Jak zbudowane jest koło zębate?

Możliwości wykorzystania kół zębatych, o których więcej można dowiedzieć się na przykład na zmmborkowscy.pl, są wbrew pozorom bardzo szerokie. Postrzega się je głównie przez pryzmat dużych elementów konstrukcyjnych, ale nie mniej istotne są też kontekście prawidłowego działania drobnych elementów – na przykład zegarków.

Koła zębate mogą być wykonane zarówno w całości z jednego kawałka materiału, jak i osobno z wieńca i piasty połączonych ze sobą na przykład metodą spawania. Mimo stosunkowo prostej budowy, koła zębate przyjmują zróżnicowane formaty – kluczową kwestią jest w tym przypadku kształt uzębienia. W ten sposób koła zębate można podzielić na warianty stożkowe i walcowe. W przypadku tych ostatnich, rodzaj uzębienia dzieli je na koła zębate:

• skośne,
• proste,
• daszkowe.

Nieco inaczej wygląda podział kół stożkowych. W ich przypadku nie ma wariantu daszkowego – występują natomiast koła o uzębieniu łukowym.

Parametry kół zębatych

Choć koło zębate postrzegane jest przede wszystkim przez pryzmat liczby zębów, jest ona zaledwie jednym z parametrów precyzujących specyfikę danego elementu. Należy pamiętać, że zazębiające się koła stanowią tylko element układu, który działa tak, by przenieść napęd w przekładni zębatej. Stąd tak ważne są detale i dopasowanie wszystkich parametrów geometrycznych koła zębatego. Są to:

• z – liczba zębów,
• d – średnica podziałowa,
• da – średnica wierzchołkowa,
• df – średnica stóp,
• db – średnica koła zasadniczego,
• p – podziałka,
• m – moduł zęba,
• s – szerokość zęba,
• h – wysokość zęba,
• ha – wysokość głowy zęba,
• hf – wysokość stopy zęba,
• x – współczynnik korekcji.

Możliwości zastosowania kół zębatych

Podstawowym obszarem wykorzystania kół zębatych są przekładnie. Tego rodzaju konstrukcje łączą sprawność mechanizmu z wydajnością pracy. Powszechnie używa się ich jako formy reduktorów działających na poziomie wałów wejściowego i wyjściowego. Możliwości zastosowania kół zębatych obejmują głównie przemysł produkcyjny i maszynowy. Są one wykorzystywane między innymi w maszynach rolniczych, urządzeniach gospodarstwa domowego, górnictwie, energetyce czy branży transportowej.

Najważniejsze cechy i zalety tej opcji doceniane są też w produkcji precyzyjnej. Obejmuje ona nie tylko wspomniane wcześniej systemy zegarów, ale także wszelkie inne niewielkie produkty wykorzystujące działanie przekładni. Ważną kwestią – niezależnie od zastosowania – jest baza materiałowa, z której wykonywane są koła zębate oraz przekładnie. Są one używane również do stałej i równomiernej pracy, więc istotne jest, by surowiec był dostosowany do tego rodzaju obciążeń czasowych.