Własność intelektualna jest niezwykle ważną składową aktywów przedsiębiorstwa. Unikatowe pomysły, produkty lub usługi stanowią często podstawę marketingowej i biznesowej strategii firm. Dlatego też ich ochrona jest niezbędnym rozwiązaniem, które zapobiega bezprawnemu kopiowaniu i wykorzystywaniu przez inne podmioty. Jednym z elementów, które mogą podlegać prawnej ochronie własności intelektualnej są znaki towarowe.

Po co rejestrować znak towarowy

Rolą znaku towarowego jest odróżnianie oferowanych przez przedsiębiorstwo produktów lub usług od dostępnych u konkurencji. Może on przyjmować bardzo różne formy (np.: słowo, symbol, dźwięk, obiekt przestrzenny), z zastrzeżeniem, że oznaczenie to musi dać się przedstawić w rejestrze znaków towarowych. Jest to jeden ze sposobów budowania renomy, rozpoznawalności marki i produktów.

Rejestracja znaku towarowego daje jego właścicielowi wyłączność używania go w celach komercyjnych, przede wszystkim oznaczania nim produktów lub usług. Uzyskana w ten sposób ochrona pozwala przedsiębiorcy wykorzystać szeroki wachlarz możliwości przeciwdziałania istniejącym lub potencjalnym naruszeniom jego prawa. Może on domagać się zaprzestania używania zarejestrowanego znaku przez innych, żądać naprawienia poczynionych w ten sposób szkód, a w skrajnych wypadkach doprowadzić nawet do pozbawienia wolności osób za to odpowiedzialnych.

SME Found – dofinansowanie na ochronę prawną znaków towarowych

Do 16 grudnia 2022 r. małe i średnie przedsiębiorstwa mające siedzibę w Unii Europejskiej mogą składać do EUIPO wnioski o dofinansowanie. Choć pula środków w Funduszu jest znacząca, bo wynosi aż 16 mln euro, warto podjąć odpowiednie działania jak najszybciej, ponieważ dotacje przyznawane są zgodnie z kolejnością zgłoszeń.

Finansowanie w ramach SME Fund działa na zasadzie bonów własności intelektualnej. Bon związany ze znakami towarowymi to tzw. Bon 1, którego maksymalna wartość to 1500 euro (Bon 2 o wartości 750 euro można wykorzystać na pokrycie opłat patentowych).

Środki z Bonu 1 można przeznaczyć na pokrycie nawet 75 proc. opłat związanych z rejestracją znaku towarowego w dowolnym kraju członkowskim lub na obszarze całej Unii Europejskiej. W wypadku rejestracji w ramach międzynarodowego systemu znaków towarowych (tzw. protokół madrycki), który obejmuje 128 krajów, z przyznanych środków pokryć można do 50 proc. poniesionych kosztów.

Bony nie mają mocy wstecznej, co oznacza, że nie można zwrócić kosztów działań wykonanych przed jego otrzymaniem. Na decyzję o jego przyznaniu czeka się maksymalnie piętnaście dni roboczych. Od tego momentu przedsiębiorca ma cztery miesiące (z możliwością przedłużenia do sześciu) na złożenie wniosku o wykorzystanie tych środków.

Ile kosztuje rejestracja znaku towarowego?

Gdy nasz towar lub usługa ma charakter ściśle lokalny (krajowy), rejestracja znaku na szczeblu unijnym może być niepotrzebnym kosztem. Jednak jeśli chcemy prowadzić działalność na szerszą skalę, rejestracja znaku w EUIPO jest rozwiązaniem znacznie lepszym i tańszym, niż uzyskiwanie ochrony w poszczególnych krajach oddzielnie.

Koszt rejestracji znaku towarowego zależy przede wszystkim od obszaru, na jakim jego ochrona ma obowiązywać, a więc w którym urzędzie będzie on rejestrowany. Aktualnie podstawowa opłata urzędowa z tytułu złożenia wniosku obejmującego jeden znak towarowy i jedną klasę w Urzędzie Patentowym Rzeczpospolitej Polskiej, wynosi 450 zł (a jeśli zgłoszenie następuje drogą elektroniczną - 400 zł). Za każdą kolejną klasę dla danego znaku towarowego należy uiścić dodatkową opłatę urzędową w kwocie 120 zł.

W postępowaniu o rejestrację znaku towarowego na szczeblu unijnym, prowadzonym przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej, koszty uzyskania prawa ochronnego są znacznie wyższe. Opłata podstawowa wynosi 1000 euro (zgłoszenie online – 850 euro). Opłata za drugą klasę towarów i usług wynosi 50 euro, a za trzecią i kolejne 150 euro. Należy jednak pamiętać, że ochrona zapewniana przez znak towarowy UE obejmuje nieporównywalnie większy zasięg terytorialny.

Choć cały proces składania dokumentów do EUIPO czy Urzędu Patentowego może wydawać się skomplikowany i kosztowny, warto rozważyć jego przejście i zastrzeżenie np. nazwy firmy. Niestety w pracy naszej kancelarii odnotowaliśmy już przypadki podszywania się pod firmy, wykorzystywania logotypów czy wyłudzeń, które finalnie okazały się dużo bardziej kosztowne i problematyczne dla biznesów niż zastrzeżenie znaku towarowego. Podpowiadamy przedsiębiorcom, by traktowali zabezpieczenie własności intelektualnej, tak jak wykupienie domeny z nazwą firmy – to jeden z podstawowych kroków działania na rynku.

Marzena Piątek, radca prawny w kancelarii Legal Geek, która specjalizuje się w procedurach rejestracji znaków towarowych