We wtorek przedstawiciele Koalicji przeciwko SLAPP w Europie (CASE) przekazali 213 433 podpisów Věrze Jourovej, wiceprzewodniczącej oraz Komisarz ds. wartości i przejrzystości Komisji Europejskiej. W spotkaniu uczestniczyli także Kamil Maczuga z Atlasu Nienawiści, któremu władze polskich powiatów wytoczyły sprawy typu SLAPP oraz holenderski dziennikarz Okke Orstein – wielokrotnie pozwany za nagłośnienie korupcji w Panamie. Petycja, założona w lipcu 2021 r. przez organizacje należące do koalicji CASE: Rainforest Rescue i Monachijski Instytut Ochrony Środowiska, które same borykają się z pozwami SLAPP, wzywa Komisję Europejską do zaproponowania dyrektywy anty-SLAPP, która skutecznie ochroni wszystkich dotkniętych uciążliwymi sporami sądowymi w całej UE. Ponadto swoje poparcie dla inicjatywy wyraziły 172 organizacje z całej Europy.

W Polsce pozwy strategiczne są powszechnym narzędziem służącym zastraszaniu, uciszaniu i poniżaniu aktywistów i dziennikarzy. Atlas Nienawiści został pozwany przez siedem samorządów za potępienie dyskryminacji osób LGBT, a walka jest niesprawiedliwa: dobrze opłacani prawnicy i władze publiczne biorą na cel niewielką grupę działaczy pracujących na zasadzie wolontariatu. To smutne, że w demokratycznym kraju, w demokratycznej Europie, prawo do dyskryminacji jest lepiej chronione niż obywatele walczący o swoje prawa. Dlatego potrzebujemy unijnego prawa anty-SLAPP. SLAPPy prowadzą do korozji wartości demokratycznych, takich jak wolność słowa i rządy prawa. Nowa dyrektywa UE powinna zapobiegać wszelkim przyszłym SLAPP i chronić ofiary.

– powiedział Kamil Maczuga, współautor Atlasu Nienawiści. Wraz z Jakubem Gawronem, Pauliną Pająk i Pawłem Prenetą, Kamil jest pozwany o zniesławienie przez kilka gmin za informowanie o podjętych przez nie uchwałach wyrażających sprzeciw wobec ideologii LGBT oraz przyjęciu Samorządowej Karty Praw Rodziny. 

Wiceprzewodznicząca Komisji Europejskie Vera Jourova skomentowała na Twitterze petycję złożoną na jej ręce:

Nikt nie powinien bać się wyrażania swoich poglądów i dzielenia się ważnymi dla nas wszystkich informacjami. Postępowania sądowe przeciwko dziennikarzom UE i obrońcom praw, którzy zabierają głos w interesie publicznym, mogą i muszą zostać zakończone. Dziękuję @CASECoalition za mobilizację wsparcia dla #stopSLAPPs

Ofiarami SLAPP padają także lokalni dziennikarze i aktywiści. W zeszłym roku sprawę naszej członkini i pracownicy wytoczyło województwo opolskie. Liczba osób i organizacji w całej UE, które są celem tzw. pozwów SLAPP, stale rośnie. SLAPP to pozwy wniesione w celu zablokowania partycypacji publicznej, w tym informowania opinii publicznej, pokojowych protestów lub bojkotów, rzecznictwa lub informowania o nieprawidłowościach. Osoby zamożne i wpływowe nadużywają prawa, aby zmusić swoich krytyków do czasochłonnych i kosztownych postępowań prawnych mających na celu ich uciszenie. Takie pozwy często wywołują też efekt mrożący i zniechęcają obywatelki i obywateli do angażowania się w życie publiczne.

Biorąc pod uwagę zagrożenie dla praw podstawowych, jakie stwarzają SLAPP, CASE uważa, że ​​silne unijne prawo anty-SLAPP jest niezbędne do ochrony wartości demokratycznych, takich jak wolność wypowiedzi i prawo do protestów w całej UE. Unijna dyrektywa anty-SLAPP, opracowana przez koalicję CASE, zapewniłaby wysoki i jednolity poziom ochrony przed SLAPP we wszystkich krajach UE i służyłaby jako model na całym kontynencie. Komisja Europejska ma przedstawić ogólnounijną inicjatywę anty-SLAPP w dniu 23 marca br.

Opracowanie na podstawie materiałów CASE.

Autor: Marzena Błaszczyk, Sieć Obywatelska Watchdog Polska

Materiał na licencji CC BY 4.0