W tym artykule przeczytasz o:

• Przyczynach planowanych pozwów i sytuacji kredytobiorców
• Podobieństwach do sprawy kredytów frankowych
• Pierwszych wyrokach sądowych w sprawie WIBOR
• Perspektywach dla kredytobiorców i zmianach w systemie

Dlaczego kredytobiorcy złotowi chcą pozywać banki?

Problem dotyczy przede wszystkim kredytów zaciągniętych przed 2020 rokiem. Gwałtowny wzrost stóp procentowych w latach 2021-2022 spowodował, że raty niektórych kredytobiorców wzrosły nawet trzykrotnie. WIBOR z poziomów bliskich zera wzrósł do ponad 6%, a na kolejne obniżki stóp procentowych nie ma co liczyć co najmniej do połowy 2025 roku.

"Sytuacja kredytobiorców posiadających kredyty złotowe czasem jest nawet gorsza niż frankowiczów w kwestii wysokości raty" - podkreśla Arkadiusz Szcześniak, prezes Stowarzyszenia Stop Bankowemu Bezprawiu.

Historia się powtarza - podobnie jak z frankami

Sytuacja przypomina wydarzenia z 15 stycznia 2015 roku, gdy Szwajcarski Bank Narodowy uwolnił kurs franka od powiązania z euro. Frank szwajcarski wzrósł wtedy z około 3,50 zł do nawet 5 zł, by później ustabilizować się w okolicach 4 zł. To wydarzenie zapoczątkowało lawinę pozwów frankowiczów.

Główne zarzuty kredytobiorców złotowych koncentrują się na dwóch kwestiach:

• Brak rzetelnej informacji od banków o możliwych zmianach wysokości rat i ich strukturze - wzrost WIBOR powoduje, że rośnie część odsetkowa raty, a maleje spłata kapitału
• Wątpliwości dotyczące sposobu ustalania wskaźnika WIBOR - był on uzgadniany między instytucjami finansowymi na podstawie deklaratywnych wartości, bez faktycznego zawierania umów pożyczek

Co mówią pierwsze wyroki sądowe?

Pod koniec 2024 roku zapadł przełomowy wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach, który usunął z umowy kredytu mieszkaniowego stawkę WIBOR i marżę. To oznacza, że kredytobiorca ma spłacać jedynie kapitał. W styczniu ten sam sąd unieważnił pierwszą umowę kredytu złotówkowego z WIBOR, wskazując na brak odpowiedniej informacji dla kredytobiorców.

Ważne:

Spośród 1111 spraw dotyczących WIBOR zapadły dotychczas 24 wyroki, wszystkie potwierdzające zgodność wskaźnika z prawem. Jednak podobna sytuacja miała miejsce na początku spraw frankowych.

Jakie są perspektywy dla kredytobiorców?

Kluczowe znaczenie będzie miało orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, spodziewane w 2026 roku. TSUE już wcześniej wskazał, że sądy mogą badać uczciwość wskaźników referencyjnych, nawet tych zapisanych w ustawie (jak w przypadku hiszpańskiego wskaźnika). W przypadku polskiego WIBOR sytuacja jest jeszcze bardziej skomplikowana, gdyż wskaźnik ten nie jest ujęty w przepisach ustawowych.

Równolegle trwają prace nad zastąpieniem WIBOR nowym wskaźnikiem. W grudniu 2024 roku Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej wybrał indeks WIRF jako docelowy wskaźnik referencyjny. Ma on bazować na rzeczywistych depozytach niezabezpieczonych instytucji kredytowych i finansowych, w przeciwieństwie do deklaratywnego charakteru WIBOR.

Co to oznacza dla kredytobiorców?

• Osoby z kredytami sprzed 2020 roku mają największe szanse na korzystne rozstrzygnięcia
• Warto śledzić rozwój sytuacji i orzecznictwo sądów
• Należy rozważyć konsultację prawną w celu oceny własnej sytuacji

Źródło: Newseria

Ilustracja: Freepik