To właśnie szybkość, łatwość oraz niskie koszty pozyskania informacji przyczyniły się do masowego wykorzystania oraz upowszechnienia narzędzi badawczych takich jak ankieta internetowa. Wraz z popularyzacją narzędzie to w znacznym stopniu zmieniło swoją budowę. Oczywiście nadal spotykane są ankiety projektowane przez wyspecjalizowane w tym celu firmy zawierające znaczną ilość szczegółowych pytań na temat konkretnej dziedziny oraz konkretnego produktu przeprowadzane spośród ściśle wyselekcjonowanych respondentów (badania jakościowe), jednak dzisiejsze ankiety umieszczane na stronach www kierowane są do każdej osoby odwiedzającej portal (badania ilościowe) mają charakter anonimowy i zawierają kilka najwyżej kilkanaście pytań, często nie powiązanych tematycznie ze sobą. Ankieta internetowa jest praktycznym interaktywnym narzędziem umieszczonym na stronie WWW mającym na celu poznanie opinii, wiedzy internautów na konkretny, sprecyzowany temat.

Rozwój szybkich oraz łatwych w obsłudze systemów wspomagających projektowanie ankiet sprawił, że ankiety internetowe oraz ich uboższe wersje – sondy, są nieodzownymi elementami praktycznie każdego portalu internetowego skupiającego wokół siebie rzeszę internautów. Łatwość projektowania, dystrybucji oraz szybka analiza wyników sprawiły, że badania ankietowe są wykorzystywane i cieszą się szczególnym zainteresowaniem nie tylko społecznościowych portali internetowych, ale także serwisów o mniejszej oglądalności. Łatwość obsługi oraz konieczność szybkiego poznania opinii respondenta sprawił, że rozbudowane formularze ankiet zostały w znacznym stopniu spłycone oraz w konsekwencji ograniczone do jednego pytania wraz z kilkoma możliwymi odpowiedziami. Uproszczenie badania jakim jest ankieta posłużyło do powstania nowego narzędzia badawczego jakim jest sonda. Sondy internetowe ze względu na swoja prostotę nie absorbują cennego czasu respondenta.

Na większości witryn internetowych dominują ankiety otwarte, dostępne dla wszystkich osób odwiedzających portal, rzadziej natomiast zamknięte, które stosowane są przez specjalistyczne firmy posiadające z reguły własny system projektowania ankiet. Ze względu na łatwość analizy zebranych odpowiedzi, w ankietach internetowych z reguły stosujemy pytania zamknięte, półotwarte i bardzo rzadko otwarte. Przeważnie ankiety internetowe są anonimowe oraz związane są z tematyką portalu, na którym są umieszczane.

Aktualnie w większości przypadków ankiety dotyczą opinii internautów na temat proponowanych zmian wprowadzanych na witrynie badając gusta użytkowników lub też mają za zadanie pomóc administratorom/moderatorom serwisów w poznaniu potrzeb społeczności internetowej oraz na podstawie zebranych wyników dopasować serwis merytorycznie lub/i wizualnie do potrzeb odwiedzających.

Wykorzystanie badań ankietowych w biznesie

Badania ankietowe mają wielkie znacznie w biznesie. Dzięki ciągłemu rozwojowi globalnej sieci jaką jest Internet możliwa stała się szybka wymiana informacji między respondentem a ankieterem. Zaletę te szybko dostrzegli specjaliści od promocji oraz marketingu. Dzięki ankiecie możliwe stało się szybkie poznanie opinii klientów o działalności firmy, ich satysfakcji z oferowanych usług oraz licznych sugestii zgłaszanych przez klientów. Badania ankietowe są na szeroką skalę stosowane w e-biznesie m. in. w promocji oraz reklamie internetowej.

