Apple Facebook Google Microsoft badania bezpieczeństwo patronat DI prawa autorskie serwisy społecznościowe smartfony

Szwajcaria już od kilku lat zajmuje pierwsze miejsce w rankingu Global Innovation Index. Wskaźnik GII jest mierzony poprzez analizę takich obszarów, jak: instytucje, kapitał ludzki i badawczy, infrastruktura, wyrafinowanie rynku oraz wyrafinowanie biznesu. Oprócz tego pod uwagę brany jest poziom produkcji opartej na wiedzy i technologii, jak i produkcji kreatywnej. Dla porównania Polska zajmuje w nim obecnie 46. miejsce.

global innovation index rank

Szwajcaria jest krajem innowacyjnym, i jak podkreśla Ulrich Schwendimann, Dyrektor Polsko-Szwajcarskiej Izby Gospodarczej, bierze się to z konieczności. To mały kraj bez zasobów naturalnych. Jeśli firmy szwajcarskie chcą eksportować, muszą być konkurencyjne, mieć lepsze produkty czy usługi. Ponadto taki mały kraj jak Szwajcaria nie może być dobry we wszystkich obszarach nauki. Skupia się więc tylko na tych obszarach, w których ma szansę być doskonały i odnieść międzynarodowy sukces.

Szwajcarska polityka innowacyjności opiera się na kilku filarach. Pierwszy z nich to sposób finansowania działań innowacyjnych. Prawo szwajcarskie zabrania co prawda wspierania badań rozwojowych prywatnych przedsiębiorców z pieniędzy podatników, wsparcie to realizowane jest jednak pośrednio - poprzez kierowanie środków do instytucji naukowych i badawczych, które potem nawiązują współpracę z biznesem. Jednak głównym źródłem finansowania innowacyjności są środki prywatne - w Szwajcarii 2/3 środków przeznaczonych na badania i rozwój to są środki prywatnych przedsiębiorstw. W Polsce jest odwrotnie – 75% środków pochodzi z sektora publicznego.

Najważniejszą instytucją współfinansującą innowacje jest Kommission für Technologie und Innovation (KTI) na poziomie rządu konfederacyjnego. KTI współfinansuje projekty łączące uczelnie wyższe z praktyką gospodarczą. Model finansowy przedstawia się następująco: partner z sektora prywatnego ponosi 50% wartości projektu, kolejne 50% kosztów, które ponosi uczelnia, opłaca KTI. Ponadto partner z sektora prywatnego wpłaca dodatkowo 10% wartości projektu do kasy uczelni. KTI wspiera innowacyjne projekty badawcze, transfer wiedzy i technologii z uczelni wyższych do przemysłu, pośredniczy w kontaktach z międzynarodowymi programami i sieciami, takimi jak EUREKA, ERANet, EU-FP7 i europejskimi platformami technologicznymi, promuje przedsiębiorczość, a w szczególności startupy i młodych przedsiębiorców.

Bardzo istotnym filarem innowacyjności w Szwajcarii jest wsparcie MŚP. W zakresie badań i rozwoju oferowane jest doradztwo przy inicjowaniu i planowaniu prac badawczych, pomoc w wyszukiwaniu partnerów, przygotowaniu wniosków o dofinansowanie do krajowych i międzynarodowych instytucji, stosowanie najnowszych technologii w konkretnych problemach badawczych, rozpoznawanie trendów rozwojowych, waloryzacja rezultatów. Dobrym przykładem jest tu platforma Basecamp na rzecz wspierania high-tech startupów, wywodzących się z przemysłu i szkół wyższych. Jest to platforma wymiany informacji, gdzie spotkać się mogą naukowcy, inwestorzy, sponsorzy, przedsiębiorcy, eksperci oraz inne podmioty. Platforma proponuje współpracę tym, którzy mają innowacyjny pomysł, ale nie mają środków na jego sfinansowanie, nie mają wiedzy z przedsiębiorczości lub też niedostateczną wiedzę techniczną w wąskiej specjalizacji. Basecamp4hightech specjalizuje się we wspieraniu startupów, jest obecna na uczelniach oraz w przemyśle

Kolejnym z nich jest konkurencja, która nie wyklucza współpracy, wręcz przeciwnie – podkreślić należy tu ścisłą współpracę. Siłą szwajcarskiej gospodarki jest to, iż zawsze była prokonkurencyjna i zwalczała monopole.

