Wiele istotnych zmian dla obywateli nastąpi 1 marca. Przede wszystkim ruszy System Rejestrów Państwowych, który  połączy rejestry PESEL, dowodów osobistych i aktów stanu cywilnego. Dzięki temu będziemy mogli załatwiać wiele spraw w dowolnym urzędzie, niekoniecznie w miejscu zameldowania. Przykładowo dowód osobisty będziemy mogli wyrobić w wybranym, najbliższym urzędzie. MSW zapewnia, że urzędy odpowiednio się do tego przygotowały. Ponad 10 tys. pracowników gmin zdało egzamin z obsługi SRP. Gminy otrzymały też dodatkowy przewodnik do systemu. 

Nowe dowody osobiste

Kolejna istotna zmiana dotyczy samych dowodów osobistych. Nowy wzór dowodu, obowiązujący od 1 marca, nie będzie zawierał  adresu zameldowania, informacji o kolorze oczu i wzroście ani skanu podpisu posiadacza.

źródło grafiki: MSW

Pojawią się nowe zabezpieczenia m.in. dwukrotnie powtórzone zdjęcie posiadacza, mikrodruki, tłoczenia i specjalne farby. Na dowodzie znajdą się informacje o polskim obywatelstwie.

Fotografia do nowego dowodu będzie taka sama jak ta, która obowiązuje w paszportach. Zdjęcie dołączone do wniosku powinno być wykonane nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku.

UWAGA: Dotychczasowe dowody osobiste zachowają ważność do upływu terminów w nich określonych. Nie ma konieczności wymiany dokumentów.

Adres zameldowania mógł być przydatny

MSW przekonuje, że nowy dowód to same korzyści. Brak adresu zameldowania ma sprawiać, że przy zmianie meldunku nie trzeba będzie wymieniać dokumentu. Na dowodzie będą tylko niezbędne dane. Wniosek o wydanie dowodu osobistego będzie składany na prostszym formularzu. Z badań MSW wynika, że w nowym formularzu obywatele popełniają "5 razy mniej błędów".

Nie wszyscy podzielają ten optymizm. Choć adresu zameldowania nie będzie, obowiązek meldunkowy nie znika. Dotychczasowe dowody z adresem zameldowania zawsze mogły posłużyć do poświadczenia adresu zameldowania czy zamieszkania. Ja sam niedawno zamawiałem usługę telekomunikacyjną, która wymagała przedstawienia dokumentu potwierdzającego prawo do lokalu. Wystarczył dowód z adresem, który zawsze mam w portfelu. Gdyby nie to, musiałbym przedstawić akt notarialny albo umowę najmu.

Dowód z adresem zameldowania może się też przydać w banku, przy wynajmowaniu samochodu, nawet w urzędach przy rejestracji samochodu. Zdaniem MSW w urzędach powinna wystarczyć deklaracja petenta, że mieszka on pod danym adresem. Pytanie brzmi, czy w praktyce nie znajdą się urzędnicy wymagający czegoś więcej? Można oczywiście pobrać zaświadczenie o zameldowaniu, ale uzyskanie go kosztuje 17 zł, a poza tym konieczność noszenia ze sobą kolejnego papierka trudno uznać za ułatwienie.

Gdzie nie powinno być problemów?

MSW stara się przekonywać, że nie powinno być problemów w bankach. Związek Banków Polskich poinformował, że nie będzie wymagał od swoich klientów zaświadczeń o zameldowaniu. Informację o adresie banki pozyskają z pisemnych oświadczeń, a więc klient banku potwierdzi dane o miejscu zamieszkania własnoręcznym podpisem. Dotychczas banki czerpały informacje o adresie zamieszkania czy adresie korespondencyjny również z oświadczeń. Poza tym MSW przypomina, że sprawy w banku można załatwić, posługując się paszportem. 

Nie powinno być też problemów u notariusza. Jednym z elementów aktu notarialnego - oprócz danych osobowych - jest adres miejsca zamieszkania. Prawo o notariacie przewiduje, że w akcie notarialnym zamieszcza się oświadczenia stron. Notariusz może więc przyjąć oświadczenie o adresie zamieszkania.

Jeśli chodzi o załatwianie spraw na poczcie, to zgodnie z przepisami prawa pocztowego przesyłkę odbieramy pod adresem wskazanym przez nadawcę. Nie musi on być zgodny z adresem zameldowania. Jeśli listonosz zostawi awizo, przesyłkę odbierzemy we wskazanej placówce pocztowej. Tam potrzebujemy jedynie zweryfikować tożsamość odbiorcy, bez konieczności potwierdzania adresu.

Czy wszystko pójdzie gładko? Takiej gwarancji nikt nie może nam dać. Problemów w okresie przejściowym chyba nie da się uniknąć. Najważniejsze, aby ten okres przejściowy nie trwał za długo i aby szybko podjęto kroki w celu wyeliminowania zidentyfikowanych problemów. To się nie zawsze udaje. Przykładowo nadal zgłaszane są pewne problemy z działaniem systemu eWUŚ, który przecież wystartował w 2013 roku. Miejmy nadzieję, że z nowymi dowodami i SRP będzie dużo lepiej.