Skrupulatnie przeprowadzone badania, oraz szczegółowa analiza zebranych wyników dają firmom możliwość oceny gustów klientów oraz co z tym związane zwiększają sprzedaż swoich towarów. Dzięki odpowiedziom udzielanym przez osoby ankietowane młode spółki mogą tańszym kosztem zadebiutować oraz osiągnąć sukces na e-rynku, natomiast firmy posiadające doświadczenie i ugruntowaną pozycję na rynku mogą wprowadzać modyfikację swoich usług zgodnie z oczekiwaniami klientów. Coraz więcej korporacji zrzeszających tysiące pracowników wykorzystuje systemy ankiet do badania satysfakcji pracowników z wykonywanej pracy, czy też do przyjmowania nowych osób w procesie rekrutacji. Analizując wyniki takiego działania firmy w znacznym stopniu wprowadzają modyfikacje własnego systemu zarządzania oraz optymalizacji systemu pracy, co z kolei przekłada się na stosowne zyski.

Budowa ankiet internetowych

Ankiety umieszczane na stronach internetowych napisane są w jednym ze skryptowych języków programowania, przeważnie są to php, java, ajax. Aktywacja ankiety na stronie WWW odbywa się poprzez umieszczenie linku do ankiety lub osadzenie kodu ankiety w określonej sekcji strony, np.: prawy margines lub lewy. Bardzo często jest wykorzystywana technologia pop-up (wyskakujące okienko), polegająca na wyświetleniu się ankiety dla użytkownika logującego się z unikalnego adresu IP. Większość ankiet umieszczanych na stronach internetowych wykorzystuje do magazynowania zebranych danych proste bazy plikowe (często zwykłe pliki tekstowe lub bazy plikowe SQL lite), ankiety rozbudowane umieszczane na portalach z bardzo dużą oglądalnością wykorzystują profesjonalne dedykowane bazy MySQL, rzadziej PostgreSQL. Kolejnym etapem jest obróbka oraz prezentacja zebranych danych. Odpowiednia sekcja w kodzie skryptu odpowiada za obróbkę, analizę oraz prezentację danych, według ściśle określonych kategorii.

Sposoby zabezpieczania ankiet internetowych

Aby wyniki ankiet były rzetelne, konieczne jest wprowadzenie niezbędnych zabezpieczeń. Wyobraźmy sobie sytuację w której respondenci mogą wypełniać ankietę dowolna ilość razy, wyniki takiej ankiety stają się mało miarodajne. Najbardziej popularnym systemem zabezpieczeń prostych sond oraz ankiet jest system cookies, ze względu na fakt że pliki cookies zapisywane są na dysku lokalnym przeglądarki internetowej istnieje spore prawdopodobieństwo, że użytkownicy zmodyfikują pliki ciasteczek i będzie możliwe ponowne wypełnienie ankiety, dlatego konieczne jest wprowadzenie kilku działających równocześnie systemów zabezpieczeń, np.: system ciasteczek połączony z wymogiem logowania na stronie wspomagany przez analizę adresu IP (niemożność ponownego wypełnienia ankiety z tego samego numeru IP). Sprawy zabezpieczeń ankiet dotyczą osób zajmujących się budową skryptów ankiety (programistów).

Zdajemy sobie sprawę, że nie każda osoba chcąca skorzystać z umieszczenia ankiety na swojej stronie internetowej musi bardzo dobrze znać przynajmniej jeden z wspomnianych wcześniej języków programowania, dlatego na rynku powstały firmy projektujące i sprzedające lub udostępniające bezpłatnie link lub kod ankiet. W przypadku wykorzystania skryptów ankiety udostępnionych bezpłatnie zwróćmy uwagę na zapisy umowy licencyjnej, często zdarza się, że w licencji jest zapis o możliwości wyświetlenia się reklamy w określonych odstępach czasu.

Coraz liczniejsze grono użytkowników zdobywa kompleksowe systemy budowy ankiet, któe zapewniają łatwość obsługi, szybką budowę, wdrożenie oraz analizę wyników. Systemy te działają w oparciu o popularną architekturę klient-serwer, oznacza to że system jest zainstalowany na zewnętrznym serwerze i to on przejmuje główne zadania: projektowania, gromadzenia, analizy oraz prezentacji wyników, natomiast na stronie klienta umieszczony jest lekki kod, odpowiadający za komunikację z serwerem ankiet. Serwisy oferujące swoje systemy ankiet bazujące na systemie klient-serwer cieszą się ogromną popularnością ze względu na łatwość obsługi (wystarczy się zarejestrować, skopiować odpowiedni skrypt lub link na swoją stronę internetową i już można przystąpić do budowy ankiety) oraz bardzo duże możliwości w zakresie indywidualnej budowy oraz prezentacji wyników. Kolejnym plusem systemów wspomagających tworzenie ankiet internetowych jest to, że główna aplikacja działa na zewnętrznym serwerze i nie ma konieczności wprowadzania dodatkowych zabezpieczeń, funkcję bezpieczeństwa przejmuje serwer ankiet.

