W Polsce trwa dyskusja o opłacie reprograficznej, zwanej też "haraczem za czyste nośniki" albo "podatkiem od piractwa". Jest to opłata doliczana do cen czystych nośników i niektórych urządzeń, a ZAiKS i inne organizacje zbiorowego zarządzania chcą objęcia tą opłatą także komputerów, smartfonów, tabletów itd. 

Jak powszechnie wiadomo, z pomysłem ZAiKS-u walczą producenci i importerzy sprzętu. Uruchomili oni akcję Nie płacę za pałace, w ramach której domagają się m.in. zwiększenia przejrzystości finansowej ZAiKS-u oraz odrzucenia opłat reprograficznych za smartfony i tablety. Akcję poparła m.in. Federacja Konsumentów, a jednym z jej artnerów jest Parlament Studentów RP (PSRP). 

ZAiKS się nie zgadza!

ZAiKS nie wyraża się najlepiej o akcji Nie płacę za pałace. Stowarzyszenie krytykowało już Federację Konsumentów za wspieranie akcji, ale to nie koniec. ZAiKS postanowił także przycisnąć Parlament Studentów RP i wysłał pismo w tej sprawie m.in. do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Oto co na temat tego pisma ma do powiedzenia samo ministerstwo. 

- W dniu 9 marca 2015 r. wpłynęło do ministerstwa pismo (z dnia 4 marca 2015 r.) podpisane przez pana prof. Janusza Foglera (Prezesa Stowarzyszenia Autorów ZAiKS) oraz pana prof. Marcina Błażewicza (skarbnika Stowarzyszenia Autorów ZAiKS), skierowane do Pana Mateusza Mrozka (Przewodniczącego Parlamentu Studentów RP), do wiadomości Ministrów: Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Poinformowano w nim o przyłączeniu się Parlamentu Studentów RP do akcji „Nie płacę za pałace”, organizowanej przez Związek Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego RTV i IT (ZIPSEE), naruszającej – zdaniem autorów pisma – przepisy prawa i dobra osobiste Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. W piśmie poruszono szereg kwestii związanych z ww. akcją - wyjaśniło Dziennikowi Internautów biuro prasowe Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. 

Dziennik Internautów dowiedział się również, że ministerstwo pismem z dnia 17 marca br. zwróciło się do Przewodniczącego Parlamentu Studentów RP z prośbą o ustosunkowanie się do argumentów podniesionych w piśmie ZAiKS-u. Do dnia dzisiejszego ministerstwo nie otrzymało odpowiedzi. 

Co ciekawe, Parlament Studentów RP nie potwierdza otrzymania pisma od ministerstwa. Parlament otrzymał tylko pismo od ZAiKS.

Dziennik Internautów poprosił o kopię pisma ZAiKS-u, ale jeszcze jej nie otrzymaliśmy.

Akcja niezgodna z prawem?

Informacja ta jest podwójnie interesująca. Po pierwsze wynika z niej, że ZAiKS przedstawił ministerstwu nauki akcję Nie płacę za pałace jako "naruszającą (...) przepisy prawa i dobra osobiste Stowarzyszenia". Jest to zarzut dość poważny. Nie znamy jeszcze treści pisma, ale na takim tle mogą powstać bardzo ciekawe spory, wychodzące poza kwestię opłaty reprograficznej i wchodzące w obszar wolności słowa. Trudno oceniać sytuację, nie znając dokładnej treści pism, ale skarga ZAiKS-u najwyraźniej zrobiła wrażenie na ministerstwie, skoro oczekuje ono wyjaśnień od przewodniczącego Parlamentu Studentów RP. 

W tym miejscu warto wyjaśnić, że Parlament Studentów RP działa na podstawie Prawa o szkolnictwie wyższym. PSRP tworzą przedstawiciele uczelnianych samorządów studenckich i organizacja ta reprezentuje ogół studentów w Polsce. Statut PSRP mówi, że jednym z celów działania organizacji jest reprezentowanie i promowanie edukacyjnych, socjalnych, ekonomicznych i kulturalnych potrzeb studentów. W tym kontekście zabieranie głosu w sprawie opłaty reprograficznej może wydawać się uzasadnione. Ta ustawa może mieć wpływ na ceny sprzętu (przynajmniej według producentów, bo ZAiKS uważa, że to będą nieistotne kwoty). 

Dziennik Internautów zwrócił się do PSRP o komentarz w tej sprawie. Opisaliśmy go w kolejnym tekście pt. Parlament Studentów RP o skardze ZAiKS: "Nie planujemy odpowiedzi"