Apple Facebook Google Microsoft badania bezpieczeństwo patronat DI prawa autorskie serwisy społecznościowe smartfony

Ile jest lokalnej samorządności w samorządach?

14-03-2019, 22:47

Polacy angażują się w sprawy lokalne w niewielkim stopniu. Jednym z powodów zjawiska jest brak w wielu samorządach regulacji prawnych, dających możliwości wpływania na najbliższe otoczenie. Według badania przeprowadzonego przez organizację pozarządową aż 44% gmin w Polsce nie zapewnia dostępu do żadnego z trzech narzędzi partycypacji lokalnej: konsultacji społecznych, inicjatywy lokalnej oraz inicjatywy uchwałodawczej.

Raport opublikowany przez Fundację im. Stefana Batorego poświęcony dostępności narzędzi partycypacji przedstawia wyniki badania ilościowego przeprowadzonego na reprezentatywnej próbie 221 gmin przez zespół studentek i studentów Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Badanie zostało przeprowadzone w okresie od marca do maja 2018, a pod uwagę wzięto dane z lat 2014-2017. 

Z badania wynika, że wszystkie trzy narzędzia partycypacji lokalnej, czyli konsultacje społeczne, inicjatywy lokalne oraz inicjatywy uchwałodawcze, są obecne w 4% gmin. Brak dostępu do narzędzi partycypacji może być jedną z ważnych przyczyn niewielkiego zaangażowania Polek i Polaków w życie lokalnych społeczności. Autorzy raportu podają, że 44% procent gmin nie zapewnia mieszkańcom dostępu do żadnego z narzędzi partycypacyjnych. Warto jednak zwrócić uwagę, że nie wszędzie sytuacja wygląda jednakowo. Zauważyliśmy znaczne zróżnicowanie geograficzne – gminy znajdujące się w województwach północno-zachodnich częściej mają w swoim lokalnym prawie interesujące nas regulacje niż gminy znajdujące się w południowo-wschodniej części kraju, co zauważa Ewa Zielińska, współautorka raportu i ekspertka akcji Masz Głos z Fundacji Batorego. 

Pozytywnym zjawiskiem opisanym w raporcie jest przyjmowanie przez gminy regulaminów konsultacji społecznych, które określają zasady ich przeprowadzania. 63% gmin zastosowało takie rozwiązanie, a w 43% regulamin przewiduje inicjowanie tego procesu przez mieszkańców i mieszkanki. Jako problem autorzy wskazują fakt, że konsultacje nie są wiążące dla organów zarządzających, a często głosy mieszkanek i mieszkańców są ignorowane i pozostawiane bez odpowiedzi ze strony władz, co może zniechęcać do udziału. W ponad połowie gmin nie ma regulaminu konsultacji społecznych, który nakłada na władze samorządowe obowiązek odpowiedzi na opinie, wnioski i uwagi zgłaszane podczas konsultacji.

Tylko ¼ gmin posiada uchwały o realizowaniu inicjatywy lokalnej, pomimo iż jest to obowiązek wynikający z wprowadzonej w 2010 roku nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Wyniki badań pokazują też, że władze samorządowe niechętnie zabezpieczają środki w budżetach gmin na realizację pomysłów zgłaszanych przez mieszkańców i mieszkanki w ramach tej procedury – tylko 9% gmin ma taką rezerwę. Tam, gdzie funkcjonuje możliwość zgłaszania inicjatywy lokalnej, udało się zrealizować niemal co drugi złożony wniosek. 

Raport pokazuje też, że w badanym okresie możliwość występowania przez mieszkanki i mieszkańców z inicjatywą uchwałodawczą funkcjonowała zaledwie w 19% gmin. Dostępność tego narzędzia to wskaźnik, w którym widać największą dysproporcję pomiędzy miastami na prawach powiatu (w 83% z nich istniała procedura inicjatywy uchwałodawczej) a innymi typami gmin.

W 221 badanych gminach w ciągu 4 lat występowano z propozycją zmiany lokalnego prawa jedynie w 16 z nich, łącznie 82 razy. Po ostatniej nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym, która weszła w życie wraz z nową kadencją władz samorządowych, wdrożenie inicjatywy uchwałodawczej stało się dla gmin obowiązkowe. Zapisy ustawowe niosą jednak za sobą dwojakie skutki. Z jednej strony, narzędzie to pojawi się w wielu gminach, w których dotąd nie funkcjonowało. Z drugiej jednak, ze względu na określenie w ustawie minimalnej liczby osób popierających projekt, są gminy, które będą musiały podnieść ten limit (np. z 50 do 200 osób), przez co procedura inicjatywy uchwałodawczej stanie się trudniejsza do wykorzystania.

Źródło: Fundacja im. Stefana Batorego


Aktualności | Porady | Gościnnie | Katalog
Bukmacherzy | Sprawdź auto | Praca


Artykuł może w treści zawierać linki partnerów biznesowych
i afiliacyjne, dzięki którym serwis dostarcza darmowe treści.

              *              



Ostatnie artykuły:

fot. HONOR








fot. Freepik



fot. ING