Mały podatnik może być rozpatrywany w kontekście ustawy o podatku dochodowym, a także ustawy o podatku od towarów i usług.

Mały podatnik w świetle ustawy o PIT to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro (4.736.000 zł).

Ustawa o VAT definiuje małego podatnika podobnie, jak w ustawie o PIT, jednakże wskazuje, że małym podatnikiem może być także przedsiębiorca, u którego kwota przychodów z tytułu prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym 45.000 euro (178.000 zł). Zasady te dotyczą jednak tylko tych przedsiębiorców, którzy prowadzą m.in. przedsiębiorstwo maklerskie.

Należy pamiętać, że przeliczenie kwot wyrażonych w euro dokonywane jest według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego. Przeliczenia tego dokonuje się w zaokrągleniu do 1.000 zł.

VAT raz na kwartał zamiast co miesiąc

Przywilejem dla małych podatników w rozliczeniach podatkowych jest możliwość dokonywania rozliczeń kwartalnych – za pośrednictwem deklaracji VAT – 7K, najpóźniej w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. Rozliczenie podatku VAT następuje na takich samych zasadach, jak przy miesięcznym rozliczaniu podatku, z tą tylko różnicą, że deklaracja i płatność podatku dokonywane jest raz na kwartał.

Płatność VAT-u uzależniona od płynności

Metoda kasowa, z której może korzystać mały podatnik, polega na odprowadzeniu VAT dopiero po uzyskaniu zapłaty od kontrahenta, jednakże nie później niż 90 dnia od dnia wydania towaru lub wykonania zleconej usługi oraz na odliczeniu kwoty VAT od nabytych zakupów po faktycznym uiszczeniu za nie zobowiązania. Także częściowe uregulowanie należności przez kontrahenta spowoduje w tym przypadku powstanie obowiązku podatkowego - jedynie w odniesieniu do zapłaconej części należności.

Udogodnienie to jest o tyle istotne dla przedsiębiorców, że pozwala płacić podatek wtedy, gdy faktycznie ma się na ten cel środki. Metoda ta oparta jest zasadzie „zapłata podatku po zapłacie za towar”. Skorzystanie z tej metody pozwala ograniczyć zatory płatnicze i obniżyć koszty finansowania działalności w oparciu o kredyty i pożyczki. Trzeba jednak zwrócić uwagę na pułapki. Tkwią one w możliwości odliczania podatku naliczonego ujętej na fakturach zakupu. Podatnik, który wybrał metodę kasową, sam odliczy VAT tylko wtedy, gdy zapłaci swoje zobowiązanie względem dostawcy. Metoda kasowa ma więc zastosowanie nie tylko do płatności zobowiązań w podatku VAT, ale także w stosunku do podatku naliczonego.

Jednorazowa amortyzacja w kosztach

Kolejnym przywilejem przysługującym małym podatnikom jest możliwość zastosowania jednorazowej amortyzacji. Nie jest to odrębna metoda amortyzacji dopuszczana przez prawo podatkowe, a jedynie limit wartości początkowej środka trwałego, jaką mogą podatnicy uznać za koszt uzyskania przychodu w jednym roku w formie odpisów amortyzacyjnych. Obecnie limit odpisów amortyzacyjnych wynosi 50 tys. euro. Warto podkreślić, że do ustalonego limitu nie wlicza się odpisów amortyzacyjnych dokonanych od środków trwałych, których wartość początkowa nie przekracza 3 500 zł.

Amortyzacja jednorazowa obejmuje środki trwałe zaliczone do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych. Amortyzację tę można zastosować w roku podatkowym, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Należy jednak pamiętać, że wyjątek stanowią tu samochody osobowe, których to podatnik nie może amortyzować tym sposobem.

Podatek dochodowy płatny raz na kwartał

Ponadto małemu podatnikowi przysługuje prawo wpłacania kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy. Generalnie stanowią one różnicę pomiędzy podatkiem należnym od dochodu, który podatnik osiągnął od początku roku, a sumą zaliczek wpłaconych za poprzednie kwartały.

Termin przypadający na kolejne wpłaty to 20 dzień każdego miesiąca następującego po kwartale, którego dotyczy dana zaliczka. Podatnik powinien jednakże pamiętać, o tym, że zaliczka za ostatni kwartał musi zostać uregulowana do 20 grudnia w wysokości zaliczki za poprzedni kwartał. Zaliczki kwartalne są sposobem na optymalizowanie podatku ponieważ bazują na odroczonym terminie płatności.

Tak więc, terminy opłacania kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy przedstawiają się następująco:

• do dnia 20 kwietnia za I kwartał,
• do dnia 20 lipca za II kwartał,
• do dnia 20 października za III kwartał,
• do dnia 20 grudnia za IV kwartał w wysokości zaliczki III kwartału.

Joanna Szlęzak-Matusewicz
analityk Tax Care