Artykuł 212 - ten temat warto znać, bo lada dzień i Ty możesz mieć dzięki niemu prokuratora na karku. Jest to przepis stworzony na potrzeby systemu totalitarnego, którego współczesne władze jakoś nie chcą się pozbyć.

Artykuł 212 - w czym problem?

Artykuł 212 przewiduje karanie ludzi za pomówienie. Oczywiście każdy powinien odpowiadać za swoje słowa, ale taka odpowiedzialność powinna mieć charakter cywilny. Tymczasem w naszym kraju można dosłownie karać za słowa. Można napuścić organy ścigania na krytyka, który może być potem potraktowany na równi ze złodziejem lub oszustem. Cywilna odpowiedzialność za słowa jest dobra, ale w Polsce można odpowiedzieć cywilnie i dodatkowo karnie.

Na wady artykułu 212 wskazywał już Europejski Trybunał Praw Człowieka. Do depenalizacji zniesławienia wzywają m.in. OBWE, Rada Europy, Specjalny sprawozdawca ONZ ds. wolności słowa, UNESCO i Komitet Praw Człowieka ONZ. Wiele państw europejskich już zrezygnowało z karania za zniesławienie.

W Polsce art. 212 jest często używany do tłumienia krytyki i dotyczy to nie tylko dziennikarzy, ale również zwykłych obywateli korzystających z internetu albo występujących w jakiejś ważnej sprawie. 

Dobrym przykładem patologii wynikającej z art. 212 było poszukiwanie przez policję autorów 26 komentarzy, które nie spodobały się lokalnym włodarzom. Inny dobry przykład dotyczy radnych, którzy chcieli z art. 212 pociągnąć do odpowiedzialności kobietę, która emocjonalnie zareagowała na ich decyzję o niekonsultowaniu z mieszkańcami zamknięcia szkoły. W takim żyjemy kraju, że jeśli zdenerwujesz się na lokalnego polityka i powiesz o jedno słowo za dużo, może ruszyć sprawa karna. Czy to jest normalne?

Odrzucona petycja

Niestety nasi politycy wciąż lubią artykuł 212. Dziś Helsińska Fundacja Praw Człowieka (HFPC) poinformowała, że senatorowie odrzucili petycję w sprawie wykreślenia artykułu 212. Petycja została zgłoszona w 2011 r. przez obywatela, który został skazany z tego artykułu.

Bo to nasza tradycja...

Do odrzucenia petycji doszło w trakcie posiedzenia Senackiej Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Na jej posiedzeniu był obecny Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Jerzy Kozdroń. Argumentował m.in. że utrzymanie artykułu 212 jest... ugruntowane w tradycji polskiego prawa karnego. Muszę przyznać, że nigdy nie patrzyłem na relikty totalitaryzmu jak na "tradycję".

Na posiedzeniu byli też przedstawiciele HFPC. Zwracali uwagę na nadużycia i tzw. "efekt mrożący" artykułu 212. Przedstawicielka HFPC Dorota Głowacka przekonywała także, że można korzystać z postępowania cywilnego, a ponadto są inne regulacje pozwalające pociągnąć do odpowiedzialności za zniewagę czy mowę nienawiści.

Ostatecznie 2 senatorów głosowało za podjęciem inicjatywy ustawodawczej objętej petycją, 2 głosowało przeciw. Petycja nie uzyskała poparcia większości i prace nad nią nie będą kontynuowane.

Władza lubi art. 212

Jest to już drugi raz, gdy odrzucono starania o wykreślenie artykuł 212. Tym problemem mógł się już wcześniej zająć rząd, ale ostatecznie Ministerstwo Sprawiedliwości odmówiło wykreślenia art. 212, przedstawiając dziwaczny argument, że... przestępstwo z artykułu 212 jest powszechne i może je popełnić każdy. Idąc tą drogą rozumowania, moglibyśmy dojść do wniosku, że wprowadzenie kar za oddychanie byłoby korzystne społecznie.

Na chwilę obecną nie ma chyba zbyt dużych szans, aby usunąć z prawa przepis tak wygodny dla władzy, nawet jeśli niezbyt dobry dla praw człowieka. Niemniej zachęcamy was do zapoznania się z problemami artykułu 212. Poniżej zamieszczamy przewodnik HFPC, który może pomóc także osobom mającym problemy z powodu tego przepisu. 

Przewodnik Www by di24pl