W 1950 roku europejscy politycy podjęli decyzję o połączeniu europejskich zasobów węgla i stali. Rok później w Paryżu powołano do życia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. W jej skład wchodziły Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy. W roku 1957 te same kraje zawiązały w Rzymie Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG). Na mocy podpisanego traktatu utworzono szereg instytucji wpływających na współpracę walutową, w tym Komitet Monetarny w 1958 roku. Miał on koordynować politykę walutową państw członkowskich.

Ze względu na oznaki kryzysu walutowego w latach 60-tych ubiegłego stulecia, przedstawiono Raport Barre’a, w którym po raz pierwszy zaproponowano spójne podejście do integracji walutowej w EWG. Z tego powodu w 1969 roku podjęto w Hadze decyzję o stopniowym tworzeniu unii gospodarczej i walutowej.  Niecały rok później, w październiku 1970 roku, Pierre Werner przedstawił plan, który zakładał eliminację wahań kursowych i wzajemnej wymienialności narodowych walut przy stałych, sztywnych kursach. Plan ten, zaakceptowany w marcu 1971 r. przez Radę Ministrów, przewidywał stopniową budowę unii monetarnej w latach 70. W 1972 r. na szczycie w Paryżu podjęto dalsze kroki w kierunku integracji. Wprowadzono mechanizm zwany „wężem w tunelu”, polegający na ograniczeniu przedziału wahań kursów walut państw członkowskich („wąż”) do określonych wąskich ram („tunel”) wobec dolara.

Kryzys walutowy i naftowy na początku lat 70-tych, oraz różnice w polityce gospodarczej państw członkowskich doprowadziły do rezygnacji z „węża” przez większość państw uczestniczących w projekcie. W roku 1979 utworzono Europejski System Walutowy, który miał zastąpić system węża walutowego. Jednym z jego elementów była europejska jednostka walutowa (ECU) będąca koszykiem walut dziesięciu państw członkowskich. Służyła jako punkt odniesienia do wyznaczania kursu centralnego każdej waluty a także pełniła funkcję środka płatniczego między bankami centralnymi do końca 1998 roku.

W roku 1989 opublikowano Raport Delorsa – najważniejszą część tworzenia unii walutowej. Był to wyniki prac Komitetu Delorsa, który miał za zadanie opracować program pełnego wprowadzenia unii walutowej. Skutkiem długich negocjacji podpisano Traktat w Maastricht, który wszedł w życie w 1993 roku. Przewidywał on przeprowadzenie wszelkich niezbędnych przygotowań prowadzących do wprowadzenia wspólnej waluty.

W ten sposób, z początkiem roku 1999, europejska jednostka walutowa została zastąpiona przez euro w relacji 1:1. Od tej pory euro obowiązywało w obiegu bezgotówkowym w 11 z 15 krajów Unii Europejskiej, a mianowicie w Austrii, Belgii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Luksemburgu, Niemczech, Portugalii i Włoszech (Wielka Brytania i Dania zrezygnowały ze wspólnej waluty euro, a Grecja i Szwecja nie spełniały wówczas niezbędnych warunków). W 2001 roku dołączyła do tego grona Grecja.

W 2002 roku euro wprowadzono do obiegu gotówkowego. Od tego momentu można posługiwać się banknotami i monetami obowiązującymi w krajach Unii Europejskich należących do strefy euro. Wraz z rozszerzaniem Unii Europejskiej w kolejnych latach dołączały do strefy euro takie kraje jak Słowenia, Cypr, Malta, Słowacja, Estonia, Łotwa i Litwa.