Istotna w rozwoju innowacyjności w Szwajcarii jest efektywna ochrona praw intelektualnych. Szwajcaria jest krajem, który przoduje w licznie zgłaszanych patentów w przeliczeniu na 1 mln mieszkańców.  W 2012 roku Helweci zgłosili 426 wynalazków na 1 mln mieszkańców, a Polacy zaledwie 12.

 

Zgłoszenia wynalazków w Europejskim Urzędzie Patentowym na 1 mln mieszkańców według wybranych krajów w 2012 r.

zgloszenia wynalazków wykres

Źródło: Nauka i Technika w 2014r., GUS.

 

Ważnym elementem szwajcarskiej innowacyjności jest sprawny system sądownictwa, który umożliwia skuteczne dochodzenia przedsiębiorcom swoich praw. Duże znaczenie ma tu system podatkowy - utrzymanie niskich i prostych podatków i nie wspieranie przedsiębiorców. Szwajcarzy mają ponadto mało rozbudowane ustawodawstwo w obszarze badań i innowacji. Wszystkie te obszary w Polsce wymagają znacznej poprawy – niesprawny system sądownictwa, problemy jakie rodzi system patentowy, czy wreszcie skomplikowany system podatkowy.

Bardzo istotnym filarem innowacyjności w Szwajcarii jest jakość szwajcarskiej edukacji. W Szwajcarii istnieje 10 uniwersytetów, 2 federalne instytuty techniczne i wiele szkół zawodowych, z których znaczna część cieszy się bardzo dobrą reputacją. Model kształcenia zawodowego określa się mianem dualnego – zakłada on połączenie nauki teoretycznej w szkole z praktyczną nauką zawodu w zakładzie pracy, przy czym szczególny nacisk kładziony jest na ten drugi element. W Szwajcarii model ten realizowany jest w około 90% szkół zawodowych, a w Polsce zaledwie 10-15%.

Możliwości rozwoju po ukończeniu szkól o profilu zawodowym są duże. Absolwenci średniej szkoły profilowanej mają możliwość podjęcia nauki w ramach wyższych szkół zawodowych. w Szwajcarii istnieje system podmiotów promujących kształcenie zawodowe – jednym z nich jest Federalny Instytut Szkolenia Zawodowego. Na dużą skalę promocją kształcenia zawodowego zajmują się firmy prywatne, między innymi potentaci tacy jak ROCHE czy Asea Brown Boveri, ale także małe i średnie przedsiębiorstwa.

Ogólnie można zatem powiedzieć, że do czynników sukcesu strategii wsparcia innowacyjności w Szwajcarii, gdzie większość nakładów na B+R pochodzi z sektora prywatnego. Zaliczyć można: dobrą jakość systemu kształcenia, doradztwo i wsparcie dla MŚP, ochronę własności intelektualnej czy znoszenie barier administracyjnych.

Podkreślić należy, że Polskę i Szwajcarię łączy owocna współpraca. Szwajcaria jest drugim największym inwestorem w Polsce spośród krajów spoza UE. Na koniec 2014 roku wartość inwestycji przekroczyła 4 mld euro. Szwajcarskie firmy nie inwestują w Polsce ze względu na tanią siłę roboczą, ale ze względu na zdolne i wykształcone kadry. Jak wskazuje wiceszef MR Tadeusz Kościński „W ostatnich latach pojawiły się nowe inwestycje szwajcarskie w przemyśle farmaceutycznym (Sandoz), tekstylnym (Sud Wolle AG), meblarskim (Steinhoff Europe AG), produkcji opakowań (Model, Georg Utz Holding) i przemyśle szklarskim (Glas Troesch AG - EUROGLAS Niewiadów). Wzrosła liczba projektów realizowanych w sferze usług przez bank (Credit Suisse) oraz firmy farmaceutyczne (Roche), które przenoszą do Polski księgowość i usługi typu call center. Z kolei szwajcarski Winterthur (ubezpieczenia) sprzedał swoje oddziały w Polsce francuskiej firmie AXA. Szacuje się, że firmy szwajcarskie zatrudniają w Polsce ponad 35 tys. osób”[1].

Najbardziej widocznym obszarem dwustronnej współpracy jest Szwajcarsko-Polski Program Współpracy wart 490 mln franków szwajcarskich. Fundusz Szwajcarski jest formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Szwajcarię Polsce w ramach szwajcarskiej pomocy dla 10 państw członkowskich Unii Europejskiej, które przystąpiły do niej w 2004 roku. Łącznie dofinansowano 58 projektów i programów oraz ok. 1,7 tys. mniejszych inicjatyw realizowanych w całej Polsce.

