Organizacje takie, jak ZAiKS, ZPAV, FOTA czy SFP, często mówią, że reprezentują artystów. Nawet politycy często mówią po spotkaniach z ich przedstawicielami, że "rozmawiali z artystami". Prawda jest jednak taka, że te organizacje reprezentują tylko siebie i swoje własne interesy. Potrafią natomiast szkodzić użytkownikom praw autorskich, artystom i czasem nawet wydawcom.

Te organizacje zbiorowego zarządzania (OZZ) twierdzą, że są jedynie pośrednikami, którzy zbierają pieniądze od użytkowników praw autorskich i wypłacają je artystom. Problem jednak w tym, że zbieranie pieniędzy odbywa się bardziej skrupulatnie niż ich wydawanie posiadaczom praw. Co odważniejsi artyści mówią o tym głośno, ale problemem artystów jest poniekąd to, że nie ma organizacji branżowych reprezentujących ich interesy. Często mówi się, że to OZZ reprezentują ich interesy, ale w istocie tak nie jest.

Czytaj: CETA to nowa ACTA, a może nie całkiem nowa?

Wczoraj natomiast Reuters podał, że Komisja Europejska ma w środę przedstawić propozycje przepisów, które zdyscyplinują OZZ. W projekcie przepisów jest podobno mowa o tym, że kiepskie zarządzanie zebranymi pieniędzmi osłabiło znaczenie praw autorskich w Unii Europejskiej. Nowe prawo ma:

• skracać okres na wypłatę należnych środków (do 12 miesięcy po zakończeniu roku obrachunkowego);
• skłonić OZZ do przejrzystego informowania o należnych opłatach;
• skłonić OZZ do ułatwienia kupna licencji na muzykę stronom internetowym;
• ustalić nadzór nad OZZ ze strony artystów;
• zmusić OZZ do oddzielenia wpływów z opłat licencyjnych od inwestycji.

Więcej informacji od Reutersa można znaleźć w tekście pt. EU drafts bill to speed up music copyright pay, natomiast już w środę przekonamy się, czy rzeczywiście Komisja przedłoży projekt.

Jeśli mowa o przedstawicielach artystów, jedną z pierwszych organizacji tego typu jest Younison. Z szacunków tej organizacji wynika, że OZZ mogą wstrzymywać nawet 95% pieniędzy należnych artystom Nie 20%, nie 50%, ale niemal wszystkie środki, jakie powinny trafić do prawdziwych twórców. W tym kontekście dyskutowanie o ACTA czy innym CETA wydaje się irracjonalne. Demonizowana przez OZZ wymiana plików w internecie nie wiąże się z wstrzymywaniem pieniędzy artystów, natomiast działalność OZZ na tym właśnie polega.

W Polsce mogliśmy wielokrotnie obserwować interwencje Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawach dotyczących OZZ. Pamiętacie zmowę ZAIKS i SFP dotyczącą stawek za korzystanie z filmów? A może pamiętacie umowy SAWP z artystami, które skonstruowano tak, by ograniczać konkurencję? Powiedzmy szczerze, że OZZ mają pecha do współwystępowania z pewnymi patologiami. Nie wspominam już nawet o zbieraniu pieniędzy za utwory na licencji Creative Commons.

Oczywiście nie można powiedzieć, że wszystkie problemy środowiska artystycznego wiążą się z OZZ. To jeden z wielu problemów. Będzie jednak dobrze, jeśli ktoś zacznie ten problem dostrzegać. Obecnie żyjemy w świecie, w którym za pobranie kilku piosenek na własny użytek można zapłacić gigantyczne odszkodowanie, ale wstrzymywanie czyjegoś wynagrodzenia pod szyldem OZZ jest w pełni akceptowane.

Czytaj: ZAiKS: Nie straciliśmy pieniędzy artystów