W wielkim uproszczeniu, hedging to identyfikacja obszarów ryzyka firmy i wyznaczenie celów pozwalających na ich zmniejszenie. Dlatego planując budżet na kolejny rok, warto w pierwszej kolejności dokładnie przeanalizować ryzyka, które mogą wpłynąć na budżet firmy.

Najpierw audyt

W jakim stopniu firma jest wrażliwa na różne rodzaje ryzyka? Aby odpowiedzieć na to pytanie, dobrze jest stworzyć listę kluczowych ryzyk finansowych i operacyjnych oraz oszacować ich potencjalny wpływ na przepływy pieniężne spółki, jej wyniki finansowe i ogólną zdolność do kontynuowania działalności. Taki audyt jest konieczny do prawidłowego określenia zakresu ryzyka i dobrania środków zapobiegawczych. Pomocne w tym procesie mogą okazać się także poniższe pytania:

• Czy firma działa w mocno konkurencyjnym środowisku?
• Czy firma pracuje w warunkach sezonowości?
• Czy przepływy pieniężne w firmie są stabilne?
• Czy przychody lub koszty firmy są zależne od kursów walutowych?
• Czy surowce lub półprodukty podlegają dużym wahaniom cen?

Im więcej odpowiedzi na tak, tym wyższa potrzeba hedgingu.

Następnie należy zdefiniować cele do osiągnięcia. Może to być np. stabilizacja marży operacyjnej, ograniczenie wpływu zmian cen surowców czy zapewnienie przewidywalnych kosztów finansowania.

Narzędzia pomocne przy niwelowaniu ryzyka

Na rynku dostępne są różne instrumenty i strategie finansowe służące do hedgingu:

1. Wewnętrzne:

• zbilansowanie przepływów pieniężnych -- dopasowanie przychodów i kosztów w tej samej walucie
• dywersyfikacja źródeł przychodów i dostawców -- redukowanie zależności od jednego rynku lub dostawcy
• konta walutowe -- utrzymywanie środków w walutach, które pokrywają potencjalne ryzyko kursowe

2. Zewnętrzne:

• kontrakty forward -- niestandardowe umowy między dwoma stronami na dostarczenie aktywów w określonym czasie i cenie
• opcje (options) -- dają prawo, ale nie obowiązek, do zakupu lub sprzedaży aktywów po ustalonej cenie w przyszłości
• swapy (swaps) -- umowy, w których strony wymieniają się przepływami finansowymi

Wybór odpowiedniego narzędzia zależy jednak od specyfiki ryzyka, czasu trwania ekspozycji oraz tolerancji na ryzyko, dlatego należy je dobierać dopiero po opracowaniu strategii hedgingowej.

• Zabezpieczenie 100% ekspozycji na ryzyko ekspozycji na ryzyko jest w większości przypadków niepotrzebne, a nawet może spowodować szkody biznesowe dla firmy. 
• Z drugiej strony, niewystarczający hedging prowadzi do nieefektywności.

Samo zastosowanie hedgingu wiąże się też oczywiście z kosztami, które należy uwzględnić w rocznym budżecie. Koszty te mogą być związane z zakupem instrumentów finansowych lub prowizjami dla pośredników, jednak przy odpowiednio zastosowanych narzędziach powinny być one mniejsze niż uzyskane dzięki nim zyski.

Ustal hedging ratio

Biorąc pod uwagę sytuację firmy, jej cele oraz ekspozycję na ryzyko, większość firm ustala współczynnik hedgingu (hedging ratio) na poziomie 25-75 proc.

Zabezpieczenie na poziomie 20 proc. lub mniej z reguły nie przyczynia się do znaczącego zmniejszenia ryzyka. Jednocześnie nadmierny hedging, przekraczający 100% jest równoznaczny ze spekulacją – przekracza potrzeby spółki i zamiast niwelować ryzyko, zwiększa je.

• Doświadczenie pokazuje, że firmy w sytuacji poczucia niepewności rynkowej mają tendencję do utrzymywania hedgingu na poziomie 50 proc. Nie wynika to jednak ze sztywnej logiki czy obliczeń, a raczej z chęci utrzymania "złotego środka". Takie podejście często okazuje się rozsądne.

Nieco inną, ale wartą rozważenia opcją, jest ustanowienie elastycznego współczynnika hedgingu, tzn. poruszanie się pomiędzy ustalonym wcześniej zakresem, np. Od 40 do 70 proc. – w zależności od sytuacji i potrzeb.

Jak przekonują eksperci, hedging to narzędzie pozwalające niwelować ryzyko finansowe nie tylko wśród największych rynkowych graczy. Przy odpowiedniej strategii i doborze narzędzi doskonale sprawdzi się także wśród MŚP.

Benjamin Avraham, CEO fintechu Okoora, ułatwiającego firmom planowanie i zarządzanie międzywalutowymi transakcjami oraz hedgingiem

Materiał przygotowany na podstawie darmowego ebooka "Foreign Currency Hedging Simplified" przygotowanego przez fintech Okoora.