Termin dla pracodawców na przekazanie informacji PIT-11 minął 29 lutego. Większość pracowników albo odebrało go osobiście, albo otrzymało już pocztą. Do pozostałych osób formularz powinien dotrzeć w najbliższych dniach. Warto więc pomyśleć o rocznym rozliczeniu podatku i złożeniu zeznania.

Termin do 30 kwietnia

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga złożenia rocznego zeznania i zapłaty podatku w terminie do 30 kwietnia. Można to jednak zrobić wcześniej. Powinny pomyśleć o tym przede wszystkim te osoby, które w zeznaniu wykażą nadpłatę. Pozostali mogą wypełnić i złożyć formularz, unikając pośpiechu i stresu w ostatnich dniach. Wcześniejsze złożenie zeznania nie oznacza bowiem, że w tym samym czasie trzeba wpłacić podatek. Z tym drugim obowiązkiem można poczekać do 30 kwietnia.

Nadpłata to między innymi kwota:

1. nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;
2. pobrana przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Skąd ta nadpłata?

Podatek dochodowy płacimy systematycznie w trakcie roku, w formie zaliczek. Przedsiębiorcy dokonują tego samodzielnie, natomiast pracowników wyręcza w tym płatnik, którym jest ich pracodawca. Ostatecznego rozliczenia podatku dokonuje się rocznie, składając zeznanie. To w zeznaniu rocznym można skorzystać z odliczeń od dochodu (np. wydatków na internet lub darowizn na rzecz organizacji pożytku publicznego). W zeznaniu rodzice (lub opiekunowie) obniżają także podatek o 1112,04 zł za każde wychowywane dziecko.

Nadpłata może również powstać w przypadku wspólnego rozliczenia się małżonków czy osoby samotnie wychowującej dziecko. Również pracownik, który skorzysta z możliwości zaliczenia do kosztów wydatków faktycznie poniesionych na dojazd do pracy (koszty biletów), gdy są one wyższe od przyjętych w ustawie kosztów kwotowych (111,25 zł w tej samej miejscowości), może wykazać niższy podatek do zapłaty niż łączna kwota pobranych w trakcie roku zaliczek.

Ulga prorodzinna jeszcze dla wszystkich

Rodzice (opiekunowie), którzy wychowują dziecko, zarówno małoletnie, jak też uczące się do 25 roku życia lub otrzymujące zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny albo rentę socjalną (bez względu na wiek), mogą skorzystać z tzw. ulgi prorodzinnej. Pozwala ona zmniejszyć wyliczony podatek o 1112,04 zł za każde dziecko. Jeśli jednak dziecko urodziło się dopiero w tym roku, trzeba obliczyć tę kwotę, przyjmując 92,67 zł za każdy miesiąc wychowywania dziecka albo sprawowania opieki. Jeśli w tym samym miesiącu w stosunku do jednego dziecka wykonywana jest władza rodzicielska, pełniona funkcja opieki, to każdy z podatników ma prawo odliczyć kwotę 3,089 zł za jeden dzień opieki.

Wspólnie przez cały rok

Wspólne rozliczenie to rozwiązanie szczególnie korzystne dla tych małżeństw, w których jeden z małżonków uzyskuje wysokie zarobki i którego dochody przekroczyły w 2011 roku I próg podatkowy (85 528 zł), a drugi zarabia mniej. Nadwyżka, czyli dochody powyżej 85 528 zł, są opodatkowane stawką 32% (gdy podatnik rozlicza się na zasadach ogólnych). Dzięki wspólnemu rozliczeniu wspólne dochody małżonków w całości mogą być opodatkowane stawką 18%.

Żeby skorzystać ze wspólnego rozliczenia, małżonkowie muszą po pierwsze podlegać tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce ich uzyskania (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Po drugie, muszą pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, za który się rozliczają, i przez cały ten rok musi istnieć między nimi wspólność majątkowa. Jeśli spełniają te warunki, mogą złożyć wniosek w zeznaniu podatkowym i dokonać wspólnego rozliczenia. Wystarczy, aby taki wniosek złożył jeden z małżonków – jest on wtedy traktowany na równi z oświadczeniem o upoważnieniu przez drugiego małżonka do złożenia wspólnego rozliczenia. Oświadczenie takie musi być prawdziwe, gdyż za złożenie fałszywego grozi odpowiedzialność karna.

Uwaga! Wspólne rozliczenie jest niemożliwe, gdy chociażby jeden z małżonków był opodatkowany 19% podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub kartą podatkową.

Samotni rodzice - podwójny podatek od połowy dochodów

Z preferencyjnego sposobu opodatkowania mogą skorzystać osoby, które samotnie wychowują dzieci, jeśli spełnią określone w ustawie warunki. Podatek jest w takim przypadku określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów. Do dochodów tych nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany (na podstawie ustawy o PIT).

Podobnie jak w przypadku wspólnego opodatkowania małżonków, jest to rozwiązanie korzystne szczególnie w sytuacji, gdy dochody samotnej osoby przekroczyły pierwszy próg podatkowy. Dzięki temu zabiegowi mogą zostać w całości opodatkowane stawką 18%, podczas gdy przy odrębnym rozliczeniu nadwyżka opodatkowana zostałaby stawką 32%.

Zanim do zwrotu, najpierw na zaległości

W zależności od wyniku wykazanego w rocznym zeznaniu albo należy wpłacić różnicę między pobranymi zaliczkami i podatkiem należnym, albo oczekiwać na zwrot nadpłaty, chociaż może się również zdarzyć sytuacja (gdy nie dokonujemy żadnych odliczeń, nie zmieniamy wysokości przyjętych przez pracodawcę kosztów), w której wysokość pobranych zaliczek będzie tożsama z wyliczonym podatkiem w zeznaniu rocznym. Nadpłata w przypadku podatku dochodowego powstaje z dniem złożenia zeznania rocznego. Od tego momentu organ ma 3 miesiące na jej zwrot. Im szybciej więc zostanie złożone zeznanie, tym szybciej pieniądze wrócą do podatnika.

Za dzień złożenia zeznania uznaje się w szczególności dzień jego złożenia w urzędzie (gdy formularz jest przekazywany osobiście), dzień nadania na poczcie (gdy korzystamy z tej formy) lub dzień, w którym nadawca otrzymał urzędowe potwierdzenie odbioru (gdy zeznanie zostało wysłane przez internet).

Nadpłaty w pierwszej kolejności podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę oraz bieżących zobowiązań podatkowych. Dopiero w razie ich braku następuje zwrot z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych. Jeśli istnieją zaległości lub bieżące zobowiązania, zostanie wydane postanowienie w sprawie zaliczenia nadpłaty. Na postanowienie takie służy zażalenie.

Na rachunek lub gotówką

Zwrot nadpłaconego podatku dokonywany jest na wskazany rachunek bankowy podatnika, który jest zobowiązany do jego prowadzenia. Jeśli podatnik nie musi posiadać takiego rachunku, zwrot jest dokonywany w gotówce, chyba że zażądamy zwrotu nadpłaty na rachunek bankowy. W tym drugim przypadku jest więc możliwość wyboru formy zwrotu i należy to zrobić, wypełniając roczne zeznanie.

Uwaga! Nadpłata, której wysokość nie przekracza kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym (8,80 zł), podlega zwrotowi wyłącznie w kasie.

Katarzyna Rola-Stężycka, Tax Care

Zobacz także:

• PIT 2011: Jak wypełnić PIT - krok po kroku

• PIT 2011: Jak wysłać PIT przez internet - krok po kroku

• PIT 2011: Jak skorzystać z ulgi na internet