Metan na Marsie to właściwie dość stary temat. Po raz pierwszy odkryto go w roku 2003 dzięki obserwacjom teleskopowym, a w roku 2004 odkrycie to potwierdziła misja Mars Express Orbiter. Sonda Curiosity też potwierdziła obecność metanu na Marsie. Ten gaz interesuje naukowców, ponieważ na Ziemi ponad 90% metanu produkują organizmy żywe. Może to być ślad wciąż istniejących form życia albo przynajmniej ślad życia, które istniało na Czerwonej Planecie w odległej przeszłości.

Tajemnicze źródło metanu?

Skoro o metanie na Marsie mówiono już wcześniej, dlaczego teraz NASA chwali się odkryciem metanu? Sonda Curiosity nie tylko odkryła metan, ale też zaobserwowała okresowy dziesięciokrotny wzrost zawartości metanu w atmosferze Marsa. Ten wzrost zaobserwowano pod koniec 2013 roku oraz na początku 2014. Pomiary były prowadzone wielokrotnie za pomocą instrumentu SAM w okresie 20 miesięcy. 

- Ten okresowy wzrost zawartości metanu (...) mówi nam, że musi być jakieś względnie zlokalizowane źródło - mówił Sushil Atreya z University of Michigan, członek ekipy Curiosity. - Jest wiele możliwych źródeł biologicznych albo niebiologicznych, takich jak reakcje między wodą i skałami. 

Związki organiczne

NASA informuje ponadto, że Curiosity odkryła różne marsjańskie związki organiczne w pyle wydrążonym ze skał. Te związki mogły być uformowane na Marsie lub przyniesione np. przez meteoryty.

Wydrążona skała, w której znaleziono związki organiczne (fot. NASA/JPL-Caltech/MSSS)

Generalnie związki organiczne są składnikami budującymi życie, choć mogą być to również związki powstające niezależnie od życia. Zwracaliśmy już uwagę na to, że do newsów o odkrywaniu związków organicznych trzeba podchodzić z dystansem. Niedawno takie związki odkryto na komecie Philae, ale to też nie musi oznaczać śladów życia. Oczywiście te odkrycia są ważne, ale trzeba je jeszcze odpowiednio zinterpretować. 

Badacze Marsa musieli miesiącami pracować nad ustaleniem, czy materiał organiczny jest naprawdę marsjański. Instrument SAM wykrywał już takie związki, które w rzeczywistości zostały przyniesione z Ziemi. Badanie tych marsjańskich związków organicznych może odpowiedzieć na pytania dotyczące tego, jak te związki się kształtowały i jak zostały zachowane. To z kolei odpowiada na pytania o różnice pomiędzy środowiskiem Marsa i Ziemi. 

Niestety szukanie związków organicznych może być trudne, co pokazuje ilustracja poniżej. Te związki mogą być po prostu łatwo zniszczone, zanim zostaną odkryte. 

Mars nie ułatwia odkrywania swoich tajemnic (grafika NASA/JPL-Caltech)

Badania wody

Curiosity bada również marsjańską wodę, a konkretnie zawartość deuteru w tej wodzie. Deuter to izotop wodoru, który zawiera proton i neutron w jądrze. Badając jego zawartość, można określić, skąd woda pochodzi. Naukowcy NASA chcą porównywać w ten sposób wodę z atmosfery oraz tę zawartą w skałach. Może to odpowiedzieć na pewne pytania dotyczące historii Marsa. 

Na marginesie warto zauważyć, że również sonda Rosetta prowadziła podobne badania wody i doprowadziło to do odkrycia, że woda na komecie Czuriumow-Gierasymienko ma pochodzenie inne niż ziemskie (wyniki tych badań opublikowano niedawno, a szczegóły na ten temat znajdziecie na stronie ESA).

Nowe odkrycia kosmiczne robią ogromne wrażenie, ale NASA coraz częściej przypomina, że jest to tylko element większych badań. Wciąż aktualna jest zapowiedź wysłania ludzi w kierunku Marsa w roku 2030.