieruchomości i kapitałowego

W przypadku uzyskiwania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, pożyczonych papierów wartościowych, udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz pochodnych instrumentów finansowych i realizacji praw z nich wynikających, odpowiednim formularzem zeznania będzie PIT-38. Wykazywane jest w nim również objęcie udziałów w spółkach mających osobowość prawną lub wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo czy jego zorganizowana część.

Deklarację PIT-39 złoży ten podatnik, który w ciągu roku podatkowego sprzedał nieruchomości i prawa majątkowe (np. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo wieczystego użytkowania gruntu), ale tylko wtedy, gdy sprzedaż dotyczy nieruchomości nabytej lub wybudowanej po 2008 r. (o ile nie przysługiwało prawo do zwolnienia). Inaczej sytuacja wygląda w przypadku nieruchomości, które zostały nabyte w latach 2007 i 2008 - wtedy wystarczającym jest złożenie zeznania PIT-36, PIT-36L lub PIT-38.

PIT-39 dotyczy wyłącznie nieruchomości i praw, które nie są sprzedawane w ramach działalności gospodarczej. Jeśli bowiem stanowią one składniki majątkowe przedsiębiorstwa, ich sprzedaż zostanie wykazana razem z pozostałymi przychodami przedsiębiorcy.

Zarówno PIT-38, jak i PIT-39 rozliczane są tylko indywidualnie – w przypadku tego pierwszego nawet wtedy, gdy rachunek inwestycyjny stanowi współwłasność małżeńską. Gdy sprzedaż nieruchomości lub prawa majątkowego dokonywana jest z majątku wspólnego małżonków, każdy z nich zobowiązany jest złożyć osobne zeznanie PIT-39 i wykazać w nim połowę uzyskanego przychodu i połowę kosztów uzyskania tego przychodu.

Katarzyna Miazek, Katarzyna Rola-Stężycka - Tax Care

Zobacz także:
• PIT 2012: Jak wypełnić PIT - krok po kroku
• PIT 2012: Jak wysłać PIT przez internet - krok po kroku
• PIT 2012: Jak skorzystać z ulgi na internet
• PIT 2012: Jak korzystać z programu e-Deklaracje Desktop