Ważną inicjatywą we współpracy obydwu krajów w dziedzinie innowacyjności jest Polsko-Szwajcarski Okrągły Stół Innowacji. Jest to wspólna inicjatywa  Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP oraz szwajcarskiego Sekretariatu Stanu ds. Edukacji, Badań i Innowacji (SERI). Pierwsze spotkanie w ramach tej inicjatywy odbyło się w czerwcu 2013 r. w Warszawie i dotyczyło efektywności energetycznej w budownictwie oraz zrównoważonych źródeł energii. Celem wydarzenia było wsparcie współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami i jednostkami badawczymi oraz tworzenie nowych partnerstw i konsorcjów, które mogłyby realizować wspólne projekty w ramach m.in. Active and Assisted Living Joint Programming Initiative, europejskich sieci EUREKA/EUROSTARS,  jak również Horyzontu 2020.

II edycja Polsko-Szwajcarskiego Okrągłego Stołu Innowacji odbyła się 21 października 2014 roku w Zurychu. Podczas spotkania zaprezentowano propozycje współpracy instytutów badawczych, uczelni, klastrów i przedsiębiorców z Polski i Szwajcarii. Uczestnicy wskazali kluczowe sektory potencjalnej współpracy w zakresie zdrowia: medical technology, healthcare, biotechnology, pharmaceutical technology and molecular biology industries oraz eHealth  ICT in medicine.

Poza Polsko-Szwajcarskim Okrągłym Stole, kolejną inicjatywą realizowaną w ramach współpracy dwustronnej jest Polsko-Szwajcarskie Forum Gospodarcze. Odbyło się ono w dniach 27-28 stycznia 2014 r., podpisana została tam Deklaracja Współpracy Polsko-Szwajcarskiej, podkreślająca m.in.  potrzebę dalszego wspierania polsko-szwajcarskiej współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego oraz badań z uwzględnieniem inicjatyw oddolnych i wykorzystaniem międzynarodowych mechanizmów finansowych. Forum zgromadziło przedstawicieli świata nauki, biznesu i polityki, którzy dyskutowali o dualnym kształceniu zawodowym, współpracy naukowo-badawczej, gospodarczej i zagadnieniach transferu technologii do przedsiębiorstw.

W kwietniu 2016 roku w Centrum Nauki Kopernik odbyła się druga konferencja Polish-Swiss Innovation Day, zorganizowana przez Ambasadę Szwajcarii w Polsce oraz Polsko-Szwajcarska Izbę Gospodarczą, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Rozwoju. Spotkanie było okazją do wymiany najlepszych praktyk oraz podkreślenia roli innowacji w zdobywaniu przewagi, zarówno w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, jak i globalnych korporacji. Uwagę poświęcono także rozwojowi innowacji poprzez zamówienia publiczne.

Podsumowując, szwajcarskie doświadczenia w zakresie: wzrostu jakości oraz umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego i badań; udziału sektora prywatnego w finansowaniu B+R oraz wysoki stopień komercjalizacji wyników badań są dla Polski inspiracją i wzorem najlepszych praktyk. Szczególnie ciekawe są instrumenty pobudzania zdolności innowacyjnych tkwiących w samych przedsiębiorstwach, działania na rzecz wspierania innowacyjnych startupów oraz model finansowania transferu wiedzy i technologii z uczelni wyższych do praktyki gospodarczej.

 

Autor: dr Łukasz Kryśkiewicz, pracownik Ministerstwa Cyfryzacji

 

Źródła:

www.nauka.gov.pl

http://www.biznes.newseria.pl

http://biznes.onet.pl/

http://biznestuba.pl

http://www.kti.admin.ch

M. Kruk, Dualny system kształcenia zawodowego – HIT EKSPORTOWY SZWAJCARII, Kwartalnik Urzędu Patentowego RP, nr 4/22/2014.

Nauka i Technika w 2014r., GUS.

http://www.bc4ht.ch/sie

http://naukawpolsce.pap.pl/

 


[1] http://wyborcza.pl


Aktualności | Porady | Gościnnie | Katalog
Bukmacherzy | Sprawdź auto | Praca

              *              



Ostatnie artykuły:


fot. DALL-E




fot. DALL-E



fot. Freepik