Młodzi wierzą, że przedsiębiorczości można się nauczyć

W badaniu zainicjowanym przez firmę Amway uczestniczyło 43 902 respondentów w wieku 14-99 lat z 38 krajów na całym świecie. Prawie dwie trzecie z nich (63%) uważa, że przedsiębiorczym wcale nie trzeba się urodzić – można się takim stać dzięki odpowiedniej edukacji. Najbardziej przekonani do tego są ludzie poniżej 35 roku życia (70%), natomiast w kolejnych grupach wiekowych wiara w skuteczność nauki przedsiębiorczości systematycznie spada i wynosi średnio: 65% dla ludzi w wieku 35-49 i 57% dla respondentów powyżej 50 roku życia.

Najbardziej przekonani do edukacji przedsiębiorczości są Chińczycy; najmniej – Japończycy

A jak wygląda rozkład opinii na ten temat w poszczególnych krajach? Największą wiarę w edukację przedsiębiorczości mają Chińczycy (83%), co, patrząc na rozwój tego kraju w ostatnich dekadach, nie powinno dziwić. Kolejne państwa, których obywatele odpowiedzieli w większości „tak” na pytanie, czy przedsiębiorczości można się nauczyć to, np. Meksyk (82%), Norwegia (76%) i Niemcy (75%). Po drugiej stronie skali znalazły się natomiast: Japonia (40%), Słowacja, Portugalia i Holandia (wszystkie trzy kraje – 50%). Wynika z tego, że Japonia jest jedynym spośród przebadanych krajów, którego obywatele uważają w większości, że przedsiębiorczość to cecha wrodzona i jej nauka nie przekłada się na efekty. Warto zwrócić uwagę na wyniki respondentów ze Stanów Zjednoczonych, którzy tylko w 68% zgodzili się z tym, że przedsiębiorczości można się nauczyć. Jest to o tyle ciekawe, że USA są krajem o bardzo silnej kulturze indywidualistycznej, a więc cesze jak najbardziej pożądanej z punktu widzenia przedsiębiorczości. Taki sam procent pozytywnych odpowiedzi na to pytanie dostarczyli Polacy, co cieszy, oznacza to bowiem, że powoli zmienia się nasza mentalność – zaczynamy wierzyć, że możemy wziąć los w swoje ręce i nie zawsze praca na etat jest najlepszym rozwiązaniem. Ten trend przejawia się między innymi tym, że coraz więcej młodych Polaków decyduje się na zakładanie własnego biznesu, zamiast wymawiać się brakiem zdolności w tym kierunku. Wynik naszego kraju przekracza o 5 punktów procentowych globalną średnią, która wynosi 63%.

Zdolności, których chcemy się nauczyć

Na przedsiębiorczość składa się wiele cech oraz umiejętności, dlatego jej nauka może przebiegać wielotorowo, w zależności od tego, co uznamy za najważniejsze. Należy zadać sobie pytanie, czy edukacja w tym kierunku powinna skupiać się na praktycznych zdolnościach czy może bardziej na kształtowaniu charakteru. W badaniu respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź. Najwięcej, bo aż 42% wszystkich badanych na świecie odpowiedziało, że edukacja przedsiębiorczości powinna dotyczyć podstawowych umiejętności biznesowych, takich jak np. podstaw finansów, marketingu czy programów komputerowych. 37% respondentów uważa, że istotne jest nauczanie technik przywództwa i zarządzania, a także zdolności retorycznych, obejmujących m.in. zarządzanie relacjami z klientem, podejmowanie decyzji, motywowanie pracowników. Tyle samo procent ankietowanych jako istotne zaznaczyło konkretne umiejętności dotyczące praktycznej przedsiębiorczości, np. umiejętność stworzenia biznes planu. Niewiele mniej (31%) postawiło na innowacyjność, w tym rozwijanie kreatywności i uczenie się radzenia sobie z problemami. Badani zaznaczyli poza tym następujące aspekty, na które powinno się zwrócić uwagę podczas nauczania przedsiębiorczości: odgrywanie ról biznesowych, mające na celu wyćwiczenie interakcji z kontrahentami (28%), a także analizowanie studiów przypadku firm, które odniosły sukces (24%).

Szkoła, uniwersytet, firma? Gdzie najlepiej?

Kolejne pytanie zadane w Światowym Raporcie Amway na temat Przedsiębiorczości brzmiało: Gdzie powinno się nauczać przedsiębiorczości, aby w najlepszym stopniu przygotować młodych ludzi do założenia własnego biznesu? Odpowiedzi respondentów z 38 krajów przedstawiają się następująco (można było wybrać więcej niż jedną odpowiedź):

36% - za edukację w tym kierunku powinna być odpowiedzialna szkoła

33% - nauczanie powinno odbywać się w ramach specjalnych programów nadzorowanych przez organizacje non-profit, izby handlowe lub rząd

32% - przedsiębiorczości powinniśmy uczyć się na uczelniach wyższych

26% - przedsiębiorczość powinna być nauczana w ramach programów organizowanych przez prywatne firmy

23% - każdy powinien uczyć się przedsiębiorczości we własnym zakresie

Zdecydowana większość respondentów z 38 krajów twierdzi więc, że nauczanie przedsiębiorczości powinno być zinstytucjonalizowane. Jest to bowiem zbiór cech i umiejętności, których bardzo trudno jest się nauczyć samodzielnie, nie mając żadnego zewnętrznego wzorca.

Czy jesteś zadowolony z obecnego nauczania przedsiębiorczości w swoim kraju?

Na to pytanie pozytywnie odpowiedziało jedynie średnio 11% respondentów ze wszystkich krajów biorących udział w badaniu. Najwięcej badanych (32%) wyraziło umiarkowane zadowolenie z obecnego stanu rzeczy odpowiadając, że nauczanie przedsiębiorczości w ich kraju mogłoby być lepsze. 18% ankietowanych stwierdziło, że jest zadowolonych, przy czym zaznaczyło, że sytuacja się poprawia, natomiast 25% wyraziło całkowite niezadowolenie z nauczania w tym kierunku. Pozostali (14%) byli niezdecydowani. Warto przyjrzeć się odpowiedziom, których udzielili na to pytanie badani Polacy – jedynie 9% z nich powiedziało, że jest zadowolonych z obecnego nauczania przedsiębiorczości, zaś aż 20% nie miało zdania na ten temat. Wyniki te odbiegają w dół od średniej na świecie, która wynosi odpowiednio 11% i 14%.  

– Wyniki wskazują na to, ze Polacy mają ograniczoną wiedzę na temat przedsiębiorczości, co z kolei może oznaczać, że podejmowane w tym kierunku wysiłki edukacyjne są niewystarczające – twierdzi Jacek Klich, doktor habilitowany w Katedrze Gospodarki i Administracji Publicznej na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie.

Światowy Raport Amway na temat Przedsiębiorczości pokazuje, że w edukacji przedsiębiorczości jest jeszcze sporo do zrobienia – ludzie wyrażają chęć nauki, która nie zawsze jest odpowiednio zaspokojona. Firma Amway wyraziła chęć podjęcia dialogu na ten temat również w Polsce, zarówno z organizacjami non-profit jaki i agendami rządowymi. Rozwój przedsiębiorczości społeczeństwa jest na tyle istotnym czynnikiem wzrostu gospodarczego każdego państwa, że warto podjąć szerszą debatę na ten temat wspierając się między innymi danymi, jakie zawiera raport Amway.