Nowy rok szkolny jest często dobrą okazją do zakupu komputera, tabletu czy telefonu. Urządzenia sprawiają wiele radości, jednak trzeba pamiętać, że każde z nich powinno być odpowiednio zabezpieczone, aby prywatne dane nie dostały się w ręce cyberprzestępców. Ma to szczególne znaczenie w odniesieniu do młodszych użytkowników, nie do końca świadomych zagrożeń czyhających na nich w sieci.    

Nowy rok szkolny to kolejna okazja dla cyberprzestępców

Obecnie niemal każdy posiada telefon komórkowy i laptop. Są one również nieodłącznym elementem życia uczniów i studentów. Duży wpływ miała na to pandemia COVID-19, która przeniosła nauczanie do strefy online. Nowy rok szkolny to świetna okazja, aby wyposażyć dziecko w nowe urządzenie, które ma wspomóc proces nauczania, a w kryzysowej sytuacji umożliwić naukę. 

Pamiętajmy przy tym, aby uważać na najczęstsze oszustwa związane z powrotem do szkoły, jak te dotyczące stypendiów czy związane z rzekomym wsparciem technicznym. Wdrażając podstawowe zasady cyberbezpieczeństwa, możemy zapobiec wielu zagrożeniom i zapewnić dzieciom bezpieczny początek nowego roku szkolnego.

Także uczniowie są na celowniku phisherów

Nowe i nieskonfigurowane urządzenie jest łatwym celem przestępców. Mogą oni próbować różnych, sprawdzonych sposobów na wydobycie danych osobistych i finansowych od niedoświadczonych użytkowników, w tym najmłodszych. 

Jednym z najczęściej spotykanych zagrożeń są wiadomości phishingowe, które podszywają się pod legalne i godne zaufania źródła. W tym przypadku mogą to być wiadomości pochodzące od fałszywej szkoły językowej, uczelni, biblioteki czy innej placówki edukacyjnej, które mogą wydawać się wiarygodne zarówno dla dziecka, jak i rodzica. W treści takiej wiadomości zazwyczaj pojawia się link, który przekierowuje do strony łudząco podobnej do oryginalnego serwisu. Jeśli zdecydujemy się podać dane w takiej witrynie, możemy nieświadomie przekazać je oszustom, którzy posłużą się nimi przy okazji kolejnych przestępstw. 

Odwiedzenie złośliwej witryny lub kliknięcie w fałszywą reklamę może spowodować pobranie złośliwego oprogramowania. Co więcej, przypadki z ostatnich lat pokazują, że cyberprzestępcy są gotowi podszyć się niemal pod każdego, aby uwiarygodnić swoje działania. Dlatego ważne jest, aby zainwestować w renomowane rozwiązanie zabezpieczające, które będzie sygnalizować wejście na wątpliwą stronę internetową. 

Ostrzegajmy dzieci przed złośliwymi aplikacjami i plikami

Cyberprzestępcy potrafią ukrywać złośliwe oprogramowanie w wyglądających na legalne aplikacjach czy plikach do pobrania. Wiele takich aplikacji bądź plików pojawia się na forach internetowych, witrynach P2P i innych stronach WWW. Środowisko aplikacji i gier jest naturalną przestrzenią, w której obecna jest młodzież. Dlatego właśnie tam może być ona bardziej narażona na cyberzagrożenia. 

Pobranie niesprawdzonej aplikacji, promowanej przez fora internetowe, może skończyć się zainfekowaniem urządzenia i kradzieżą danych. Rozmawiając z dziećmi, warto uczulić je, aby pobierały treści wyłącznie z zaufanych źródeł i używały odpowiednich narzędzi zabezpieczających przed złośliwym oprogramowaniem. W przypadku smartfonów aplikacje powinno się pobierać wyłącznie z oficjalnych sklepów (App Store, Google Play), zaś w przypadku komputerów – wyłącznie z oficjalnych stron dostawców programów.

Zabezpiecz urządzenie swojego dziecka 

Niezależnie od tego, czy jesteś rodzicem, nauczycielem czy dzieckiem, twój smartfon to nie tylko funkcjonalne narzędzie oferujące wiele możliwości, m.in. edukacji, rozrywki czy kontaktów towarzyskich. Telefon jest również potencjalnym celem ataku.

Urządzenie mobilne warto zabezpieczyć nie tylko przed cybernetycznymi agresorami, ale również przed fizycznymi zagrożeniami, takimi jak kradzież lub zgubienie telefonu. Obecnie rodzice mają dostęp do różnego rodzaju rozwiązań zabezpieczających, które ułatwiają chronić cenne dane znajdujące się w pamięci urządzenia, a w razie zagubienia pomagają zlokalizować utracony sprzęt.

Najskuteczniejszą ochroną przed cyberatakami jest świadomość zagrożeń oraz sprawdzone oprogramowanie antywirusowe. Aby dodatkowo zmniejszyć ryzyko utraty danych lub zawirusowania urządzeń, warto stosować również

podstawowe zasady dotyczące bezpieczeństwa:  

• Upewnij się, że korzystasz z aktualnego oprogramowania na swoich urządzeniach.
• Unikaj udostępniania danych osobowych i poufnych informacji.
• Nie wchodź w nieznane linki zawarte w e-mailach, SMS-ach i wiadomościach w komunikatorach.
• Nigdy nie używaj zewnętrznych nośników pamięci (USB) nieznanego pochodzenia.
• Używaj unikalnych i silnych haseł, a także nigdy nie zostawiaj swoich urządzeń bez blokady.
• Włącz i skonfiguruj zaporę sieciową.
• Pobieraj aplikacje i pliki tylko z oficjalnych źródeł.
• Korzystaj z menedżera haseł, aby mieć pewność, że wszystkie Twoje dane uwierzytelniające są unikalne, silne i trudne do złamania.
• Skonfiguruj tworzenie kopii zapasowych danych na zewnętrznym urządzeniu magazynującym przechowywanym w trybie offline.
• Jeśli jesteś rodzicem, zainstaluj aplikację do kontroli rodzicielskiej.

Pamiętajmy, że istotna jest edukacja o zagrożeniach w cyfrowym świecie. Warto regularnie rozmawiać z dziećmi na temat prywatności, bezpieczeństwa i właściwego zachowania w sieci. 

Kamil Sadkowski, starszy specjalista ds. cyberbezpieczeństwa ESET