Najwyższa Izba Kontroli poinformowała o wykryciu nieprawidłowości w przetargach na sprzęt przeprowadzonych w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Olsztynie. Zamówienia były związane z projektem "Świat e-usług dla zdrowia". 

Elastyczność przy odbiorze i jej brak przy zamówieniu

NIK ustaliła, że np. zamawiane komputery przenośne opisano w taki sposób, że wskazano konkretny port szybkiej transmisji, stosowany tylko w sprzęcie Apple. W ocenie NIK było to niezgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych, gdyż skutkowało naruszeniem zasady uczciwej konkurencji. 

Również przy odbiorze sprzętu wystąpiły nieprawidłowości. Szpital odebrał bez zastrzeżeń 37 tabletów medycznych, podczas gdy 33 z nich nie posiadało parametrów wskazanych w specyfikacji zamówienia oraz w umowie zawartej z wykonawcą.

Tabletów nie wyposażono w możliwość korzystania z Internetu za pośrednictwem sieci komórkowych, a to było warunkiem. Dyrektor Szpitala, wyjaśnił, że zakupiony sprzęt był fizycznie odbierany przez pracowników Działu Administracyjno-Technicznego. Sprawdzono zgodność dostarczonych urządzeń z opisem zamówienia i dokonano weryfikacji stanów liczbowo-asortymentowych. Pracownicy Działu Księgowości sprawdzili numery seryjne sprzętu z dokumentacją w tym zakresie, a pracownicy poszczególnych komórek organizacyjnych Szpitala dokonali oznakowania dostarczonego sprzętu. Funkcja obsługi sieci komórkowych podobno nie była istotna dla Zamawiającego, dlatego też "celowo z niej zrezygnowano".

Kosztowny skaner zbierał kurz

W postępowaniu na wybór wykonawców dokumentacji do realizacji projektów też wykryto nieprawidłowości. Postępowania przeprowadzono bez przetargu poprzez podzielenie zamówienia na dwie części. Dziwnym trafem wygrała osoba, która wcześniej powiązana była zawodowo z Pełnomocnikiem ds. Operacyjnych Szpitala. Kontrolerzy NIK ustalili również, że przed wszczęciem tych postępowań informacje na temat kosztów zamawianej dokumentacji szpital uzyskał właśnie od zwycięskiego wykonawcy.

Zdaniem NIK nieuzasadniona była także wypłata pełnego wynagrodzenia firmie szkolącej personel medyczny szpitala. Firma przeprowadziła 8 z 10 zaplanowanych szkoleń, za co dostała 30 tys. zł - całość kwoty jaka przysługiwała za zrealizowanie umowy. 

Najbardziej zastanawiającą rzeczą było kupowanie sprzętu medycznego, który najwyraźniej nie był potrzebny. Prawie 50 tys. złotych wydano na skaner klisz RTG. Sprzęt dostarczono we wrześniu 2013 roku, a do do czerwca 2015 r. (tj. do kontroli NIK) urządzenie to nie zostało nawet rozpakowane.

Ile płacimy za drobne nieprawidłowości?

NIK stosuje trzystopniową skalę ocen: negatywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości oraz pozytywna. Realizacja zamówień przez szpital otrzymała tę środkową ocenę (pozytywną mimo stwierdzonych nieprawidłowości). Cała informatyzacja szpitala nie była tragedią, ale wiele rzeczy dało się zrobić lepiej. Szczegóły dotyczące ustaleń NIK znajdziecie w wystąpieniach pokontrolnych. 

Niedawno Dziennik Internautów pisał o tym, dlaczego polski urzędnik musi mieć monitor i komputer jednego producenta. W ten sposób poruszyliśmy kwestię tych pozornie nieistotnych nieprawidłowości, których w skali całego kraju może być bardzo dużo, nawet przy małych zamówieniach. O niektórych z tych nieprawidłowości mówi się od lat, a jednak występują one konsekwentnie w kolejnych przetargach. Należy tu uczciwie dodać, że prawo zamówień publicznych nie działa idealnie w każdych warunkach. W bardzo specyficznych sytuacjach (np. przy zakupie bardzo specjalistycznego sprzętu naukowego) stosowanie się do prawa może zaowocować stratą pieniędzy, jednak w zdecydowanej większości przypadków zasady zdrowej konkurencji są do zastosowania.