Odwieczna walka systemów operacyjnych trwa, choć tak naprawę udziały Windowsa, Mac OS X i Linuksa w ostatnich latach utrzymywały się na podobnych poziomach. Biorąc pod uwagę, że wielu użytkowników nie wie nawet, z jakiego systemu operacyjnego korzysta, dopasowanie platformy do własnych potrzeb często stanowi nie lada wyzwanie.

Sam spotykam wiele osób, które nie wiedzą nawet, czym do końca jest system operacyjny. Nie muszą. Szczególnie nowoczesne urządzenia, jak smartfony czy tablety, przyzwyczaiły ludzi do eksperymentowania i otwartości na nowe interfejsy. Choć nie brakuje użytkowników Androida, prawdopodobnie nikt nie będzie miał problemów także z obsługą iPada. Również rozwój narzędzi webowych i witryn społecznościowych zmusił do odkrywania nowych interfejsów czy całych systemów działających z poziomu przeglądarki internetowej.

Ta otwartość przelewa się coraz częściej również na komputery biurkowe. Skoro na telefonie przez wiele lat korzystaliśmy z Symbiana, a migracja do Androida czy iOS okazała się korzystna, może zmiana systemu na pececie również przyniesie taki efekt?

Tym razem przyjrzymy się zaletom i wadom najpopularniejszych systemów operacyjnych, by niezorientowanym dać obraz tego, czego mogą się spodziewać po instalacji każdego z nich. Każdy wybór zmusza również do podejmowania pewnych kompromisów (np. konieczność wykorzystywania tylko pewnej grupy oprogramowania), które szczególnie w przypadku urządzeń towarzyszących nam codziennie mogą mieć ogromne znaczenie. Najważniejsze jednak, byśmy sami podejmowali decyzję o tym, czego chcemy używać, bo to przecież narzędzia mają się dopasowywać do nas, a nie my do nich.

Windows 

Fot. aj82/Flickr

Jeśli nie wiesz, jakiego systemu operacyjnego używasz, najprawdopodobniej jest to Windows. To zdecydowanie najpopularniejsza platforma dla komputerów biurkowych, chętnie używana również w firmach. Do największych zalet Windowsa należy obsługa dużej ilości sprzętu, bo ze względu na jego popularność niemal wszyscy producenci urządzeń peryferyjnych przygotowują swoje sterowniki w pierwszej kolejności właśnie dla produktu Microsoftu.

Również deweloperzy tworzący oprogramowanie najczęściej wybierają Windowsa, by trafić ze swoimi produktami do jak największej liczby użytkowników. Możesz więc w tym przypadku liczyć na ogromną liczbę darmowych narzędzi, ale również na płatne wydania profesjonalnych aplikacji, jak Adobe Photoshop czy CorelDRAW.

Ostatnie wersje Windowsa można uruchomić praktycznie na każdym nowym pececie, jednak już w przypadku starszych urządzeń możemy doświadczyć wolniejszego działania programów. Za samego Windowsa również trzeba zapłacić, choć często koszt ten ponosimy podczas zakupu zestawu komputerowego.

Obsługa dużej ilości sprzętu i oprogramowania, a także ogromna liczba użytkowników, to niestety również łakomy kąsek dla wszelkiego rodzaju przestępców. Żaden inny system operacyjny nie może się "pochwalić" tak dużą liczbą wirusów, które byłyby przygotowane specjalnie dla niego, jak to jest w przypadku Windowsa.

Niepokój niektórych użytkowników budzi również nadchodzące wydanie Windows 8, które kładzie nacisk na nowy ekran główny Metro, a więc również układ aplikacji w postaci kafelków. Wciąż można oczywiście skorzystać ze standardowych okienek, jednak warto pamiętać, że na naszych oczach zachodzą jedne z największych zmian systemu Microsoftu w całej jego historii.

Zalety:

• obsługa dużej ilości sprzętu
• duża ilość dostępnego oprogramowania
• popularność ułatwiająca uzyskanie wsparcia

Wady:

• płatny
• wolne działanie na starszych maszynach
• dużo złośliwego oprogramowania

Mac OS X

Fot. berrytokyo/Flickr

System firmy Apple to druga pod względem popularności platforma dla komputerów PC. Mac OS X wyróżnia się przede wszystkim atrakcyjnym wyglądem, a przez użytkowników chwalony jest również za prostotę działania i względnie małą awaryjność.

Koncern z Cupertino wyposażył Mac OS X w podstawowe odpowiedniki narzędzi znanych z Windowsa, ale również dodatkowe programy, które mają zapewnić wygodniejsze i bezpieczniejsze korzystanie z systemu. Rozwiązanie Time Machine pozwala na łatwe wykonywanie kopii zapasowych całego dysku, a więc w razie uszkodzenia maszyny mamy możliwość przywrócenia ważnych danych.

Mac OS X oferuje część rozwiązań nowocześniejszych niż te znane z Windowsa, co jednak zawdzięcza przede wszystkim większej liczbie wydań systemu. Pomimo znacznie mniejszej popularności platformy od firmy Apple, dla Mac OS przygotowywanych jest wiele znanych aplikacji, jak Adobe Photoshop, Microsoft Office czy Final Cut Pro.

