Koszt wyceny zależy od stopnia skomplikowania struktury firmy, liczby lokalizacji oraz posiadanych aktywów niematerialnych. Dla mikro- i małych firm z prostą strukturą wycena to wydatek 3000-10 000 zł netto, dla średnich przedsiębiorstw z kilkoma liniami biznesowymi - 15 000-50 000 zł, a dla dużych grup kapitałowych z działalnością międzynarodową - od 50 000 do ponad 200 000 zł.

W skrócie:

• Koszt wyceny: 3000-200 000 zł zależnie od wielkości
• Mnożniki EBITDA w Polsce: 2,7-15 zależnie od branży
• Średni czas sprzedaży firmy: 40-60 dni

Dlaczego wycena zwiększa szanse na sprzedaż firmy

Rzetelna wycena to narzędzie, które pozwala spojrzeć na firmę z dystansu i konfrontuje przekonania właściciela z rynkową rzeczywistością.

• Pokazuje nie tylko wyniki finansowe, ale również jakość modelu biznesowego, poziom ryzyka oraz stabilność generowanych przepływów pieniężnych.

Znajomość wartości firmy zwiększa wiarygodność w rozmowach z inwestorami i instytucjami finansowymi, ułatwia planowanie sprzedaży lub sukcesji, pozwala zidentyfikować elementy realnie podnoszące wartość (np. powtarzalne przychody, marże, procesy) oraz daje punkt odniesienia do dalszego rozwoju biznesu.

• Cena poparta logicznym uzasadnieniem - np. w oparciu o EBITDA i mnożniki rynkowe - jest dla kupującego zrozumiała i łatwa do porównania z innymi ofertami.

Jakie mnożniki EBITDA stosuje się w Polsce

Mnożniki EBITDA w Polsce różnią się znacząco w zależności od branży i wielkości firmy. Według danych NIMBO dla firm zatrudniających 2-5 pracowników, mnożnik EBITDA wynosi od 2,7 w rzemiośle i budownictwie do 3,9 w oprogramowaniu i usługach IT.

W branży technologicznej wyceny są znacznie wyższe. Analiza Aventis Advisors ponad 400 transakcji fuzji i przejęć z lat 2015-2025 pokazuje, że:

• firmy zajmujące się oprogramowaniem osiągają medianę 15,2x EV/EBITDA,

• podczas gdy firmy z sektora usług IT i sprzętu komputerowego są wyceniane na poziomie 10-11x EV/EBITDA.

• Dla porównania, handel detaliczny i przemysł ciężki charakteryzują się mnożnikami na poziomie 4-6.

"Wartości mnożnika EV/EBITDA różnią się w zależności od branży oraz aktualnych trendów rynkowych. Sektory o wysokiej rentowności charakteryzują się zazwyczaj wyższymi mnożnikami EBITDA" - eksperci Rzeczoznawcy.net.pl

Metoda DCF - jak działa w praktyce

Metoda dochodowa DCF (Discounted Cash Flow) opiera się na prognozowaniu przyszłych wolnych przepływów pieniężnych i ich dyskontowaniu do wartości bieżącej z uwzględnieniem kosztu kapitału oraz ryzyka.

• Jest to jedna z najbardziej precyzyjnych metod, szczególnie w przypadku firm o stabilnych wynikach i przewidywalnym modelu biznesowym.

Według ekspertów Corporate Mind, kluczowym etapem wyceny modelem DCF jest obliczenie i zdyskontowanie wartości rezydualnej (krańcowej) przedsiębiorstwa.

• Wartość rezydualna odnosi się do sumy prognozowanych w nieskończoność przepływów pieniężnych netto, które mają być generowane po zakończeniu okresu szczegółowej prognozy.

Metoda wymaga jednak realistycznych prognoz oraz spójnych założeń, co stanowi jej główne wyzwanie.

Metoda porównawcza i majątkowa

Metoda porównawcza polega na zestawieniu firmy z podobnymi podmiotami sprzedanymi na rynku. Analizuje się m.in. mnożniki EBITDA, zysku netto lub przychodów.

• Dobrze sprawdza się jako punkt odniesienia w negocjacjach, choć jej ograniczeniem jest zależność od dostępności i jakości danych rynkowych.

