Szymon Dziedzic, lekarz z Katowic, i Tomasz Dąbrowski, ekonomista z doświadczeniem w tworzeniu i zarządzaniu placówkami medycznymi, poznali się 10 lat temu podczas prowadzenia badań klinicznych.

Najpierw były konsultacje online

Pasjonowała ich telemedycyna, co znalazło wyraz w powstałym w 2011 roku portalu qzdrowiu.pl, gdzie lekarze udzielają pacjentom porad online. Po ponad dwóch latach działania serwisu Tomasz i Szymon wiedzieli, czego w konsultacjach online brakuje, a przede wszystkim - z jakimi problemami i pytaniami pacjenci przychodzą najczęściej. Jednocześnie wykorzystanie rozwiązań internetowych do opieki nad pacjentami zyskiwało coraz większe zaufanie początkowo bardzo zdystansowanych polskich lekarzy. Wtedy pojawił się pomysł, by wykorzystać telemedycynę do poprawienia jakości życia pacjentów przewlekle chorych. Tak powstał Diabdis - startup, który w ciągu pierwszego roku swej działalności przygotował do pilotażu urządzenie do wsparcia diabetyków. W jego skład wchodzą Tomasz Dąbrowski (prezes firmy), Szymon Dziedzic (dyrektor medyczny) oraz Magdalena Dutkiewicz (kierownik projektu).

Cukrzyca - problem cywilizacyjny, problem całego świata

W Polsce na cukrzycę cierpi ok. 3 mln osób W przypadku tego schorzenia mówi się nie tyle o leczeniu, co o kontrolowaniu, gdyż dla efektu terapeutycznego równie istotna jest dieta, styl życia, co ewentualna farmakoterapia. Pacjent z cukrzycą żyje z glukometrem w ręku - zależnie od typu choroby musi dokonywać nawet do 8 pomiarów stężenia glukozy we krwi dziennie. Wyniki te powinny być gromadzone lub dokumentowane w dzienniczku pacjenta. Trendy i wahania poziomu cukru we krwi powinien interpretować lekarz diabetolog.

- Na 3 mln chorych mamy w Polsce 700 lekarzy diabetologów¹ - podaje Szymon. - Na każdego z nich, w teorii, przypada blisko 4300 pacjentów. W praktyce opieką nad większością diabetyków zajmują się lekarze pierwszego kontaktu, którzy zwykle nie mogą poświęcić wystarczająco dużo czasu na edukowanie pacjentów. Pod względem opieki diabetologicznej Polska jest na 25 miejscu wśród 30 badanych europejskich krajów².

Badania kliniczne na świecie pokazują też, że w większości przypadków pacjenci, którzy są monitorowani telemedycznie, mają niższe HbA1C^3,4. Oznacza to, że kontrola choroby jest lepsza, więc pacjent jest w dużo mniejszym stopniu narażony na powikłania.

Pomysł Ślązaków polega więc na udostępnieniu pacjentom urządzenia do przekazywania pomiarów z glukometru do specjalnej platformy w chmurze, z poziomu której można kontrolować wyniki. Co równie ważne, wyniki te służą specjalistom do udzielania pacjentowi porad online. Diabdis współpracuje z lekarzami, edukatorami diabetologicznymi, dietetykami i psychologami.

Małe urządzenie, duże możliwości

- Urządzenie jest mniejsze od paczki papierosów - mówi Tomasz. - Tworząc je, myśleliśmy nie tylko o osobach biegle obsługujących smartfony czy inną elektronikę, ale o pacjentach 65+. Urządzenie podłącza się do glukometru, z którego całkowicie bezobsługowo pobiera wyniki pomiarów i przesyła je do karty pacjenta w naszej platformie. Dane te są przetwarzane i następuje analiza wyników - dla pacjenta i lekarza. Chcemy ułatwić pacjentom życie codzienne, a nie im przeszkadzać. Mają i tak wiele obowiązków związanych z chorobą, więc nie chcemy im dokładać kolejnych stresów. Pacjent dostaje nie tylko informację mailem czy SMS-em, ale i możliwość konsultacji online ze specjalistą.

