Jedną z podstaw ochrony danych jest obowiązek informacyjny, który musi być spełniony wobec osoby, której dane są zbierane. W przypadku zbierania danych osobowych nie od osoby, której one dotyczą (czyli np. w przypadku kupna bazy danych), administrator danych jest obowiązany poinformować tę osobę, bezpośrednio po utrwaleniu zebranych danych (czyli np. bezpośrednio po zakupie bazy) o swojej pełnej nazwie i adresie, o źródle danych oraz uprawnieniach wynikających z art. 32 ust. 1 pkt 7 i 8. Ustawy o ochronie danych osobowych tj. prawa do wniesienia, pisemnego, umotywowanego żądania zaprzestania przetwarzania jej danych ze względu na szczególną sytuację oraz wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania jej danych.

O naruszeniu przepisów o ochronie danych osobowych możemy poinformować Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. W przypadku ich naruszenia Generalny Inspektor z urzędu lub na wniosek osoby zainteresowanej w drodze decyzji administracyjnej nakazuje przywrócenie stanu zgodnego z prawem, a w szczególności usunięcie danych osobowych.

Dodatkowo, ustawa przewiduje przepisy karne w przypadku niedopuszczalnego przetwarzania danych osobowych. Mianowicie kto przetwarza w zbiorze dane osobowe, choć nie jest uprawniony (np. nie posiada zgody na przetwarzanie danych ani nie została spełniona żadna inna przesłanka dopuszczalności przetwarzania), podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Co więcej, za niepoinformowanie o prawach osoby, której dane są przetwarzane, również grozi kara. Kto administrując zbiorem danych nie dopełnia obowiązku poinformowania osoby, której dane dotyczą, o jej prawach lub przekazania tej osobie informacji umożliwiających korzystanie z praw przyznanych jej w niniejszej ustawie podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Kolejną ustawą, która chroni nas przed telespamem jest Prawo telekomunikacyjne, mianowicie art. 172, który zakazuje używania telekomunikacyjnych urządzeń końcowych (czyli również telefonów komórkowych) i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego, chyba że abonent lub użytkownik końcowy uprzednio wyraził na to zgodę. Na straży przestrzegania Prawa telekomunikacyjnego z kolei stoi Urząd Komunikacji Elektronicznej. Podmiot, który nie wypełnia obowiązków uzyskania zgody abonenta lub użytkownika końcowego, podlega karze pieniężnej. Co więcej kara ta, może zostać nałożona także w przypadku, gdy podmiot zaprzestał naruszania prawa lub naprawił wyrządzoną szkodę, jeżeli Prezes UKE uzna, że przemawiają za tym czas trwania, zakres lub skutki naruszenia.

Ostatecznie w walce z telespamem może nam pomóc Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Narzędziem będzie tutaj art. 12 w związku z art. 9 pkt 3 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym i ochrona konsumentów przed agresywną praktyką rynkową.

 Autor: Aleksandra Maciejewicz, Partner w Kancelarii Prawnej LAWMORE