Metoda majątkowa zakłada, że wartość firmy wynika z posiadanych aktywów pomniejszonych o zobowiązania. Najczęściej stosowana w firmach posiadających istotny majątek trwały, takich jak nieruchomości czy maszyny.

• Nie uwzględnia jednak wartości niematerialnych, które w wielu branżach stanowią kluczowy element wartości.

W praktyce najbardziej wiarygodne wnioski daje porównanie wyników kilku metod, co pozwala określić realistyczny przedział wartości.

Najczęstsze błędy przy wycenie małych firm

Jednym z podstawowych problemów jest korzystanie z nieaktualnych danych finansowych lub opieranie prognoz na nierealistycznych założeniach wzrostu.

Równie częstym błędem jest pomijanie ryzyk, np. uzależnienia od kluczowych klientów, właściciela czy jednego kanału sprzedaży.

Wyceniając małą firmę warto przefiltrować jej wydatki pod kątem zasadności. Tam, gdzie to możliwe, zwracaj się w tej kwestii prosto do właścicieli, którzy chętnie dzielą się tego typu informacjami, jeśli zależy im na uzyskaniu w wycenie większej wartości firmy.

Warto również pamiętać, że wysokie przychody nie oznaczają automatycznie wysokiej wartości. Kluczowe znaczenie mają:

• rentowność,
• powtarzalność przychodów
• oraz struktura kosztów.

To właśnie te elementy decydują o tym, jak firma jest postrzegana przez kupującego.

W przypadku wielu małych przedsiębiorstw najprostsza wycena firmy będzie dość dobrze odzwierciedlać ich wartość, ponieważ wiele małych firm nie wytworzyło wartości niematerialnej, za którą ktoś jest skłonny zapłacić. Metoda ta będzie z pewnością odpowiednia dla firm z dużą ilością majątku.

Czy można wycenić firmę samodzielnie

Samodzielna wycena małej firmy jest możliwa, ale wymaga rzetelnego podejścia do danych i założeń. W praktyce małe firmy wycenia się poprzez porównanie ich do innych podobnych firm działających w tej samej branży.

Istnieją narzędzia, takie jak kalkulatory wyceny firmy, które mogą pomóc w uproszczeniu procesu.

• Wymagają one jednak odpowiednich danych wejściowych i zrozumienia założeń leżących u podstaw stosowanych metod.

Bardziej zaawansowanym narzędziem jest wycena spółki metodą DCF za pomocą Excela, która pozwala na stworzenie bardziej złożonych modeli finansowych z uwzględnieniem różnych scenariuszy i czynników.

Alternatywy dla profesjonalnej wyceny

Oprócz zlecenia wyceny profesjonalnemu doradcy, przedsiębiorcy mogą skorzystać z platform internetowych specjalizujących się w sprzedaży firm, takich jak SprzedamBiznes.pl, BiznesOferty.pl, FirmaNaSprzedaz.pl czy Transbiz.pl. Platformy te często oferują wstępną wycenę lub wsparcie w przygotowaniu dokumentacji.

Biura rachunkowe również coraz częściej oferują usługi wyceny przedsiębiorstw, co może być tańszą alternatywą dla małych firm. 

Warto zapamiętać:

• Wycenę najlepiej zlecić przed podjęciem decyzji o sprzedaży
• Porównaj wyniki kilku metod dla realistycznego przedziału wartości
• Rentowność i powtarzalność przychodów ważniejsze niż sama wysokość obrotów
• Regularna aktualizacja wyceny pomaga świadomie zarządzać rozwojem firmy

Wycena firmy to proces, który warto przeprowadzić zanim pojawi się decyzja o sprzedaży. Daje ona czas na uporządkowanie biznesu, poprawę elementów obniżających wartość oraz przygotowanie się do rozmów z inwestorem z pozycji wiedzy, a nie emocji. Regularna aktualizacja wyceny może być także skutecznym narzędziem świadomego zarządzania rozwojem firmy.

Źródło: SprzedamBiznes.pl, bizneswycena.pl, NIMBO, Aventis Advisors, wycenafirm.com.pl

Foto: pressfoto  Freepik