To właśnie to wsparcie - konsultacyjne i edukacyjne - odróżnia Diabdis od podobnych rozwiązań dostępnych na rynku amerykańskim. Tamtejsze systemy ograniczają się do gromadzenia danych.

Dlaczego urządzenie nie jest zintegrowane z glukometrem? Głównie chodzi o to, by pacjent nie musiał go ze sobą nosić. Glukometr trzeba mieć ze sobą zawsze. Gdyby dodać mu jeszcze podzespół do transmisji danych czy antenę, powstałoby wielkie, niewygodne urządzenie.

Wystarczy podłączyć glukometr i przesłać wyniki raz dziennie. Ważne jest, by zbierać wyniki przez dłuższy czas, regularnie. Przykładowo, tydzień z życia diabetyka nic nie mówi o kontroli choroby, bo akurat w tym tygodniu mógł mieć stresującą sytuację czy być w podróży i jeść tylko fastfoody, co znacząco wpływa na wyniki - komentuje Szymon. - Docelowo będziemy spinać przesyłanie danych z przychodniami, by lekarz prowadzący danego pacjenta mógł je widzieć, bez konieczności prowadzenia przez pacjenta dzienniczka czy gromadzenia wyników.

Startup właśnie rozpoczyna pilotaż urządzenia wśród pacjentów.

Nic o nas bez nas

- Do pilotażu zgłosiło się dużo więcej osób niż przewidzieliśmy miejsc, i to po zaledwie czterech dniach akcji prowadzonej na Facebooku, właściwie bez żadnej kampanii - mówi Magdalena. - Przyjmujemy już zapisy do kolejnej tury, która rozpocznie się w pierwszym kwartale 2015 roku. Już w tej chwili mamy kilkuset chętnych. Wśród osób uczestniczących w pilotażu są pacjenci ze wszystkich grup wiekowych - od rocznych dzieci po osoby starsze.

- Ponieważ jesteśmy w fazie testów, do pilotażu zaprosiliśmy 50 osób - uzupełnia Szymon. - Odzew przerósł nasze oczekiwania - zgłosiło się nie kilka, a kilka setek osób. Z jednej strony cieszymy się z tego zainteresowania, ale z drugiej widzimy wyraźnie, jak wielkie nadzieje budzi wśród pacjentów to rozwiązanie. Widzimy, jak duże oczekiwania stawiają przed nami pacjenci, jak bardzo liczą na przełom.

- Społeczność chorych bardzo się angażuje w doskonalenie tego projektu - zdradza Magdalena. - Gdy zapytaliśmy, o czym chcieliby czytać na blogu tematycznym, dostaliśmy listę ponad 100 tematów. Kiedy pokazujemy aplikację webową, mamy od razu szereg uwag, jak ją ulepszyć.

Pilotaż przewidziano na pół roku - IV kwartał roku 2014 i I kwartał roku 2015. Tomasz stara się być realistą i ostrożnie podaje, że wdrożenie biznesowe zaczęłoby się w maju/czerwcu 2015 roku. Na pewno uwzględnią uwagi pacjentów, tak jak teraz doskonalą projekt po spotkaniach ze specjalistami, np. z Centrum Zdrowia Dziecka. Pracujemy choćby nad algorytmami, które pozwolą nie tylko gromadzić wyniki poszczególnych pacjentów na potrzeby ich leczenia, ale i utworzyć automatyczny system analizy Big Data - mówi Tomasz. - Na przykład, odpowiednia liczba danych może umożliwić stworzenie algorytmu, który będzie ostrzegał pacjenta przed grożącym mu niebezpieczeństwem hipoglikemii, która stanowi poważne zagrożenie dla życia diabetyka.

