Do najpopularniejszych ulg należą:

• ulga na dzieci, pozwalająca rodzicom lub opiekunom prawnym na odliczenie od podatku kwoty do wysokości 1112,04 zł w skali roku na każde dziecko małoletnie, uczące się do 25 roku życia lub też  bez względu na wiek, jeśli otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• ulga na internet,  pozwalająca podatnikowi na odliczenie od dochodu wydatków faktycznie poniesionych na internet w miejscu zamieszkania do wysokości 760 zł rocznie,
• ulga rehabilitacyjna, pozwalająca na odliczenie od dochodu poniesionych przez podatnika wydatków na cele rehabilitacyjne lub też związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych przez podatnika lub osobę pozostającą na jego utrzymaniu,
• ulga na nowe technologie, polegająca na odliczeniu od podstawy opodatkowania wydatków związanych z zakupem nowych technologii. Przy czym „nowe technologie” definiuje się jako wiedzę technologiczną w postaci wartości niematerialnych i prawnych.

Możliwość odliczenia ulg podatkowych determinowane jest przyjętą przez podatnika formą rozliczania podatku dochodowego. Zakres możliwości skorzystania z ulg podatkowych różni się w zależności od wybranej metody rozliczania podatku: 

• liniowej,
• opodatkowania progresywnego według skali podatkowej,
• ryczałtu ewidencjonowanego,
• według karty podatkowej.

Na skali odliczysz wszystkie ulgi

W najlepszej sytuacji znajdują się podatnicy opodatkowani według skali podatkowej. Mogą oni skorzystać ze wszystkich ulg przewidzianych w prawie podatkowym. Mogą więc w zeznaniu PIT 36 odliczyć m.in. ulgę na dzieci, ulgę internetową czy też przekazywane darowizny.

Podatnik opodatkowany tym sposobem ma prawo opodatkowania dochodów w sposób preferencyjny jako osoba samotnie wychowująca dziecko lub w sposób przewidziany dla małżeństw. W tym jednak przypadku trzeba pamiętać o terminowym złożeniu zeznania podatkowego. Zeznanie złożone po terminie (po 2 maja 2011 r.) wyłącza możliwość zastosowania powyższych preferencji.

Podatnik opodatkowany skalą może także pomniejszyć podstawę opodatkowania o ulgę na nowe technologie. Jest to ulga skierowana wyłącznie do przedsiębiorców opodatkowanych skalą podatkową lub podatkiem dochodowym od osób prawnych i polega na odliczeniu od podstawy opodatkowania maksymalnie 50% wydatków na nabycie nowej technologii.

„Ryczałtowcy” bez ulgi na dzieci

Przedsiębiorcy, którzy zdecydowali się na opodatkowanie swojego przychodu ryczałtem, mają prawo do odliczenia ulg podatkowych. Nie dotyczy to jednak ulgi na dzieci ani ulgi na nowe technologie. 

Sposobem na odliczenie ulgi na dzieci w tym przypadku jest osiąganie innych dochodów opodatkowanych skalą. W tej sytuacji od dochodu opodatkowanego skalą (np. umowa o pracę, dochody z najmu) można odliczyć przysługujące podatnikowi ulgi. Ulgę na dzieci można także odliczyć od podatku małżonka. To, jak małżonkowie podzielą się ulgą, nie ma znaczenia. Ważne jest tylko, żeby odliczenie w stosunku do obojga rodziców nie przekroczyło w sumie kwoty 1112,04 zł rocznie, jeśli dziecko jest wychowywane cały rok podatkowy. To oznacza, że całą ulgę na dziecko może odliczyć małżonek przedsiębiorcy opodatkowanego ryczałtem, o ile podatek po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne wystarczy na odliczenie całej ulgi.

„Liniowcy” i „kartowicze” bez ulg

Przedsiębiorcy opodatkowani liniowo i na podstawie karty podatkowej generalnie nie mogą dokonać zmniejszenia swojego obciążenia podatkowego, odliczając ulgi od dochodu lub podatku. Wyjątek stanowią tu:

• odliczana od dochodu składka na ubezpieczenie społeczne w przypadku podatników opodatkowanych liniowo,
• odliczana od podatku składka na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku podatników opodatkowanych liniowo i kartą podatkową.

Jedynym sposobem pozwalającym na odliczenie jakichkolwiek dodatkowych ulg jest równoczesne wykazanie dochodu opodatkowanego wg skali lub ryczałtem.  Przy czym w tym ostatnim przypadku wyłączona jest ulga na dzieci.

Wspólne rozliczenie niemożliwe

Osiąganie innych dochodów opodatkowanych skalą pozwoli odliczyć podatnikowi opodatkowanemu ryczałtem, kartą lub podatkiem liniowym tylko ulgi. Podatnik taki nie ma jednak możliwości opodatkowania pozostałych dochodów, np. z pracy, w sposób preferencyjny (jako samotny rodzic lub w sposób przewidziany dla małżonków). Sam fakt stosowania wobec podatnika zasad opodatkowania ryczałtem, kartą podatkową, podatkiem liniowym wyłącza możliwość preferencyjnego opodatkowania dochodów.

Joanna Szlęzak-Matusewicz, Tax Care