W ostatnią środę najważniejszą wiadomością dla polskiego rynku kapitałowego była decyzja RPP, czyli podniesienie stóp procentowych o 25 punktów bazowych, a stopa referencyjna od 20 stycznia bieżącego roku wynosi 3,75%. Oprócz tego stopa redyskonta weksli - 4,00%, stopa lombardowa - 5,25%, stopa oprocentowania lokaty terminowej przyjmowanej przez NBP od banków - 2,25%. Ośmiu z dwunastu ankietowanych przez agencję ISB ekonomistów oczekiwało 25-pkt. podwyżki stóp procentowych na styczniowym posiedzeniu RPP. RPP nie zmieniała poziomu stóp procentowych od czerwca 2009 roku, ale w październiku podniosła stopę rezerwy obowiązkowej z 3,0% do 3,50% z zastosowaniem od 31 grudnia 2010 r.

Zawsze mnie uczono, że jeśli istnieje możliwość przeprowadzenia inwestycji, należy tanio pożyczyć środki pieniężne, następnie zainwestować i poczekać na wzrost wartości inwestycji. Jeśli stopa procentowa była na atrakcyjnym poziomie, to rzeczą oczywistą jest pożyczenie środków na inwestycje, uwzględnienie kosztu pieniądza i policzenie oczekiwanej stopy zwrotu. Gorzej było z inwestycją, jeśli oparta była na kredycie przy zmiennej stopie procentowej. Wtedy rentowność inwestycji mogła ulec diametralnej zmianie. I dopiero wtedy zaczynały się pewne problemy.

Przed wielu, wielu laty kilku polskich ekonomistów (nazwiska i imiona niech pozostaną tajemnicą) przekonywało mnie, że głównym motorem napędowym wzrostu PKB jest popyt krajowy, a szczególnie spożycie indywidualne. Drugim, choć słabszym czynnikiem, który pozytywnie wpływa na wzrost, jest dynamika inwestycji. Wtedy zadawałem im pytania, gdzie odpowiedzi mogły sugerować, że tani pieniądz powinien wspierać inwestycje, a wzrost inwestycji powinien zmniejszać bezrobocie. No tak, ale przy mniejszym bezrobociu istnieje presja na inflację, a to z kolei nie jest przyjemne dla pieniądza. I teraz powstaje dylemat, że coś za coś.

Za każdym razem, kiedy podnoszone są stopy procentowe, to używa się argumentu, że taka decyzja spowodowana jest walką z inflacją. Zatem może powstać pytanie, czy pod pozorem walki z inflacją nie istnieje pokusa działania na szkodę gospodarki danego kraju? Bo przecież jeśli motorem napędzania gospodarki jest popyt krajowy, a jednocześnie powoduje się, że decyzja o wzroście oprocentowania kosztu pieniądza, to wiadomo, że popyt krajowy ograniczy pożyczanie pieniądza po wyższej cenie.

W październiku ubiegłego roku pojawił się dokument autorstwa NBP dotyczący projekcji inflacyjnej, z którego można było dowiedzieć się, że wzrost gospodarczy w latach 2011-2012 w Polsce może wynieść odpowiednio 4,3 proc. i 4,2 proc. Analitycy NBP dodali, że w dłuższym horyzoncie obok konsumpcji prywatnej wzrost gospodarczy wspierać będą także stosunkowo szybko rosnące inwestycje prywatne. To bardzo ciekawe spostrzeżenie. Podniesiemy koszt pieniądza i wzrost gospodarczy będzie wspierany przez szybko rosnące inwestycje prywatne. Chciałbym dożyć takiej chwili, kiedy wzrost kosztów inwestycji powoduje wzrost tempa inwestycji. Obawiam się, że jeśli w 2011 roku RPP jeszcze dwukrotnie podniesie stopy procentowe to optymizm analityków NBP z października 2010 roku będzie można włożyć między bajki.

Oczywiście, że mam świadomość, że RPP ma za zadanie walczyć z inflacją. Jestem w stanie zrozumieć, że stopy procentowe muszą ulegać zmianom i czasami istnieje konieczność przeprowadzenia niepopularnej decyzji, ale nie rozumiem, jak można mówić i robić coś innego. Bo jakoś nie jestem w stanie uwierzyć, że wzrost gospodarczy Polski może odbywać się w warunkach podwyższania podstawowych stóp procentowych. Chyba że dzięki ostatniej decyzji RPP powstaje nowe zjawisko w światowej ekonomii. Wyższe stopy procentowe to wyższy wzrost gospodarczy. Nie sądzę, ale o tym, jak będzie w 2011 roku, będzie można już przekonać się za kilka miesięcy.

Andrzej Filipek

Jest specjalistą w opracowaniu portfeli inwestycyjnych zbudowanych z akcji notowanych na NYSE i systematycznie wypłacających dywidendy. Pracuje jako Analityk Finansowy oraz komentator ekonomiczny.

Treść powyższej analizy jest tylko i wyłącznie wyrazem osobistych poglądów jej autora i nie stanowi "rekomendacji" w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715). Zgodnie z powyższym autor nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podejmowane na podstawie niniejszego komentarza.