Instytucje uwiedzione technologią

- Cały projekt i produkcja są realizowane w Polsce - mówi Szymon. - Oprogramowanie piszemy sami. Jeśli chodzi o hardware, budujemy go, na zasadach komercyjnych, we współpracy z jednym z instytutów technologicznych. Rejestrujemy Diabdis jako urządzenie medyczne w Rejestrze Produktów Medycznych i Biobójczych, dopiero po przejściu procedur weryfikacyjnych możemy uzyskać znak CE oraz oznaczenie, że jest to wyrób medyczny. Certyfikacji będzie podlegało zarówno samo urządzenie, jak i platforma telemedyczna. To odróżnia proponowane przez Diabdis rozwiązania od tzw. gadżetów medycznych.

Skąd mają środki na współpracę na zasadach komercyjnych? Zdradzają tylko, że współinwestorem jest Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego. MARR podaje, że kapitał zakładowy spółki, utworzonej 29 listopada 2013 roku, wynosi 1 142 000 zł, z czego inwestycja MARR stanowiła 600 tys. zł.

Trudna sprawa finansowania

eHealth to kolejna modna i „seksowna” branża - zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Rośnie w tempie 300-400% rocznie, w ubiegłym roku inwestycje wyniosły blisko 3 mld dolarów^5,6. Także i w Polsce nie ma miesiąca, by nie dzwonił do nas jakiś fundusz inwestycyjny. Nie ma jednak spektakularnej historii sukcesu, czegoś w rodzaju „Facebooka telemedycyny”, szczególnie że bardzo trudne jest opracowanie działającego modelu biznesowego. Zdaniem zespołu Diabdis kluczem jest model, w którym pacjent nie płaci za produkt. Startup twierdzi, że znalazł taki, na tym etapie prac nie chce jednak podać szczegółów.

Poproszony o radę dla startupów okołomedycznych, Tomasz mówi wprost: Pomysł, że za rozwiązanie medyczne miałby płacić przewlekle chory pacjent, jest ryzykowny. Przewlekła choroba i tak sporo kosztuje takiego pacjenta - leki, niejednokrotnie odpłatne wizyty - więc płacenie za kolejną rzecz, nawet bardzo pomocną, może okazać się dla niego po prostu niemożliwe. Startupom branży opieki medycznej, po ponad dwóch latach własnych doświadczeń, mogę powiedzieć - bądźcie rozsądni. Opieka telemedyczna będzie się bardzo mocno rozwijać, ale to nie jest jeszcze żyła złota. Nie zamykajcie się na dwa lata w pracowni, by potem wypuścić przełomowy produkt… którego nie chcą pacjenci. Nie pomijajcie środowiska medycznego przy wdrożeniach. Przetestujcie prostą betę, zweryfikujcie własne przekonania. Przykład Diabdisa jest idealny - wypuściliśmy betę, zmieniliśmy kilka rzeczy, robimy pilotaż wśród pacjentów, jesteśmy gotowi na dalsze zmiany.

Dla zainteresowanych diabetyków: do 31.10 trwa rejestracja pacjentów do testów, zaplanowanych na pierwszy kwartał 2015.

Zgłoszenia na stronie projektu: www.diabdis.com

Źródła danych liczbowych:

1. Informacja konsultanta krajowego w dziedzinie diabetologii (PDF)

2. Informacja portalu „Rynek Zdrowia”

3. Patients’ Engagement With “Sweet Talk” – A Text Messaging Support System for Young People With Diabetes, 2008

4. Telemedicine in paediatric patients with poorly controlled type 1 diabetes, 2013

5. Inwestycje w telemedycynę

6. Inwestycje w startupy telemedyczne

Partnerem sekcji Startupy jest PizzaPortal.pl - startup, który powstał w 2010 roku, a od 2012 roku stał się częścią grupy Delivery Hero - holdingu ułatwiającego zamawianie jedzenia na całym świecie. Wgryź się w sukces razem z PizzaPortal.pl!

Masz problem lub pytanie dotyczące biznesu? Wyślij je na startup@di24.pl