Według szacunków z lat 2024-2025, na obniżonej składce mogło skorzystać około 1 mln przedsiębiorców - to właśnie oni odczują teraz największy wzrost obciążeń finansowych.

W skrócie:

• Minimalna składka zdrowotna wzrośnie do 432,54 zł miesięcznie
• Podstawa wymiaru wraca z 75 proc. do 100 proc. minimalnego wynagrodzenia
• Około 1 mln przedsiębiorców zapłaci więcej od stycznia 2026

Dlaczego składka zdrowotna rośnie mimo braku reformy

Korzystne zasady wyliczania składki zdrowotnej od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia zostały wprowadzone tylko na 2025 rok jako tymczasowa korekta. Rząd zakładał, że od 2026 roku przeprowadzona zostanie szersza reforma, dlatego nie przedłużono przepisów przejściowych. Według Prawo.pl, prezydent Andrzej Duda zawetował w maju 2025 roku ustawę wprowadzającą reformę składki zdrowotnej, powołując się na wątpliwości dotyczące sprawiedliwości społecznej i dysproporcje między pracownikami a przedsiębiorcami.

Od 1 stycznia 2026 roku podstawa wymiaru składki zdrowotnej automatycznie wraca do 100 proc. minimalnego wynagrodzenia, które wyniesie 4806 zł (wzrost z obecnych 4666 zł).

• Minimalna składka zdrowotna obliczana jest jako 9 proc. tej podstawy, co daje kwotę 432,54 zł miesięcznie.

Minimalną składkę trzeba płacić także w miesiącach, gdy przedsiębiorca ma stratę lub zerowy dochód, co dodatkowo zwiększa ciężar dla firm z niską rentownością.

Kogo dotknie podwyżka składki zdrowotnej

Wzrost składki zdrowotnej najbardziej odczują przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej oraz stawki liniowej, o których profitability pisaliśmy w kontekście reformy, a którzy mają relatywnie niskie dochody lub ponoszą straty.

• Przedsiębiorcy na skali płacą 9 proc. składki od dochodu, a na stawce liniowej - 4,9 proc. dochodu, jednak nie mniej niż minimalną kwotę 432,54 zł.

Inne zasady obowiązują przedsiębiorców na ryczałcie, którzy płacą jedną z trzech kwot w zależności od przedziału rocznych przychodów. Podstawą jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, które prezes GUS ogłosi około 20 stycznia 2026 roku. Przedsiębiorcy na ryczałcie mogą odliczyć 50 proc. zapłaconych składek od przychodu.

Możliwości odliczeń składki zdrowotnej

Ministerstwo Finansów ogłosiło w Monitorze Polskim, że ulga na składkę zdrowotną wyniesie w 2026 roku 14,1 tys. zł (obwieszczenie z 12 grudnia 2025 r., poz. 1274). W 2025 roku limit wynosił 12,9 tys. zł. Przedsiębiorcy rozliczający się podatkiem liniowym mogą odliczyć składkę zdrowotną od dochodu, ale tylko do wysokości określonego limitu.

Przedsiębiorcy opodatkowani według skali nie mają prawa do odliczeń składki zdrowotnej. Ryczałtowcy nadal mogą odliczyć 50 proc. zapłaconych składek od przychodu, co częściowo łagodzi wzrost obciążeń.

"Dodatkowo minimalna składka zdrowotna wzrośnie z 314,96 zł miesięcznie do 432,54 zł miesięcznie, czyli o 117,58 zł. To dlatego, że będzie liczona od 100 proc. minimalnego wynagrodzenia, a nie - jak do końca 2025 r. - od 75 proc. Będzie to dodatkowe obciążenie dla przedsiębiorców opodatkowanych według skali i stawki liniowej, którzy mają relatywnie niskie dochody albo ponoszą straty" - Grzegorz Grochowina, szef Zespołu Zarządzania Wiedzą w Departamencie Podatkowym w KPMG w Polsce

Która forma opodatkowania będzie najkorzystniejsza w 2026 roku

Wchodzące w życie w 2026 roku zmiany w podatkach dochodowych i w składce zdrowotnej nie będą na tyle istotne, by sprawić, że któraś z trzech form opodatkowania stanie się szczególnie atrakcyjna. Przedsiębiorcy muszą w każdym przypadku indywidualnie obliczyć, co będzie dla nich najkorzystniejsze.

Według Anny Misiak, doradcy podatkowego i partnera w MDDP, należy wziąć pod uwagę specyfikę prowadzonej działalności gospodarczej, w tym wysokość przychodów i kosztów podatkowych oraz inne dodatkowe czynniki, jak przysługujące przedsiębiorcy preferencje czy limity przychodów uprawniające do ryczałtu.

• Wybór formy opodatkowania powinien uwzględniać nie tylko wysokość składki zdrowotnej, ale także możliwości odliczeń i całkowite obciążenie podatkowe.

Warto zapamiętać:

• Minimalna składka zdrowotna wzrasta o 37 proc. w stosunku do 2025 roku
• Składkę trzeba płacić nawet przy stracie lub zerowym dochodzie
• Limit odliczenia dla podatku liniowego wzrósł do 14,1 tys. zł rocznie

Wzrost składki zdrowotnej w 2026 roku wynika z wygaśnięcia tymczasowych przepisów obniżających podstawę wymiaru oraz braku nowej reformy po wecie prezydenckim. Przedsiębiorcy z niskimi dochodami lub stratami odczują największy wzrost obciążeń, płacąc o 117,58 zł więcej miesięcznie. Wybór optymalnej formy opodatkowania wymaga indywidualnej analizy uwzględniającej specyfikę działalności i możliwości odliczeń.

Źródło: Prawo.pl, PAP MediaRoom

Foto: Freepik