Przykład stworzenia prostej ankiety za pomocą systemu wspomagającego tworzenie ankiet internetowych

Zazwyczaj wygląda to tak, że logujemy się na stronie serwisu oferującego kreator ankiet, następnie wybieramy opcję 'Rejestracja' oraz wypełniamy niezbędne pola. Po ukończeniu procesu rejestracji logujemy się na swoje konto. Następnie przystępujemy do tworzenia naszej ankiety tj. definiujemy poszczególne pola, tytuł, a następnie pytania ankiety. Zazwyczaj stworzony przez nas formularz możemy w każdej chwili przetestować i sprawdzić, czy wszystko wygląda tak jak tego chcieliśmy. Jeżeli wszystko jest w porządku, możemy opublikować ankietę. W tym celu konieczne jest wygenerowanie linku dostępowego.

Aby umieścić gotowa ankietę na własnej stronie internetowej w umieszczonej na serwerach Kei.pl, należy zalogować się na konto FTP wykorzystując klienta FTP, następnie w katalogu 'public_html' należy utworzyć przykładowy podkatalog 'ankieta' oraz umieścić w nim plik 'index.html' z zawartością

gdzie w polu 'FRAME SRC=' należy podać wygenerowany link do naszej ankiety.

Ankieta będzie widoczna pod adresem http://mojekonto.kei.pl/ankieta/

Istnieje możliwość także utworzenia subdomeny w domenie w tym celu należy zalogować się do panelu WebAs, pod adresem https://webas.adresfirmy.pl/, następnie z menu po lewej stronie wybieramy 'Domeny' → 'Dodaj subdomenę' oraz podajemy nazwę subdomeny np. ankieta.adresfirmy.pl. Podczas dodawania subdomeny proszę podać w polu podkatalog 'ankieta'. Po pomyślnym skonfigurowaniu nasza ankieta będzie widoczna pod adresem: http://ankieta.adresfirmy.pl/. Istnieje także możliwość umieszczenia ankiety bezpośrednio na istniejącej stronie internetowej w tym celu należy wykorzystać znacznik 'IFRAME', poniżej przedstawiamy przykładowy kod:

gdzie, rozmiar ramki definiujemy w parametrach 'width' oraz 'height', parametr 'frameborder' (flaga 1 lub 0) odpowiada za dodanie obramowania do ramki, po parametrze 'SRC' podajemy aktywny link do naszej ankiety. Powyższy kod możemy umieścić w dowolnej sekcji strony internetowej.

Zastosowany przykład ma na celu zobrazowanie sposób budowy ankiety. W celu znalezienia najbardziej nam odpowiadającego systemu ankiet internetowych zachęcamy do skorzystania z wyszukiwarki.

W powyższym artykule, został zarysowany schemat oraz jeden ze sposobów budowy współczesnych ankiet umieszczonych na stronach internetowych. Posiadanie własnej ankiety nie musi wiązać się z zaawansowaną znajomością systemów budowy ankiet oraz skryptowych języków programowania wykorzystywanych w internecie. W dobie licznych ogólnodostępnych kreatorów, praktycznie każdy jest w stanie umieścić odpowiedni formularz w swoim serwisie. Ankiety stanowią pewien interaktywny sposób wyrażenie osądu, opinii na określony temat. Są ważnym narzędziem w rękach webmasterów oraz administratorów, Dzięki nim są w stanie poznać opinie internautów na temat serwisu oraz dostosować go do potrzeb odwiedzających. Artykuł stanowi tylko zarys systemów wspomagających budowę ankiet i nie wyczerpuje tematu, zalecamy zapoznanie się z ich możliwościami, rozwiązaniami i sposobem prezentacji danych.

Poradę dla Czytelników Dziennika Internautów przygotowała firma Kei.pl dostawca usług hostingowych.