W aktualnym stanie prawnym domena internetowa nie stanowi odrębnej kategorii dóbr, nie jest chroniona odrębną ustawą. Powszechnie przyjętą zasadą jest „kto pierwszy, ten lepszy”. Zasada ta jednak nie oznacza, że nie może dojść do naruszenia praw innych osób lub bezprawności rejestracji.

Dla uzyskania skutecznej ochrony na gruncie przepisów prawa nie wystarczy sam fakt rejestracji domeny. Prawo wynikające z rejestracji domeny nie jest bowiem objęte regulacją ustawy – Prawo własności przemysłowej, co nie oznacza, że niezarejestrowana domena nie podlega żadnej ochronie. Dla uporządkowania dalsze rozważania należy rozdzielić na sytuację, w której mamy do czynienia z zarejestrowanym znakiem towarowym oraz brakiem rejestracji domeny w tym charakterze.

1. Ochrona - niezarejestrowanej jako znak towarowy - domeny internetowej

W przypadku domeny - niezarejestrowanej jako znak towarowy ochrony - jej ochrony należy szukać w pierwszej kolejności w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W kontekście problematyki naruszeń uprawnień do domen internetowych wskazać należy przede wszystkim na art. 5 ustawy, zgodnie z którym za czyn nieuczciwej konkurencji należy uznać działanie polegające na takim oznaczeniu przedsiębiorstwa, „które może wprowadzić klientów w błąd co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa”. W wypadku domen internetowych zatem istotne będzie wcześniejsze użycie znaku.

Ponadto czynem nieuczciwej konkurencji jest także działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, które narusza lub tylko zagraża interesom przedsiębiorcy lub jego klienta. Również na tym tle w zależności o konkretnego stanu faktycznego można poszukiwać źródeł ochrony domeny internetowej.

W zakresie środków prawnych uprawnionemu przysługują potencjalnie: żądanie zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia ich skutków, złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony. Roszczenia te mogą być kumulowane z roszczeniami przysługującymi uprawnionym do znaków towarowych na podstawie Prawa własności przemysłowej.

2. Domena internetowa jako zarejestrowany znak towarowy

Sytuacja prawna posiadacza domeny jest wzmocniona w przypadku, gdy nazwa domeny odpowiada treściowo znaczeniu zarejestrowanego przez niego słownego znaku towarowego.

Prawo własności przemysłowej ustanawia bowiem na rzecz osoby, której przysługuje prawo ochronne z zarejestrowanego znaku towarowego, relatywnie szerokie uprawnienia. Zgodnie z art. 296 ww. ustawy „osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone, lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać od osoby, która naruszyła prawo zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również naprawienia wyrządzonej szkody" bądź „poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego".

Niezależnie uprawniony może potencjalnie żądać zaprzestania działań grożących naruszeniem prawa - roszczenie takie w wypadku domen internetowych będzie sprowadzało się do żądania zaprzestania posługiwania się domeną zawierającą znak towarowy.

Podsumowanie:

Z powyższej analizy wynika, że domena internetowa nie korzysta z ochrony przewidzianej dla znaków towarowych tak długo, jak nie została zarejestrowana w Urzędzie Patentowym Rzeczpospolitej Polskiej lub w OHIM. Z pewnością rejestracja określonej domeny daje jej „właścicielowi” prawo do tego, że nie powstanie drugi identyczny adres w sieci. Egzekwowania prawa na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wydaje się być trudniejsze aniżeli zarejestrowanie domeny jako znaku towarowego i korzystanie z uprawnień z ustawy Prawo własności przemysłowej. Niemniej rejestracja znaku towarowego wiąże się z kosztami – które jednak mimo wszystko warto ponieść, aby mieć szersze możliwości ochrony.

Michał Kluska

aplikant adwokacki

Olesiński & Wspólnicy