Przemoc technologiczna różni się od innych form przemocy tym, że do agresji i napaści dochodzi za pośrednictwem internetu oraz urządzeń elektronicznych służących do przesyłania wiadomości SMS, maili, czatów itp. Sprawcy korzystają z telefonów, mediów społecznościowych, aparatów, kamer lub innych środków technologicznych do kontrolowania innych, nękania ich, zastraszania, nadużyć i poniżania.

Działania mogą przybierać różne formy, m.in.:

• publikowanie kompromitujących zdjęć w sieci,
• wysyłanie niechcianych wiadomości i pogróżek,
• instalowanie oprogramowania szpiegującego na telefonie,
• śledzenie lokalizacji,
• sprawdzanie przez partnera skrzynki mailowej i przejmowanie wiadomości,
• a nawet zakładanie podsłuchów.

W pracy Fundacji blisko połowa konsultacji technicznych kończy się konkluzją, że występowanie cyberprzemocy było prawdopodobne bądź pewne. Problemem jest ogromna dysproporcja w dostępie do informacji. Znacznie łatwiej sprawcy znaleźć informacje o tym, jak skutecznie kogoś nękać niż ofierze potwierdzić, z jakim zjawiskiem ma do czynienia i jak może się przed nim bronić. Kluczowe jest budowanie świadomości zarówno po stronie osób doświadczających przemocy, jak i jej sprawców. Dotyczy to również – a może zwłaszcza – sprawców potencjalnych – podkreśla Leszek Tasiemski, ekspert ds. cyberbezpieczeństwa, VP w firmie WithSecure, który uczestniczył w powstaniu narzędzia Cyberprzemocometr.

Cyberprzemocometr: co powinno zapalić czerwoną lampkę?

Opracowane przez eksperta narzędzie pomaga ocenić skalę przemocy technologicznej w związku. Dzieli zachowania na cztery kategorie:

• **zachowania normalne **(pomoc w konfiguracji urządzeń i kont);

• zachowania zależne od relacji w związku (udostępnianie sobie haseł, lokalizacji czy wspólne pliki w chmurze);

• zachowania niewłaściwe, którym trzeba powiedzieć „stop” (m.in. kontrolowanie kontaktów, odmawianie dostępu do sieci, nakłanianie do robienia lub wysyłania intymnych zdjęć);

• zachowania przemocowe, które powinny skłonić do zgłoszenia się po pomoc (m.in. przeglądanie wiadomości bez zgody, instalowanie aplikacji śledzących, trackerów, groźby publikacji intymnych materiałów, przechwytywanie prywatnych wiadomości).

Cyberprzemocometr ma służyć zwiększaniu świadomości problemu, a także pomagać w jego diagnozowaniu przez specjalistki i specjalistów udzielających wsparcia oraz osoby, które podejrzewają, że mogą doświadczać zachowań przemocowych.

Narzędzie zostało udostępnione w ramach startującej w Dzień Kobiet kampanii Fundacji Czas Kobiet „STOP cyberprzemocy wobec kobiet!”, która ma na celu podnoszenie poziomu świadomości na temat przemocy technologicznej w związkach.

Budowanie świadomości i poprawa przepisów

Dostrzegając jak częsty i poważny jest problem cyberprzemocy w relacjach, eksperci z Fundacji Czas Kobiet postanowili podjąć działania podnoszące świadomość w ramach kampanii „STOP cyberprzemocy wobec kobiet!”, kierowanej nie tylko do kobiet doświadczających przemocy technologicznej, ale i sprawców, także potencjalnych. W tym drugim przypadku chodzi o edukację i zwrócenie uwagi na przemocowy charakter działań, z którego mogą nie zdawać sobie sprawy.

Najbardziej niepokojącym aspektem cyberprzemocy jest jej niezauważanie, a nawet ignorowanie. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak powszechne i różnorodne mogą być formy przemocy wobec kobiet w świecie wirtualnym. Nawet 1 na 5 kobiet zgłaszających się po pomoc do naszej Fundacji doświadcza cyberprzemocy i potrzebuje wsparcia specjalisty ds. cyberbezpieczeństwa – mówi Anna Świątkowska, prezeska Fundacji Czas Kobiet.

Fundacja zwraca też uwagę na brak przepisów kompleksowo regulujących przestępstwa związane z cyberprzemocą, co utrudnia ściganie sprawców i zapewnienie skutecznej ochrony osobom jej doświadczającym. Dlatego organizacja inicjuje petycję mającą na celu unowocześnienie uregulowań prawnych dotyczących skutecznej ochrony przed przemocą technologiczną w związkach.

Kampania została objęta patronatem honorowym Rzecznika Praw Obywatelskich, Ambasady Finlandii, Kanady i Francji, Prezydenta Miasta Poznania, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu i Wojewody Wielkopolskiego. Partnerem merytorycznym jest firma WithSecure.

Cyberprzemocometr poniżej:

Foto: DALL-E