Dziś Komisja Europejska przedstawiła wytyczne, które mają pomóc konsumentom, przedsiębiorcom i władzom w "śmiałym uczestnictwie w gospodarce dzielenia się". No dobrze, ale czym właściwie jest gospodarka dzielenia się? 

Komisja Europejska używa terminu "collaborative economy". Jest to termin zbliżony do terminów sharing economy oraz collaborative consumption. Wszystkie te terminy odnoszą się do sytuacji, kiedy ktoś udziela innym ludziom pewnych swoich zasobów, biorąc za to zapłatę lub nie. Jako przykład sharing economy często podawana jest usługa Airbnb, która pozwala czerpać korzyści finansowe z "nadprogramowej" przestrzeni w mieszkaniu. Również eBay jest uznawany za przykład sharing economy, choć można o tym dyskutować. Jeśli chodzi o usługę Uber, to również można spotkać się z dyskusjami o tym, czy to "prawdziwe sharing economy" (wszak jest to usługa nastawiona na zysk, a nie tylko na udzielenie innym zbędnego zasobu).

Uber, Airbnb wchodzą coraz bardziej w nasze życie, wzbudzając jednocześnie kontrowersje. Taksówkarze mówią, że Uber zabiera im pracę w nieuczciwy sposób. Również branża hotelarska narzeka, że Airbnb umożliwia organizowanie "nielegalnych hoteli". Władze różnych krajów przyjmują wobec tych narzekań różne stanowiska. Przykładowo polski Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów dał ostatnio do zrozumienia, że nie jest zwolennikiem zakazania Ubera. 

Komisja raczej za "miękkim" podejściem

Podobnie postąpiła dzisiaj Komisja Europejska. Opublikowała ona komunikat, który zawiera wskazówki dotyczące stosowania obowiązującego prawodawstwa UE do gospodarki współdzielonej.

W komunikacie (którego treść w całości zamieszczamy pod tekstem) Komisja wyraźnie dała do zrozumienia, że zakazywanie działań powinno być ostatnim stosowanym środkiem. Należałoby raczej rozważać mniej restrykcyjne wymogi jak np. ograniczenie wynajmowania pomieszczeń do określonej liczby dni w roku. 

W komunikacie podniesiono też inne kwestie. 

• Dostęp do rynku - zdaniem KE dostawcy usług powinni być zobowiązani do uzyskania licencji lub zezwolenia na działalność jedynie wtedy, gdy jest to bezwzględnie konieczne do osiągnięcia istotnych celów leżących w interesie publicznym.
  Platformy nie powinny być zobowiązane do posiadania zezwolenia lub licencji, jeżeli działają jedynie jako pośrednicy pomiędzy konsumentami i podmiotami oferującymi usługę (np. usługa transportu lub zakwaterowania). Państwa członkowskie powinny także dokonać rozróżnienia między indywidualnymi obywatelami świadczącymi usługi okazjonalnie i profesjonalnymi usługodawcami, na przykład poprzez ustanowienie progów na podstawie poziomu aktywności.
• Odpowiedzialność - platformy współpracy mogą zostać zwolnione z odpowiedzialności za informacje przechowywane w imieniu podmiotów oferujących usługi. Nie powinny jednak być zwolnione z odpowiedzialności z tytułu wszelkich usług, które same oferują, takich jak usługi płatnicze. Komisja zachęca platformy współpracy do dalszego podejmowania dobrowolnych działań na rzecz zwalczania nielegalnych treści w internecie i zwiększania zaufania.
• Ochrona użytkowników - państwa członkowskie powinny zapewnić konsumentom wysoki poziom ochrony przed nieuczciwymi praktykami handlowymi, jednak bez nakładania nieproporcjonalnych zobowiązań na osoby fizyczne, które świadczą usługi okazjonalnie.
• Zatrudnienie - przy podejmowaniu decyzji, czy daną osobę należy uznać za pracownika platformy, państwa członkowskie mogą uwzględnić kryteria takie jak stosunek podwładny-zwierzchnik względem platformy, charakter pracy i wynagrodzenie.
• Dodatkowe przepisy - platformy i usługodawcy w ramach gospodarki dzielenia się muszą płacić podatki, tak jak inne podmioty gospodarcze. Stosowne podatki obejmują podatek dochodowy od osób fizycznych, osób prawnych oraz podatek od wartości dodanej. Państwa członkowskie zachęca się do dalszego uproszczenia i wyjaśnienia stosowania przepisów podatkowych do gospodarki dzielenia się. 

W komunikacie zachęca się państwa członkowskie UE do przeglądu i zmiany istniejących przepisów zgodnie z omawianymi wytycznymi. Komisja zapowiada monitorowanie otoczenie regulacyjnego i śledzenie tendencji dotyczących cen, jakości usług oraz ewentualnych luk prawnych.

Poniżej omawiany komunikat. 

Com 2016 356 f1 Communication From Commission to Inst en v9 p1 851616 (1) (1)