W dzisiejszych czasach coraz częściej wykorzystywane są możliwości technologiczne, a zakupy bez jednoczesnej obecności obu stron umowy (np. przez internet czy za pośrednictwem poczty) zyskują na popularności. Decyzje o zakupie towaru, podejmowane pod wpływem chwili, nie zawsze są przemyślane, dlatego też regulacje prawne umożliwiają odstąpienie od umów zawieranych na odległość przy spełnieniu określonych warunków. Poniższe uwagi mają zastosowanie jednak jedynie do umów zawieranych pomiędzy konsumentami a przedsiębiorcami. Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

W celu odstąpienia od umowy zawartej na odległość należy złożyć pisemne oświadczenie (bez konieczności podawania przyczyny) w terminie dziesięciu dni od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia. Termin do odstąpienia może ulec wydłużeniu, maksymalnie do trzech miesięcy. Dotyczy to sytuacji, w której przedsiębiorca nie dopełnił swoich obowiązków informacyjnych względem konsumenta. Należy pamiętać, że przedsiębiorca nie może żądać od konsumenta odstępnego, czyli określonej sumy za odstąpienie od umowy. W przypadku odstąpienia od umowy następuje powrót do stanu, jaki istniał przed jej zawarciem, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. Jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty.

Warto zauważyć, że prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość nie ma charakteru bezwarunkowego i nie przysługuje konsumentowi m.in. w wypadkach dostarczania prasy, w przypadku umów dotyczących nagrań audialnych i wizualnych oraz zapisanych na informatycznych nośnikach danych po usunięciu przez konsumenta ich oryginalnego opakowania. Nie dotyczy też usług w zakresie gier hazardowych, świadczeń, za które cena lub wynagrodzenie zależy wyłącznie od ruchu cen na rynku finansowym oraz świadczeń o właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez niego zamówieniu lub ściśle związanych z jego osobą, świadczeń, które z uwagi na ich charakter nie mogą zostać zwrócone lub których przedmiot ulega szybkiemu zepsuciu. Ponadto prawo do odstąpienia od umowy nie dotyczy sytuacji, w której konsument kupił produkt poprzez udział w licytacji.

W przypadku umów zawieranych bez jednoczesnej obecności obu stron, konsument może żądać unieważnienia zapłaty, jeżeli doszło do nieuprawnionego użycia jego karty płatniczej. Wszelkie koszty z tym związane powinien ponieść przedsiębiorca. Ponadto żadne zobowiązania nie mogą zostać nałożone na konsumenta w sytuacji przesyłania na jego adres towarów, których nie zamówił, nawet jeśli w liście przewodnim znajduje się zapis, że brak odpowiedzi będzie poczytany za akceptację przesyłki. Całkowite ryzyko tego rodzaju praktyk marketingowych spoczywa na przedsiębiorcy.

Kancelaria Prawna Skarbiec