Jednocześnie platforma jest uznawana za stosunkowo bezpieczną i choć zdarzają się wirusy, które atakują użytkowników sprzętów firmy Apple, ich liczba jest znacznie mniejsza niż w przypadku Windowsa. Niestety z Mac OS X można skorzystać legalnie tylko na komputerach firmy Apple, które nie należą do najtańszych.

System kalifornijskiego koncernu krytykowany jest również czasem za swoją "sztywność", gdyż nie pozwala na zbyt wiele modyfikacji związanych z interfejsem. Podobnie jak w przypadku Windowsa, licencja na Mac OS X jest płatna, a kod samego oprogramowania zamknięty.

Zalety:

• interesujący wygląd
• dopracowane oprogramowanie
• niewielka liczba wirusów

Wady:

• płatny
• wsparcie tylko na urządzeniach firmy Apple
• niewielka możliwość modyfikacji

Linux

Trzecią pod względem popularności platformą na pecetach są dystrybucje z jądrem Linux. Przy okazji warto zauważyć, że system ten wykorzystywany jest znacznie chętniej na serwerach (obsługuje m.in. Google czy Facebooka), a także stanowi podstawę mobilnego Androida.

Już po pierwszym akapicie widać, że jedną z największych zalet Linuksa jest jego różnorodność. Popularne dystrybucje tego systemu rozpowszechniane są za darmo, a do tego każdy użytkownik może się również pokusić o zdobycie ich kodu źródłowego, a więc również późniejsze wprowadzanie niemal dowolnych zmian.

Popularne dystrybucje Linuksa, jak Ubuntu, Debian czy Fedora, dostępne są z różnymi środowiskami graficznymi. Oznacza to w uproszczeniu, że ten sam system może po ponownym zalogowaniu wyglądać zupełnie inaczej, jeśli tylko wybierzemy dla niego coś na wzór zmienionej skórki. Podobnie dostosowywać możemy również większą część oprogramowania dla Linuksa.

Stosunkowo niewielka popularność Linuksa na komputerach biurkowych w porównaniu do konkurencyjnych platform pociąga jednak za sobą pewne problemy. Przede wszystkim wciąż niektóre urządzenia niezbyt dobrze radzą sobie, jeśli chodzi o współpracę z kluczowymi dystrybucjami.

Jeśli po instalacji Ubuntu czy Fedory system nie zdoła odnaleźć odpowiednich sterowników, np. dla karty graficznej, może to oznaczać niemałe problemy bądź np. obniżoną wydajność. Ręczne doinstalowywanie sprzętu, choć możliwe, zdecydowanie nie jest zadaniem dla początkujących.

Mniejsza jest w tym przypadku również ilość znanych wszystkim komercyjnych narzędzi, choć z drugiej strony warto zauważyć, że nie brakuje interesujących odpowiedników. Osoby spędzające czas głównie w sieci bez wątpienia docenią natomiast wydania dla Linuksa programów takich, jak Firefox, Chrome czy Skype.

Jednocześnie jednak mniejsza popularność jest w tym przypadku równoznaczna z praktycznie brakiem jakichkolwiek wirusów. Złośliwe oprogramowanie dla Linuksa, co prawda, istnieje, jednak prawdopodobieństwo zarażenia się którymś z nich jest znikome. Najsłabszym ogniwem wciąż pozostaje niedoświadczony użytkownik, który może wykonać w systemie np. groźną komendę.

Zalety:

• darmowy
• bezpieczny
• bardzo szybki
• pozwala na wprowadzanie dowolnych modyfikacji

Wady:

• brak znanych komercyjnych pakietów narzędzi
• słabe wsparcie dla niektórych podzespołów
• stosunkowo trudny obsłudze w porównaniu do konkurentów

Nie ma najlepszego systemu

Na niejednym forum można znaleźć opinie, że konkretny system jest najlepszy, bo... i tutaj długa lista argumentów. Tak samo, jak dla jednych najwygodniejszym samochodem będzie luksusowa limuzyna, a dla innych ciężarówka, również dobór systemu operacyjnego powinien być kwestią indywidualną.

W pewnym uproszczeniu, jeśli w pracy wykorzystujesz popularne pakiety biurowe, najlepszy prawdopodobnie będzie Windows. Podobnie, gdy lubisz czasem zagrać w nowe tytuły dla pecetów. Jeśli natomiast jesteś posiadaczem sprzętu firmy Apple, najpewniej świetnie dopasowanym do tych komputerów systemem będzie właśnie Mac OS X.

Linux powinien w skrócie najbardziej zainteresować osoby, które już trochę znają się na komputerach i po prostu oczekują możliwości lepszego dostosowania wyglądu czy funkcji systemu do własnych potrzeb. Oczywiście odpowiednio skonfigurowany "Pingwinek" może być wykorzystywany nawet przez dzieci, jednak gdy coś zawiedzie, często rozwiązanie problemu nie jest najprostsze.

Podsumowując, na podstawie wad i zalet wymienionych systemów operacyjnych, każdy musi sam podjąć decyzję o tym, który najbardziej mu odpowiada. To, co jest dobre dla jednej osoby, wcale nie musi być dobre dla innej. Mało tego, wszystko, co sprawdza się dla nas obecnie, może nie być wystarczające w przyszłości. Właśnie dlatego dobrze znać nie tylko najpopularniejsze oprogramowanie, ale również jego alternatywne wersje - być może kiedyś okażą się niezwykle przydatne.

Czytaj także: Nokia stawia wszystko na jedną kartę. Odwraca się od Linuksa