Unijne wytyczne w zakresie e-Zdrowia

Pod koniec 2012 roku Komisja Europejska opublikowała kolejny ¹  Plan Działań dla e-Zdrowia, tym razem na lata 2012-2020. Zakłada on wykorzystanie oraz rozwój e-Zdrowia dla celów związanych m.in. z poprawą zarządzania chronicznymi zachorowaniami, wzmocnieniem profilaktyki zdrowotnej, promocją zdrowia, a także zwiększeniem efektywności systemów ochrony zdrowia poprzez włączenie innowacyjnych rozwiązań. Plan Działań wskazuje także bariery oraz cele operacyjne, spośród których na pierwszym miejscu wymienia się osiągnięcie większej interoperacyjności usług związanych z e-Zdrowiem. Interoperacyjność określana jest jako warunek wstępny dla lepszej koordynacji oraz integracji w ramach dostępu do opieki zdrowotnej oraz wymiany danych medycznych. W tym miejscu dotykamy kwestii, które z punktu widzenia krajowych rozwiązań dla e-Zdrowia są kluczowe.

Polska gotowa na rozwój systemu e-Zdrowia?

W dniu 01 stycznia 2012 roku w Polsce weszła w życie ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, która miała być krokiem milowym w informatyzacji ochrony zdrowia. Rozszerza ona obowiązek wykorzystania technologii informatycznych w opiece zdrowotnej. Wiemy, że od 01 sierpnia 2014 roku podmioty świadczące usługi zdrowotne będą zobowiązane do prowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej (dalej: EDM). Wiemy też, że podmioty świadczące usługi lecznicze do 01 sierpnia 2014 roku muszą przygotować swoje systemy informatyczne do wymiany danych w ramach platform teleinformatycznych, które jeszcze nie powstały. Kwestia ta w sposób zasadniczy może wpłynąć na możliwość dostosowania się placówek medycznych do wymogów ustawy.

Czy polskie podmioty świadczące usługi lecznicze są gotowe do wdrożenia u siebie rozwiązań niezbędnych do spełnienia wymogów stawianych w ustawie? Pomimo wielu działań ukierunkowanych na rozwój informatyki w ochronie zdrowia oraz systemu e-zdrowia w Polsce, poziom informatyzacji jednostek ochrony zdrowia jest niewystarczający. Trudno nie zgodzić się z opinią przewodniczącego niezależnego ciała, jakim jest eHealth Task Force, Toomasa Hendrika Ilvesa mówiącego, że „w zakresie wdrożeń rozwiązań IT dla ochrony zdrowia, jesteśmy co najmniej 10 lat w tyle w stosunku do innych obszarów objętych informatyzacją”. Pocieszeniem dla nas, aczkolwiek złudnym, może być fakt, że powyższa opinia odnosi się do wdrożeń rozwiązań IT dla ochrony zdrowia na obszarze całej Unii Europejskiej.

W kontekście poziomu informatyzacji ochrony zdrowia w Polsce nadal jest wiele jednostek kompletnie niezinformatyzowanych, jeśli nie liczyć systemów informatycznych dedykowanych do rozliczeń z płatnikiem w postaci Narodowego Funduszu Zdrowia. Równolegle z działaniami podejmowanymi przez organy centralne w zakresie projektów ukierunkowanych na rozwój e-Zdrowia w Polsce, powinny trwać intensywne prace u podstaw - to znaczy bezpośrednio w placówkach medycznych. Wdrożenie systemu informatycznego wpływa na zwiększoną efektywność funkcjonowania podmiotu, często wprowadza zmiany organizacyjne pozytywnie wpływające na procesy biznesowe klienta. System informatyczny dostarcza także narzędzi niezbędnych do efektywnego zarządzania jednostką ochrony zdrowia. Owszem, istnieją jednostki zinformatyzowane w bardzo szerokim zakresie, a tym samym gotowe do rozpoczęcia prac dostosowawczych w systemach informatycznych. Jednak podmioty, które do tej pory nie podjęły się trudu związanego choćby z rozpoczęciem procesu informatyzacji, są na dzień dzisiejszy spóźnione tym bardziej, im są większe. W równie trudnej sytuacji są placówki, które korzystają z systemu informatycznego, ale zakres przeprowadzonego wdrożenia obejmuje tylko niewielki obszar ich działalności.

Usługi w chmurze – dobre rozwiązanie dla e-Zdrowia

Informatyzacja placówek ochrony zdrowia dotychczas wiązała się z dużymi nakładami finansowymi na sprzętową infrastrukturę IT oraz z koniecznością obsługiwania coraz bardziej skomplikowanych systemów informatycznych. Korzystanie z usług w modelu cloud computing daje możliwość ograniczenia wydatków placówek medycznych do inwestycji w łącza internetowe o wysokiej przepustowości i dedykowane oprogramowanie.

Rozwój rozwiązań chmurowych dla sektora medycznego otwiera przed szpitalami oraz poradniami nowe możliwości świadczenia usług dla pacjentów przy jednoczesnym zahamowaniu wzrostu wydatków na własne serwerownie. A wzrost ten jest nieunikniony przy ogromnym rocznym przyroście danych elektronicznych generowanym chociażby przez diagnostykę obrazową. Alternatywą dla inwestycji w sprzęt będzie już wkrótce oferta profesjonalnych centrów danych, takich jak m.in. serwerownia budowana w Technoparku Pomerania w Szczecinie. Dzięki realizacji projektu „Cloud for Cities – przetwarzanie w chmurze dla rozwoju miast cyfrowych” sektor medyczny uzyska tam dostęp do najnowszych rozwiązań IaaS. Dla lokalnych placówek medycznych jest to duża szansa, umożliwiająca hosting i hoteling serwerów oraz przetwarzanie danych w chmurze. Dzięki tego typu rozwiązaniom będą mogły znacznie ograniczyć koszty uruchomienia infrastruktury sprzętowej przy jednoczesnym zachowaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa. Korzystanie z usług centrum danych umożliwi rezygnację z inwestycji związanych z budową własnej serwerowni, jak również pozwoli na znaczne obniżenie kosztów administracji infrastrukturą serwerową. Ponadto zewnętrzne centrum danych umożliwi placówkom medycznym dostęp do dużo większych kompetencji wykwalifikowanych specjalistów zarządzających infrastrukturą IT.

Należy również pamiętać, że dane medyczne wymagają szczególnej ochrony, dlatego powierzenie ich do przetwarzania na zewnątrz wymaga zastosowania zabezpieczeń na najwyższym poziomie. Taki poziom zabezpieczeń mogą oferować duże centra danych, które zapewniają m.in. dostęp nadzorowany, systemy gaśnicze i chłodzenia, zabezpieczenia prądowe czy przeciwpożarowe itd. Niewiele firm i instytucji indywidualnych jest w stanie pozwolić sobie na serwerownię choć zbliżoną pod względem tych parametrów do serwerowni profesjonalnej.

Autor: Filip Smólczyński, Dyrektor w firmie Raven IT, będącej członkiem konsorcjum Cloud for Cities.

Kontakt:

Katarzyna Witkowska - Menedżer Działu Rozwoju Technoparku Pomerania - tel. 91 85 22 915, kwitkowska@spnt.pl

¹ Wcześniej opublikowano Plan Działań dla Euopejskiego e-Health na lata 2004-2010 Komunikatem Komisji Europejskiej z dnia 30.04.2004 roku („E-health – making healthcare better for European citizens: An action plan for a European e-Health Area”)