Czy regulacje są potrzebne?

Prawo nie może ograniczać rozwoju technologii. Natomiast musi regulować jak technologia oddziałuje na życie ludzi, czy nie zagraża im. Ludzie muszą się czuć bezpiecznie w towarzystwie robotów i zanim wsiądą do samochodu, którego nikt nie prowadzi dobrze by były uregulowane np. zasady odpowiedzialności cywilnej czy ubezpieczenia w razie wypadku.

O jakich regulacjach mówimy?

Wraz ze wzrostem użycia robotów pojawiają się też kwestie natury etycznej, w tym związane z prawem do prywatności i bezpieczeństwem. Posłowie Parlamentu Europejskiego proponują ustanowienie dobrowolnego kodeksu etyki w dziedzinie robotyki dla badaczy oraz projektantów, który zapewniłby, że działają oni w zgodzie za zasadami etycznymi i prawnymi oraz, że projektowanie i używanie robotów odbywa się z poszanowaniem godności ludzkiej. Wydaje się, że mocno dotyczy to humanoidów.

Posłowie wzywają również Komisję Europejską, aby rozważyła utworzenie europejskiej agencji robotyki i sztucznej inteligencji, która wspierałaby władze publiczne w dziedzinie techniki, etyki oraz zagadnień prawnych. Być może też ten organ wyznaczyłby zasady opodatkowania pracy robotów czy wnoszenia składek na obowiązkowe ubezpieczenie OC pracy robota.

Równie istotną kwestią, która będzie podlegała regulacji to odpowiedzialność oraz zarządzania wytworami robotów, w tym przemodelowanie być może zasad własności intelektualnej.

Nie ulega wątpliwości, że roboty będą certyfikowane. W tym sensie będziemy mieć rejestr robotów. Ciekawym pomysłem wydaje się czarna skrzynka, która miałaby być montowana w robotach. Czy robot jednak mógłby ingerować w zasoby czarnej skrzynki? Wydaje mi się, że tak. Szczególnie gdyby został zaatakowany z zewnątrz. Wydaje się, że analiza w czasie rzeczywistym dawałaby większa kontrolę człowiekowi nad maszyną. Kto jednak będzie utrzymywał te sieci i kto będzie przetwarzał te dane? Producent, właściciel robota? To tez może wiązać się z ryzykiem.

„Pytania jakie sobie musimy zadać to co zrobić w sytuacji gdy robot zrobi coś źle. Kto ponosi za to odpowiedzialność? Kto wypłaci odszkodowanie? Jak tworzyć mechanizmy ubezpieczenia, kto ma odpowiadać (czy producent ma odpowiadać w 100% czy w jakiejś części także operator a może właściciel)? Raport bardziej stawia pytania jak współdzielić odpowiedzialność. Jednym z pomysłów jest rodzaj oskładkowania od twórców przez użytkowników tak by powstał specjalny fundusz, z którego wypłacano by odszkodowania dla ofiar wypadków spowodowanych przez roboty. – mówi poseł Parlamentu Europejskiego Michał Boni odnosząc się do sprawozdania z raportu przyjętego przez PE.

W jaki sposób to będzie zrobione?

Na tym etapie za wcześnie o tym mówić. Jest kilka pomysłów. Osobiście wydaje mi się, że dobrym rozwiązaniem jest kierunek wprowadzenia jednolitego rozporządzenia + oparcia sią na kodeksach postępowania i etyki. Należy spodziewać się, że nie wcześniej niż na przełomie 2018 roku poznamy więcej szczegółów. Bez wątpienia czekają nas zmiany. Zaczną się już od maja 2018 kiedy zacznie obowiązywać jednolite rozporządzenie o ochronie danych. Powoli można się przygotować do zmian razem z Pomocnikiem RODO. Do tego czasu będziemy też wiedzieć więcej na temat losów projektu rozporządzenia e-privacy istotnego w komunikacji maszyna-maszyna i marketingu bezpośredniego.

Beata Marek

Beata jest prawnikiem i właścicielem Cyberlaw. Na co dzień łączy biznes z prawem i bezpieczeństwem teleinformatycznym. Uwielbia pracę w interdyscyplinarnych zespołach i atmosferę startupów. Specjalizuje się w prawie nowych technologii.

www.cyberlaw.pl

Co wolno, czego nie wolno w internecie? Jeśli masz wątpliwości lub po prostu nie wiesz, wyślij nam swoje pytania pod adres redakcja@di24.pl