W ubiegłym tygodniu pisaliśmy o tym, że polski rząd może popierać wprowadzenie w UE słabego szyfrowania i backdorów dla władz. Tak wynikało z odpowiedzi na ankietę przeprowadzoną przez słowacką prezydencję. Wyniki tej ankiety ujawniła organizacja Bits Of Freedom. Co istotne, nie tylko Polska ma zastrzeżenia do szyfrowania. Podobne uwagi przedstawiły Estonia, Dania, Finlandia, Chorwacja, Włochy i Szwecja.

Po opublikowaniu dokumentów Dziennik Internautów zwrócił się z dodatkowymi pytaniami do Ministerstwa Sprawiedliwości i Ministerstwa Cyfryzacji.

Z treści odpowiedzi na ankietę wywnioskowaliśmy, że to właśnie Ministerstwo Sprawiedliwości mogło przygotować odpowiedzi na pytania. Jeśli zaś chodzi o resort cyfryzacji to po pierwsze jest on kompetentny w sprawach "cyfrowych", a po drugie zapowiada on wzmacnianie "cyberbezpieczeństwa" co nieszczególnie dobrze się łączy z osłabianiem szyfrowania czy bezpieczeństwa usług chmurowych. 

Jak dotąd tylko Ministerstwo Sprawiedliwości przekazało nam swój komentarz odnośnie dokumentu ujawnionego przez Bits of Freedom. 

Szanowny Panie Redaktorze,

Odpowiedzi na kwestionariusz w sprawie szyfrowania danych zostały przygotowane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Prokuraturę Generalną w porozumieniu z Ministerstwem Cyfryzacji, w związku z wstępnymi pracami koncepcyjnymi toczącymi się w tym zakresie na forum Unii Europejskiej.

Ministerstwo Sprawiedliwości zwraca przy tym uwagę, że techniczne aspekty szyfrowania danych leżą przede wszystkim w kompetencjach policji i innych tego typu służb. Warto jednak nadmienić, że problem ten ma wiele aspektów. Z jednej strony szyfrowanie danych wzmacnia prawo do prywatności i bezpieczeństwo przechowywanych plików. Z drugiej jednak, narzędzia szyfrujące stanowią środek skutecznie uniemożliwiający pozyskiwanie dowodów w postępowaniu karnym, także w wypadku najpoważniejszych przestępstw. W wypadku konfliktu interesów, a mianowicie prawa do prywatności i bezpieczeństwa, wydaje się być konieczne staranne wyważenie obu racji i pogłębiona analiza wszystkich argumentów.

Z poważaniem
JERZY KUBRAK

Ta odpowiedź jest z dwóch powodów ciekawa. Po pierwsze wynika z niej, że odpowiedź na ankietę była konsultowana z Ministerstwem Cyfryzacji. Oczywiście nadal czekamy na to, jak sytuację ze swojej strony przedstawi MC. 

Po drugie z odpowiedzi jasno wynika, że polskie Ministerstwo Sprawiedliwości myśli o szyfrowaniu w kategoriach konfliktu między prywatnością a bezpieczeństwem. To dość popularne podejście (żeby nie rzec "ludyczne"), ale eksperci od bezpieczeństwa od dawna mają do niego zastrzeżenia. 

Bezpieczeństwo i prywatność. Jest konflikt?

Czym jest bezpieczeństwo? Dobre pytanie!

Władze państw mają tendencję do utożsamiania bezpieczeństwa ze swobodą działań władz. Sądzą, że skoro służbom wiele wolno to będą one skuteczniej nas chronić. W praktyce nie raz okazywało się, że służby mogą nadużywać swojej swobody jednocześnie zaniedbując podstawowe kwestie bezpieczeństwa. Widać to dobrze na przykładzie Francji, gdzie przyznawano służbom coraz to nowe uprawnienia, ale nie udało się zapobiec atakom w Paryżu i w Nicei. Masowa impreza w Nicei praktycznie nie była zabezpieczona. Jeśli chodzi o zamachy w Paryżu to Belgijskie służby mogły podsłuchiwać terrorystów, ale poległy na znajomości arabskiego. W ostatnim czasie słyszeliśmy historię o tym, że telefon jednego z zamachowców po prostu się zapodział na komisariacie. 

Również afera Snowdena pokazała, że służby mają skłonność do próbowania różnych zabawek w oderwaniu od tego, czy faktycznie poprawiają one bezpieczeństwo. 

Spójrzmy więc inaczej - bezpieczeństwo to nie są tylko działania i uprawnienia służb. Bezpieczeństwo to szereg zabiegów i procesów które mają nas uchronić przed przykrymi zdarzeniami. Bezpieczeństwo to zamki w drzwiach, hasła do banków, kluczyki w stacyjce, kłódki w piwnicach, dokumenty potwierdzające tożsamość, systemy zastrzegania dokumentów, wały przeciwpowodziowe, schody przeciwpożarowe, wyjścia ewakuacyjne itd. itp. 

Silne szyfrowanie to element systemu bezpieczeństwa (nie tylko prywatności). Szyfrowanie ma chronić nie tylko moje fotki z wakacji. Ono chroni tajemnice zawodowe, własność przemysłową, tożsamość ludzi (także tych robiących także te "dobre rzeczy"), ciężko zarobione pieniądze, ciężko wypracowane koncepcje itd. Silne szyfrowanie chroni prywatność, ale ma to ścisły związek z bezpieczeństwem. Konflikt pomiędzy prywatnością i bezpieczeństwem jest iluzoryczny. 

Dlaczego ściany nie przeszkadzają?

Widziałem kiedyś rysunek satyryczny, który przedstawiał robotników rozbierających ściany domu, żeby z pozyskanych desek zbudować płot wokół domu. To dobrze wyrażało bezsens mówienia o prywatności i bezpieczeństwie. Ściany budynków służą zarówno prywatności jak i bezpieczeństwu (choć oczywiście mogą pozwolić na ukrycie czegoś przed służbami). Jeśli mielibyśmy usunąć ściany dla dobra władz, to ja nie chcę mieć nic wspólnego z takim dbaniem o moje bezpieczeństwo. 

Dlaczego nikt nie czepia się ścian? Bo one towarzyszą ludziom od tysięcy lat. Władze różnych epok i ustrojów nauczyły się, że jakoś trzeba z nimi żyć. Jakoś trzeba znosić, że Ci domyślnie-źli obywatele zasłaniają się przed władzami! Niestety stosunkowo nowym wynalazkiem jest noszenie przy sobie urządzenia, które utrwala całe Twoje życie. Idea zaszyfrowania tego urządzenia też jest stosunkowo nowa. Władza nie może znieść, że w sferze cyfrowej też są ściany i zamki. Może potrzeba czasu, aby się przyzwyczaić do tej myśli? 

Czytaj: Więcej o bezpieczeństwie w Dzienniku Internautów

--

* - Linki afiliacyjne. Kupując książki poprzez te linki wspierasz funkcjonowanie redakcji Dziennika Internautów.