Rok kalendarzowy to jedynie podstawowy wariant

Rok podatkowy to w myśl Ordynacji Podatkowej rok kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa właściwa dla danego rodzaju działalności stanowi inaczej. Oznacza to, że podstawowym okresem czasu, uznawanym za rok podatkowy, jest rok kalendarzowy, jednakże przyjęcie takiego rozwiązania nie zawsze jest uzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia.

W stosunku do osób fizycznych brak jest możliwości, by rok podatkowy nie pokrywał się z kalendarzowym. Jeżeli więc działalność jest rozpoczynana w trakcie roku, to pierwszy rok podatkowy będzie krótszy i zakończy się 31 grudnia. Wynika to wprost z zapisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, którego treść nie przewiduje odstępstw od tej reguły.

Osoby prawne mają wybór

Zupełnie inaczej okres rozliczeniowy względem organu podatkowego naliczany jest w stosunku do osób prawnych. Oczywiście i w tym przypadku rok podatkowy z reguły trwa 12 następujących po sobie miesięcy, jednocześnie pokrywając się z rokiem kalendarzowym. Nie jest to jednak uniwersalna prawidłowość. Regulacje dotyczące roku podatkowego, a także zasad jego ustalania, zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, za rok podatkowy uznają rok kalendarzowy, chyba że podatnik postanowi inaczej, a stosowna informacja na ten temat zostanie zawarta w statucie albo umowie spółki danego podmiotu gospodarczego.

Rok podatkowy nie zawsze trwa 12 miesięcy

Przedsiębiorcy prowadzący działalność w formie spółki kapitałowej powinni być świadomi, że - w razie podjęcia działalności po raz pierwszy - ich pierwszy rok podatkowy będzie trwał od dnia rozpoczęcia prowadzenia własnego biznesu do końca roku kalendarzowego lub też do ostatniego dnia wybranego roku podatkowego. Okres ten nie może być dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych. Jest tu jednak pewien wyjątek.

W momencie rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej w drugiej połowie roku kalendarzowego i wybrania roku podatkowego pokrywającego się z rokiem kalendarzowym, pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego następnego roku. Rozwiązanie takie jest dość korzystne. Dzięki niemu przedsiębiorca nie poniesie już po kilku miesiącach prowadzenia działalności kosztów związanych z przygotowaniem, zatwierdzeniem i złożeniem rocznego sprawozdania.

Przykład

Spółka z o.o. rozpoczęła działalność w październiku 2011 r. Jej rok podatkowy jest tożsamy z kalendarzowym. Spółka może przyjąć, że jej pierwszy rok będzie trwał do 31 grudnia 2011 r. lub przedłużyć go do 31 grudnia 2012 r. Działalność prowadzona w 2011 r. zostanie włączona do sprawozdania sporządzanego dla całego 2012 r.

Po zmianie nawet 23 miesiące

Raz wybrany rok podatkowy nie musi obowiązywać przedsiębiorcę przez cały czas jego działalności. Można go zmienić. W takim przypadku nowy rok podatkowy nie może być krótszy niż 12 miesięcy i dłuższy niż 23 miesiące. Trzeba pamiętać, żeby najpóźniej do 30 dni od zakończenia ostatniego roku podatkowego poinformować o tym urząd skarbowy.

Przykład

Spółka wybrała rok podatkowy pokrywający się z kalendarzowym. W listopadzie 2011 r. zapadła decyzja o zmianie na nowy, trwający od 1 maja do 30 kwietnia. Rozpocznie się on 1 stycznia 2012 r., a skończy 30 kwietnia 2013 r. i będzie trwał 16 miesięcy. Zawiadomienie spółka powinna złożyć do 30 stycznia 2012 r.

Elżbieta Węcławik, Tax Care
Dominik Mędrzycki, księgowy Tax Care